• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 仙人來往無行跡,石徑春風長綠苔。

    “仙人來往無行跡,石徑春風長綠苔。”詩句出處:《題武陵洞五首》;是唐朝詩人曹唐的作品。

    此生終使此身閑,不是春時且要還。
    寄語桃花與流水,莫辭相送到人間。
    溪口回舟日已昏,卻聽雞犬隔前村。
    殷勤重與秦人別,莫使桃花閉洞門。
    卻恐重來路不通,殷勤回首謝春風。
    白雞黃犬不將去,且寄桃花深洞中。
    桃花夾岸杳何之,花滿春山水去遲。
    三宿武陵溪上月,始知人世有秦時。
    渡水傍山尋絕壁,白雲飛處洞天開。
    仙人來往無行跡,石徑春風長綠苔。

    【註釋】:

    仙:

    ①神仙。劉禹錫《陋室銘》:“山不在高,有仙則名。”②指修煉成仙。《論衡·道虛》:“物無不死,人安能仙。”③指高雅而超出凡俗的人。杜牧《春日茶山病不飲酒因呈賓客》:“誰知病太守,猶得作茶仙。”④非同凡響的。洪昇《長生殿·偷曲》:“恰稱廣寒宮仙樂聲聲。”⑤稱與道教有關的人或事物。⑥對人死的敬稱。韓愈《大行皇太後挽歌詞三首》之三:“雲隨仙馭遠,風助聖情哀。”(仙馭:仙駕。聖:指皇帝。)⑦輕松;自在。杜甫《覽鏡呈柏中丞》:“行遲更覺仙。”

    來:

    (一)①小麥。《詩經·周頌·思文》:“貽我來牟。”②由彼至此,由遠到近。跟“去”、“往”相反。《孫子兵法·九地》:“我可以往,彼可以來者,為交地。”賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識,笑問客從何處來?”③使……來;招致;招來。也作“徠”。司馬遷《史記·文帝本紀》:“將何以來遠方之賢良?”④某一時間以後。《孟子·盡心下》:“由孔子而來,至於今,百有餘歲。”⑤將來;未來。陶潛《歸去來兮辭》:“悟已往之不諫,知來者之可追。”(諫:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非義,斯速已矣,何待來年?”(斯:則。已:停止。)⑥句末助詞。《莊子·人間世》:“嘗以語我來。”《孟子·離婁上》:“盍歸乎來!” (二)lài 慰勞。《詩經·小雅·大東》:“東人之子,職勞不來。”(職:主管。勞lào:慰勞)

    往:

    ①到……去;去。與“來”、“返”相對。《孟子·梁惠王下》:“今燕虐其民,王往而征之。”(燕:國名。)《莊子·山木》:“其送往而迎來,來者勿禁,往者勿止。”②以往;過去;從前。《史記·老子韓非列傳》:“觀往者得失之變。”《列子·說符》:“觀往以知來。”(來:未來。)③送去(某種東西)。秦嘉《留郡贈婦詩三首》之三:“愧彼贈我厚,慚此往物輕。”④以後;以下。《呂氏春秋·察微》:“自今以往,魯人不贖人矣。”⑤死;死者。《左傳· 僖公九年》:“送往事居。”(居:活著的人。)

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    行:

    (一)①路。《詩經·小雅·小弁》:“行有死人。”②排列而成的行列。杜甫《贈衛八處士》:“昔別君未婚,兒女忽成行。”又為成行的東西的量詞。李群玉《九日》:“一行斜雁向人來。”③行輩;輩份。《漢書·李廣蘇建傳附蘇武》:“漢天子,我丈人行也。”④古代軍事編制。二十五人為行。揚雄《羽獵賦》:“各按行伍。”(伍:五人為伍。) (二)xíng ①行走;兩腳交替前進。《列子·說符》:“譬之出不由門,行不從徑也。”(徑:路。)泛指運行;前進。《論語·述而》:“三人行,必有我師焉。”②引申為離開;離去。《左傳· 僖公五年》:“宮之奇以其族行。”古樂府《木蘭詩》:“同行十二年,不知木蘭是女郎。”又指與出門在外有關的事物。杜甫《奉簡高三十五使君》:“行色秋將晚。”③行程;路程。《老子》第六十四章:“千裡之行,始於足下。”④疏通;疏導。《孟子·滕文公下》:“水逆行,泛濫於中國。”又指流動的或臨時的。⑤做;實施。《孟子·梁惠王下》:“夫人幼而學之,壯而欲行之。”(夫:語氣詞。)《左傳·隱公元年》:“多行不義,必自斃。”⑥行為。《論語·公冶長》:“聽其言而觀其行。”⑦品行。屈原《九章·橘頌》:“行比伯夷。”《三國志·吳書·吳主傳》:“陸遜陳其素行。”⑧唐、宋官制,小官兼代大官的事做守某官,大官兼管小官的事叫行某官。歐陽修《瀧岡阡表》:“觀文殿學士特進行兵部尚書。”(特進:官名。)⑨古詩詩體之一。屬樂府詩類。⑩漢字字體之一行書的省稱。字體較楷書簡易,較草書規范,漢代以來即流行。陸遊《作字》:“書成半行草。”(11)副詞。將要。陶潛《歸去來兮辭》:“感吾生之行休。”(休:指死。)

    行跡:

    ①人行的蹤跡。《後漢書·陶謙傳》:“自是五縣城保,無復~~。”②指人的行為。《漢書·鄒陽傳》:“竊聞長君弟,得幸後宮,天下無有,而長君~~,多不循道理者。”

    跡:

    ①腳印;足跡。《莊子·人間世》:“絕跡易,無行地難。”枚乘《上書諫吳王》:“人性有畏其景而惡其跡者。”②痕跡。杜甫《韋諷錄事宅觀曹將軍畫馬圖》:“貴戚權門得筆跡,始覺屏障生光輝。”(屏障:指屏風。)又指前代遺留下來的事物。張羽《清口》:“遺跡不可問,但見荒榛叢。”(但:僅。)③事跡;功業。《荀子·正名》:“跡長功成,治之極也。”④追蹤;搜尋。《新唐書·李密傳》:“轉匿大俠王季才傢,為吏跡捕,復亡去。”⑤考察;觀察。《墨子·尚賢中》:“然後聖人聽其言,跡其行,察其所能而慎予官。”

    石:

    (一)①石頭;石塊。《列子·湯問》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陸機《文賦》:“被金石以廣德,流管弦而日新。”③石磬,古樂器名,八音之一。《韓非子·說疑》:“不聽鐘石之聲。”④古代用以治病的石針。《韓非子·喻老》:“(病)在肌膚,針石所及也。” (二)dàn (舊讀shí) ①古代重量單位。一百二十斤為一石。《墨子·魯問》:“而任五十石之重。”②容量單位。十鬥為一石。韓愈《雜說》四:“馬之千裡者,一食或盡粟一石。”

    徑:

    ①小路。《論語·雍也》:“行不由徑。”《老子》第五十三章:“大道甚夷,而民好徑。”(夷:平坦。)泛指路。《列子·說符》:“譬之出不由門,行不從徑也。”《江雪》:“萬徑人蹤滅。”②方法;途徑。白居易《題贈定光上人》:“得徑入大道。”③往;直往。《楚辭·招魂》:“川谷徑復。”(復:返。)柳宗元《小石城山記》:“自西山道口徑北,逾黃茅嶺而下。”④途經;經過。《呂氏春秋·召婁》:“西傢之潦,徑其宮而不止。”《史記·陳涉世傢》:“牽牛徑人田,田主奪之牛。”(之:指牛主。)⑤直捷;簡捷。《論衡· 自紀》:“或徑或迂,或屈或舒。”(迂:繞遠。)⑥圓周直徑的省稱。《核舟記》:“明有奇巧人曰王叔遠,能以徑寸之木,為宮室、器皿、人物。”《三國志·魏書·蘇則傳》:“郭煌獻徑寸大珠。”又指長度。蘇軾《竹枝歌》:“海濱長鯨徑千尺。”⑦副詞。一直;直接。《後漢書·來歙傳》:“徑至洛陽。”

    春:

    ①春天,春季。《荀子·王制》:“春耕、夏耘、秋收、冬藏,四者不失時,故五谷不絕。”②年;歲。高適《人日寄杜二拾遺》詩:“一臥東山三十春。”③生機;生命。歐陽修《奉使道中寄垣師》:“塞垣春枯積雪溜,沙礫威怒黃雲愁。”(塞垣:指長城。溜:流水。)④指年輕女子的形態。崔玨(jué)《有贈》:“兩臉夭桃從鏡發,一眸春水照人寒。”(春水:指女子的眼睛。)⑤春色;喜色。田汝成《西湖遊覽志餘·熙朝樂事》:“諺雲:‘蓬開先百草,戴瞭春不老。’”⑥春情;情欲。《詩經·召南·野有死麕》:“有女懷春,吉士誘之。”⑦指酒。司空圖《詩品·典雅》:“玉壺買春,賞雨茅屋。”

    春風:

    和風。喻溫和可親的氣象或境界。《二程全書·外書十二》:“[朱公掞]謂人曰:‘光庭在~~中坐瞭一個月。’”

    風:

    (一)①空氣流通的現象。《詩經·邶風·北風》:“北風其涼。”②吹風;讓風吹。《孟子·公孫醜下》:“有寒疾,不可以風。”③比喻快速如風。《資治通鑒·晉成帝咸和五年》:“俟足下軍到,風發相赴。”④氣勢;勢頭。《晉書·劉毅傳》:“好臧否人物,王公貴人望風憚之。”⑤教化;教育。《周書·齊煬王憲傳》:“宣風導禮。”⑥風氣;風俗。柳宗元《捕蛇者說》:“故為之說,以俟夫觀人風者得焉。”陸遊《遊山西村》:“衣冠簡樸古風存。”⑦景象;景色。楊萬裡《曉出凈慈寺送林子方二首》之一:“畢竟西湖六月中,風光不與四時同。”⑧風度;風格。杜甫《詠懷古跡五首》:“搖落深知宋玉悲,風流儒雅亦吾師。”⑨歌謠;民歌。《左傳·襄公十八年》:“吾驟歌北風,又歌南風。”(驟:屢次。)⑩走失;散失。《尚書·費誓》:“馬牛其風。”(11)病名。《三國志·魏書·王粲傳》註引《典略》:“太祖先苦頭風,是日疾發臥。”(12)諷誦。嚴羽《滄浪詩話·詩辯》:“先須讀《楚辭》,朝夕諷詠,以為之本。” (二)fěng 通“諷(fěng)”。用含蓄的話暗示或勸誡。《漢書·趙廣漢傳》:“廣漢聞之,先風告(杜)建不改,於是收案致法。”(收案:收審。)[風騷]《詩經》的《國風》和《楚辭》的《離騷》的合稱。《宋書·謝靈運傳論》:“莫不同祖風騷。”(祖:效法。)也泛指詩文。高適《同崔員外綦毋拾遺九日宴京兆府李士曹》:“晚晴催翰墨,秋興引風騷。”(翰:筆。)

    長:

    (一)①長度;兩端的距離。《考工記· 車人》:“車人為車,柯長三尺。”②長度大。與“短”相對。1.指空間。古樂府(木蘭詩》:“北市買長鞭。”2.指時間。《韓非子·難一》:“矜偽不長,蓋虛不久。”③巨大。李白《行路難》:“長風破浪會有時,直掛雲帆濟滄海。”(會:一定。濟:渡。)④遼闊。李白《廬山謠寄盧侍禦虛舟》:“鳥飛不到吳天長。”⑤經常。張籍《猛虎行》:“谷中近窟有山村,長向村傢取黃犢。”⑥長處;專長。韓愈《畫記》:“以為非一工人之所能運思,蓋叢集眾工人之所長。”⑦擅長。《三國志· 吳書·周瑜傳》:“與吳越爭衡,本非中國所長。” (二)zhǎng ①年齡大;輩分高。杜甫《兵車行》:“長者雖有問,役夫敢申恨?”②排行第一。《史記·李斯列傳》:“始皇有二十馀子,長子扶蘇以數直諫上……”③首領;首長。《禮記·曲禮下》:“九州之長,入天子之國曰牧。”(牧:官名。)④生長;成長。賈誼《論積貯疏》:“淫侈之俗,日日以長。”⑤撫養。《詩經· 小雅·蓼莪》:“長我育我。”⑥滋長。《詩經·小雅·巧言》:“君子屢盟,亂是用長。”(盟:盟誓。用:以。)⑦增進;增強。《禮記·學記》:“知不足然後能自反也,知困然後能自強也,故曰教學相長也。”(反:反省。)⑧提高。李白《與韓荊州書》:“青萍結綠,長價於薛卞之門。”(青萍:劍名。結綠:玉名。)


  • 仙人来往无行迹,石径春风长绿苔。

    “仙人来往无行迹,石径春风长绿苔。”诗句出处:《题武陵洞五首》;是唐朝诗人曹唐的作品。

    此生终使此身闲,不是春时且要还。
    寄语桃花与流水,莫辞相送到人间。
    溪口回舟日已昏,却听鸡犬隔前村。
    殷勤重与秦人别,莫使桃花闭洞门。
    却恐重来路不通,殷勤回首谢春风。
    白鸡黄犬不将去,且寄桃花深洞中。
    桃花夹岸杳何之,花满春山水去迟。
    三宿武陵溪上月,始知人世有秦时。
    渡水傍山寻绝壁,白云飞处洞天开。
    仙人来往无行迹,石径春风长绿苔。

    【注释】:

    仙:

    ①神仙。刘禹锡《陋室铭》:“山不在高,有仙则名。”②指修炼成仙。《论衡·道虚》:“物无不死,人安能仙。”③指高雅而超出凡俗的人。杜牧《春日茶山病不饮酒因呈宾客》:“谁知病太守,犹得作茶仙。”④非同凡响的。洪昇《长生殿·偷曲》:“恰称广寒宫仙乐声声。”⑤称与道教有关的人或事物。⑥对人死的敬称。韩愈《大行皇太后挽歌词三首》之三:“云随仙驭远,风助圣情哀。”(仙驭:仙驾。圣:指皇帝。)⑦轻松;自在。杜甫《览镜呈柏中丞》:“行迟更觉仙。”

    来:

    (一)①小麦。《诗经·周颂·思文》:“贻我来牟。”②由彼至此,由远到近。跟“去”、“往”相反。《孙子兵法·九地》:“我可以往,彼可以来者,为交地。”贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识,笑问客从何处来?”③使……来;招致;招来。也作“徕”。司马迁《史记·文帝本纪》:“将何以来远方之贤良?”④某一时间以后。《孟子·尽心下》:“由孔子而来,至于今,百有余岁。”⑤将来;未来。陶潜《归去来兮辞》:“悟已往之不谏,知来者之可追。”(谏:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非义,斯速已矣,何待来年?”(斯:则。已:停止。)⑥句末助词。《庄子·人间世》:“尝以语我来。”《孟子·离娄上》:“盍归乎来!” (二)lài 慰劳。《诗经·小雅·大东》:“东人之子,职劳不来。”(职:主管。劳lào:慰劳)

    往:

    ①到……去;去。与“来”、“返”相对。《孟子·梁惠王下》:“今燕虐其民,王往而征之。”(燕:国名。)《庄子·山木》:“其送往而迎来,来者勿禁,往者勿止。”②以往;过去;从前。《史记·老子韩非列传》:“观往者得失之变。”《列子·说符》:“观往以知来。”(来:未来。)③送去(某种东西)。秦嘉《留郡赠妇诗三首》之三:“愧彼赠我厚,惭此往物轻。”④以后;以下。《吕氏春秋·察微》:“自今以往,鲁人不赎人矣。”⑤死;死者。《左传· 僖公九年》:“送往事居。”(居:活着的人。)

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    行:

    (一)①路。《诗经·小雅·小弁》:“行有死人。”②排列而成的行列。杜甫《赠卫八处士》:“昔别君未婚,儿女忽成行。”又为成行的东西的量词。李群玉《九日》:“一行斜雁向人来。”③行辈;辈份。《汉书·李广苏建传附苏武》:“汉天子,我丈人行也。”④古代军事编制。二十五人为行。扬雄《羽猎赋》:“各按行伍。”(伍:五人为伍。) (二)xíng ①行走;两脚交替前进。《列子·说符》:“譬之出不由门,行不从径也。”(径:路。)泛指运行;前进。《论语·述而》:“三人行,必有我师焉。”②引申为离开;离去。《左传· 僖公五年》:“宫之奇以其族行。”古乐府《木兰诗》:“同行十二年,不知木兰是女郎。”又指与出门在外有关的事物。杜甫《奉简高三十五使君》:“行色秋将晚。”③行程;路程。《老子》第六十四章:“千里之行,始于足下。”④疏通;疏导。《孟子·滕文公下》:“水逆行,泛滥于中国。”又指流动的或临时的。⑤做;实施。《孟子·梁惠王下》:“夫人幼而学之,壮而欲行之。”(夫:语气词。)《左传·隐公元年》:“多行不义,必自毙。”⑥行为。《论语·公冶长》:“听其言而观其行。”⑦品行。屈原《九章·橘颂》:“行比伯夷。”《三国志·吴书·吴主传》:“陆逊陈其素行。”⑧唐、宋官制,小官兼代大官的事做守某官,大官兼管小官的事叫行某官。欧阳修《泷冈阡表》:“观文殿学士特进行兵部尚书。”(特进:官名。)⑨古诗诗体之一。属乐府诗类。⑩汉字字体之一行书的省称。字体较楷书简易,较草书规范,汉代以来即流行。陆游《作字》:“书成半行草。”(11)副词。将要。陶潜《归去来兮辞》:“感吾生之行休。”(休:指死。)

    行迹:

    ①人行的踪迹。《后汉书·陶谦传》:“自是五县城保,无复~~。”②指人的行为。《汉书·邹阳传》:“窃闻长君弟,得幸后宫,天下无有,而长君~~,多不循道理者。”

    迹:

    ①脚印;足迹。《庄子·人间世》:“绝迹易,无行地难。”枚乘《上书谏吴王》:“人性有畏其景而恶其迹者。”②痕迹。杜甫《韦讽录事宅观曹将军画马图》:“贵戚权门得笔迹,始觉屏障生光辉。”(屏障:指屏风。)又指前代遗留下来的事物。张羽《清口》:“遗迹不可问,但见荒榛丛。”(但:仅。)③事迹;功业。《荀子·正名》:“迹长功成,治之极也。”④追踪;搜寻。《新唐书·李密传》:“转匿大侠王季才家,为吏迹捕,复亡去。”⑤考察;观察。《墨子·尚贤中》:“然后圣人听其言,迹其行,察其所能而慎予官。”

    石:

    (一)①石头;石块。《列子·汤问》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陆机《文赋》:“被金石以广德,流管弦而日新。”③石磬,古乐器名,八音之一。《韩非子·说疑》:“不听钟石之声。”④古代用以治病的石针。《韩非子·喻老》:“(病)在肌肤,针石所及也。” (二)dàn (旧读shí) ①古代重量单位。一百二十斤为一石。《墨子·鲁问》:“而任五十石之重。”②容量单位。十斗为一石。韩愈《杂说》四:“马之千里者,一食或尽粟一石。”

    径:

    ①小路。《论语·雍也》:“行不由径。”《老子》第五十三章:“大道甚夷,而民好径。”(夷:平坦。)泛指路。《列子·说符》:“譬之出不由门,行不从径也。”《江雪》:“万径人踪灭。”②方法;途径。白居易《题赠定光上人》:“得径入大道。”③往;直往。《楚辞·招魂》:“川谷径复。”(复:返。)柳宗元《小石城山记》:“自西山道口径北,逾黄茅岭而下。”④途经;经过。《吕氏春秋·召娄》:“西家之潦,径其宫而不止。”《史记·陈涉世家》:“牵牛径人田,田主夺之牛。”(之:指牛主。)⑤直捷;简捷。《论衡· 自纪》:“或径或迂,或屈或舒。”(迂:绕远。)⑥圆周直径的省称。《核舟记》:“明有奇巧人曰王叔远,能以径寸之木,为宫室、器皿、人物。”《三国志·魏书·苏则传》:“郭煌献径寸大珠。”又指长度。苏轼《竹枝歌》:“海滨长鲸径千尺。”⑦副词。一直;直接。《后汉书·来歙传》:“径至洛阳。”

    春:

    ①春天,春季。《荀子·王制》:“春耕、夏耘、秋收、冬藏,四者不失时,故五谷不绝。”②年;岁。高适《人日寄杜二拾遗》诗:“一卧东山三十春。”③生机;生命。欧阳修《奉使道中寄垣师》:“塞垣春枯积雪溜,沙砾威怒黄云愁。”(塞垣:指长城。溜:流水。)④指年轻女子的形态。崔珏(jué)《有赠》:“两脸夭桃从镜发,一眸春水照人寒。”(春水:指女子的眼睛。)⑤春色;喜色。田汝成《西湖游览志余·熙朝乐事》:“谚云:‘蓬开先百草,戴了春不老。’”⑥春情;情欲。《诗经·召南·野有死麕》:“有女怀春,吉士诱之。”⑦指酒。司空图《诗品·典雅》:“玉壶买春,赏雨茅屋。”

    春风:

    和风。喻温和可亲的气象或境界。《二程全书·外书十二》:“[朱公掞]谓人曰:‘光庭在~~中坐了一个月。’”

    风:

    (一)①空气流通的现象。《诗经·邶风·北风》:“北风其凉。”②吹风;让风吹。《孟子·公孙丑下》:“有寒疾,不可以风。”③比喻快速如风。《资治通鉴·晋成帝咸和五年》:“俟足下军到,风发相赴。”④气势;势头。《晋书·刘毅传》:“好臧否人物,王公贵人望风惮之。”⑤教化;教育。《周书·齐炀王宪传》:“宣风导礼。”⑥风气;风俗。柳宗元《捕蛇者说》:“故为之说,以俟夫观人风者得焉。”陆游《游山西村》:“衣冠简朴古风存。”⑦景象;景色。杨万里《晓出净慈寺送林子方二首》之一:“毕竟西湖六月中,风光不与四时同。”⑧风度;风格。杜甫《咏怀古迹五首》:“摇落深知宋玉悲,风流儒雅亦吾师。”⑨歌谣;民歌。《左传·襄公十八年》:“吾骤歌北风,又歌南风。”(骤:屡次。)⑩走失;散失。《尚书·费誓》:“马牛其风。”(11)病名。《三国志·魏书·王粲传》注引《典略》:“太祖先苦头风,是日疾发卧。”(12)讽诵。严羽《沧浪诗话·诗辩》:“先须读《楚辞》,朝夕讽詠,以为之本。” (二)fěng 通“諷(fěng)”。用含蓄的话暗示或劝诫。《汉书·赵广汉传》:“广汉闻之,先风告(杜)建不改,于是收案致法。”(收案:收审。)[风骚]《诗经》的《国风》和《楚辞》的《离骚》的合称。《宋书·谢灵运传论》:“莫不同祖风骚。”(祖:效法。)也泛指诗文。高适《同崔员外綦毋拾遗九日宴京兆府李士曹》:“晚晴催翰墨,秋兴引风骚。”(翰:笔。)

    长:

    (一)①长度;两端的距离。《考工记· 车人》:“车人为车,柯长三尺。”②长度大。与“短”相对。1.指空间。古乐府(木兰诗》:“北市买长鞭。”2.指时间。《韩非子·难一》:“矜伪不长,盖虚不久。”③巨大。李白《行路难》:“长风破浪会有时,直挂云帆济沧海。”(会:一定。济:渡。)④辽阔。李白《庐山谣寄卢侍御虚舟》:“鸟飞不到吴天长。”⑤经常。张籍《猛虎行》:“谷中近窟有山村,长向村家取黄犊。”⑥长处;专长。韩愈《画记》:“以为非一工人之所能运思,盖丛集众工人之所长。”⑦擅长。《三国志· 吴书·周瑜传》:“与吴越争衡,本非中国所长。” (二)zhǎng ①年龄大;辈分高。杜甫《兵车行》:“长者虽有问,役夫敢申恨?”②排行第一。《史记·李斯列传》:“始皇有二十馀子,长子扶苏以数直谏上……”③首领;首长。《礼记·曲礼下》:“九州之长,入天子之国曰牧。”(牧:官名。)④生长;成长。贾谊《论积贮疏》:“淫侈之俗,日日以长。”⑤抚养。《诗经· 小雅·蓼莪》:“长我育我。”⑥滋长。《诗经·小雅·巧言》:“君子屡盟,乱是用长。”(盟:盟誓。用:以。)⑦增进;增强。《礼记·学记》:“知不足然后能自反也,知困然后能自强也,故曰教学相长也。”(反:反省。)⑧提高。李白《与韩荆州书》:“青萍结绿,长价于薛卞之门。”(青萍:剑名。结绿:玉名。)


  • xian ren lai wang mo hang ji ,dan jing chun feng chang lu tai 。

    “xian ren lai wang mo hang ji ,dan jing chun feng chang lu tai 。”shi gou chu chu :《ti wu ling dong wu shou 》;shi tang chao shi ren cao tang de zuo pin 。

    ci sheng zhong shi ci shen xian ,bu shi chun shi ju yao hai 。
    ji yu tao hua yu liu shui ,mo ci xiang song dao ren jian 。
    xi kou hui zhou ri yi hun ,que ting ji quan ge qian cun 。
    yan qin chong yu qin ren bie ,mo shi tao hua bi dong men 。
    que kong chong lai lu bu tong ,yan qin hui shou xie chun feng 。
    bai ji huang quan bu jiang qu ,ju ji tao hua shen dong zhong 。
    tao hua ga an yao he zhi ,hua man chun shan shui qu chi 。
    san su wu ling xi shang yue ,shi zhi ren shi you qin shi 。
    du shui bang shan xun jue bi ,bai yun fei chu dong tian kai 。
    xian ren lai wang mo hang ji ,dan jing chun feng chang lu tai 。

    【zhu shi 】:

    xian :

    ①shen xian 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“shan bu zai gao ,you xian ze ming 。”②zhi xiu lian cheng xian 。《lun heng ·dao xu 》:“wu mo bu si ,ren an neng xian 。”③zhi gao ya er chao chu fan su de ren 。du mu 《chun ri cha shan bing bu yin jiu yin cheng bin ke 》:“shei zhi bing tai shou ,you de zuo cha xian 。”④fei tong fan xiang de 。hong 昇《chang sheng dian ·tou qu 》:“qia chen an han gong xian le sheng sheng 。”⑤chen yu dao jiao you guan de ren huo shi wu 。⑥dui ren si de jing chen 。han yu 《da hang huang tai hou wan ge ci san shou 》zhi san :“yun sui xian yu yuan ,feng zhu sheng qing ai 。”(xian yu :xian jia 。sheng :zhi huang di 。)⑦qing song ;zi zai 。du fu 《lan jing cheng bai zhong cheng 》:“hang chi geng jiao xian 。”

    lai :

    (yi )①xiao mai 。《shi jing ·zhou song ·sai wen 》:“yi wo lai mou 。”②you bi zhi ci ,you yuan dao jin 。gen “qu ”、“wang ”xiang fan 。《sun zi bing fa ·jiu de 》:“wo ke yi wang ,bi ke yi lai zhe ,wei jiao de 。”he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi ,xiao wen ke cong he chu lai ?”③shi ……lai ;qiao zhi ;qiao lai 。ye zuo “lai ”。si ma qian 《shi ji ·wen di ben ji 》:“jiang he yi lai yuan fang zhi xian liang ?”④mou yi shi jian yi hou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you kong zi er lai ,zhi yu jin ,bai you yu sui 。”⑤jiang lai ;wei lai 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“wu yi wang zhi bu jian ,zhi lai zhe zhi ke zhui 。”(jian :gai zheng 。zhui :zhui qiu 。)《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru zhi ji fei yi ,si su yi yi ,he dai lai nian ?”(si :ze 。yi :ting zhi 。)⑥gou mo zhu ci 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“chang yi yu wo lai 。”《meng zi ·li lou shang 》:“he gui hu lai !” (er )lài wei lao 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“dong ren zhi zi ,zhi lao bu lai 。”(zhi :zhu guan 。lao lào:wei lao )

    wang :

    ①dao ……qu ;qu 。yu “lai ”、“fan ”xiang dui 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“jin yan nve ji min ,wang wang er zheng zhi 。”(yan :guo ming 。)《zhuang zi ·shan mu 》:“ji song wang er ying lai ,lai zhe wu jin ,wang zhe wu zhi 。”②yi wang ;guo qu ;cong qian 。《shi ji ·lao zi han fei lie chuan 》:“guan wang zhe de shi zhi bian 。”《lie zi ·shui fu 》:“guan wang yi zhi lai 。”(lai :wei lai 。)③song qu (mou chong dong xi )。qin jia 《liu jun zeng fu shi san shou 》zhi san :“kui bi zeng wo hou ,can ci wang wu qing 。”④yi hou ;yi xia 。《lv shi chun qiu ·cha wei 》:“zi jin yi wang ,lu ren bu shu ren yi 。”⑤si ;si zhe 。《zuo chuan · xi gong jiu nian 》:“song wang shi ju 。”(ju :huo zhao de ren 。)

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    hang :

    (yi )①lu 。《shi jing ·xiao ya ·xiao bian 》:“hang you si ren 。”②pai lie er cheng de hang lie 。du fu 《zeng wei ba chu shi 》:“xi bie jun wei hun ,er nv hu cheng hang 。”you wei cheng hang de dong xi de liang ci 。li qun yu 《jiu ri 》:“yi hang xie yan xiang ren lai 。”③hang bei ;bei fen 。《han shu ·li an su jian chuan fu su wu 》:“han tian zi ,wo zhang ren hang ye 。”④gu dai jun shi bian zhi 。er shi wu ren wei hang 。yang xiong 《yu lie fu 》:“ge an hang wu 。”(wu :wu ren wei wu 。) (er )xíng ①hang zou ;liang jiao jiao ti qian jin 。《lie zi ·shui fu 》:“pi zhi chu bu you men ,hang bu cong jing ye 。”(jing :lu 。)fan zhi yun hang ;qian jin 。《lun yu ·shu er 》:“san ren hang ,bi you wo shi yan 。”②yin shen wei li kai ;li qu 。《zuo chuan · xi gong wu nian 》:“gong zhi ji yi ji zu hang 。”gu le fu 《mu lan shi 》:“tong hang shi er nian ,bu zhi mu lan shi nv lang 。”you zhi yu chu men zai wai you guan de shi wu 。du fu 《feng jian gao san shi wu shi jun 》:“hang se qiu jiang wan 。”③hang cheng ;lu cheng 。《lao zi 》di liu shi si zhang :“qian li zhi hang ,shi yu zu xia 。”④shu tong ;shu dao 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“shui ni hang ,fan lan yu zhong guo 。”you zhi liu dong de huo lin shi de 。⑤zuo ;shi shi 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“fu ren you er xue zhi ,zhuang er yu hang zhi 。”(fu :yu qi ci 。)《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“duo hang bu yi ,bi zi bi 。”⑥hang wei 。《lun yu ·gong ye chang 》:“ting ji yan er guan ji hang 。”⑦pin hang 。qu yuan 《jiu zhang ·ju song 》:“hang bi bai yi 。”《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“liu xun chen ji su hang 。”⑧tang 、song guan zhi ,xiao guan jian dai da guan de shi zuo shou mou guan ,da guan jian guan xiao guan de shi jiao hang mou guan 。ou yang xiu 《long gang qian biao 》:“guan wen dian xue shi te jin hang bing bu shang shu 。”(te jin :guan ming 。)⑨gu shi shi ti zhi yi 。shu le fu shi lei 。⑩han zi zi ti zhi yi hang shu de sheng chen 。zi ti jiao kai shu jian yi ,jiao cao shu gui fan ,han dai yi lai ji liu hang 。liu you 《zuo zi 》:“shu cheng ban hang cao 。”(11)fu ci 。jiang yao 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“gan wu sheng zhi hang xiu 。”(xiu :zhi si 。)

    hang ji :

    ①ren hang de zong ji 。《hou han shu ·tao qian chuan 》:“zi shi wu xian cheng bao ,mo fu ~~。”②zhi ren de hang wei 。《han shu ·ju yang chuan 》:“qie wen chang jun di ,de xing hou gong ,tian xia mo you ,er chang jun ~~,duo bu xun dao li zhe 。”

    ji :

    ①jiao yin ;zu ji 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“jue ji yi ,mo hang de nan 。”mei cheng 《shang shu jian wu wang 》:“ren xing you wei ji jing er e ji ji zhe 。”②hen ji 。du fu 《wei feng lu shi zhai guan cao jiang jun hua ma tu 》:“gui qi quan men de bi ji ,shi jiao bing zhang sheng guang hui 。”(bing zhang :zhi bing feng 。)you zhi qian dai wei liu xia lai de shi wu 。zhang yu 《qing kou 》:“wei ji bu ke wen ,dan jian huang zhen cong 。”(dan :jin 。)③shi ji ;gong ye 。《xun zi ·zheng ming 》:“ji chang gong cheng ,zhi zhi ji ye 。”④zhui zong ;sou xun 。《xin tang shu ·li mi chuan 》:“zhuai ni da xia wang ji cai jia ,wei li ji bu ,fu wang qu 。”⑤kao cha ;guan cha 。《mo zi ·shang xian zhong 》:“ran hou sheng ren ting ji yan ,ji ji hang ,cha ji suo neng er shen yu guan 。”

    dan :

    (yi )①dan tou ;dan kuai 。《lie zi ·shang wen 》:“ju yan zhi tu dan ?”②bei jie ;dan ke 。liu ji 《wen fu 》:“bei jin dan yi an de ,liu guan xian er ri xin 。”③dan qing ,gu le qi ming ,ba yin zhi yi 。《han fei zi ·shui yi 》:“bu ting zhong dan zhi sheng 。”④gu dai yong yi zhi bing de dan zhen 。《han fei zi ·yu lao 》:“(bing )zai ji fu ,zhen dan suo ji ye 。” (er )dàn (jiu dou shí) ①gu dai chong liang chan wei 。yi bai er shi jin wei yi dan 。《mo zi ·lu wen 》:“er ren wu shi dan zhi chong 。”②rong liang chan wei 。shi dou wei yi dan 。han yu 《za shui 》si :“ma zhi qian li zhe ,yi shi huo jin su yi dan 。”

    jing :

    ①xiao lu 。《lun yu ·yong ye 》:“hang bu you jing 。”《lao zi 》di wu shi san zhang :“da dao shen yi ,er min hao jing 。”(yi :ping tan 。)fan zhi lu 。《lie zi ·shui fu 》:“pi zhi chu bu you men ,hang bu cong jing ye 。”《jiang xue 》:“mo jing ren zong mie 。”②fang fa ;tu jing 。bai ju yi 《ti zeng ding guang shang ren 》:“de jing ru da dao 。”③wang ;zhi wang 。《chu ci ·qiao hun 》:“chuan gu jing fu 。”(fu :fan 。)liu zong yuan 《xiao dan cheng shan ji 》:“zi xi shan dao kou jing bei ,yu huang mao ling er xia 。”④tu jing ;jing guo 。《lv shi chun qiu ·shao lou 》:“xi jia zhi lao ,jing ji gong er bu zhi 。”《shi ji ·chen she shi jia 》:“qian niu jing ren tian ,tian zhu duo zhi niu 。”(zhi :zhi niu zhu 。)⑤zhi jie ;jian jie 。《lun heng · zi ji 》:“huo jing huo yu ,huo qu huo shu 。”(yu :rao yuan 。)⑥yuan zhou zhi jing de sheng chen 。《he zhou ji 》:“ming you ji qiao ren yue wang shu yuan ,neng yi jing cun zhi mu ,wei gong shi 、qi min 、ren wu 。”《san guo zhi ·wei shu ·su ze chuan 》:“guo huang suo jing cun da zhu 。”you zhi chang du 。su shi 《zhu zhi ge 》:“hai bin chang jing jing qian che 。”⑦fu ci 。yi zhi ;zhi jie 。《hou han shu ·lai she chuan 》:“jing zhi luo yang 。”

    chun :

    ①chun tian ,chun ji 。《xun zi ·wang zhi 》:“chun geng 、xia yun 、qiu shou 、dong cang ,si zhe bu shi shi ,gu wu gu bu jue 。”②nian ;sui 。gao kuo 《ren ri ji du er she wei 》shi :“yi wo dong shan san shi chun 。”③sheng ji ;sheng ming 。ou yang xiu 《feng shi dao zhong ji yuan shi 》:“sai yuan chun ku ji xue liu ,sha li wei nu huang yun chou 。”(sai yuan :zhi chang cheng 。liu :liu shui 。)④zhi nian qing nv zi de xing tai 。cui jue (jué)《you zeng 》:“liang lian wai tao cong jing fa ,yi mou chun shui zhao ren han 。”(chun shui :zhi nv zi de yan jing 。)⑤chun se ;xi se 。tian ru cheng 《xi hu you lan zhi yu ·xi chao le shi 》:“yan yun :‘peng kai xian bai cao ,dai le chun bu lao 。’”⑥chun qing ;qing yu 。《shi jing ·shao na ·ye you si jun 》:“you nv huai chun ,ji shi you zhi 。”⑦zhi jiu 。si kong tu 《shi pin ·dian ya 》:“yu hu mai chun ,shang yu mao wu 。”

    chun feng :

    he feng 。yu wen he ke qin de qi xiang huo jing jie 。《er cheng quan shu ·wai shu shi er 》:“[zhu gong shan ]wei ren yue :‘guang ting zai ~~zhong zuo le yi ge yue 。’”

    feng :

    (yi )①kong qi liu tong de xian xiang 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“bei feng ji liang 。”②chui feng ;rang feng chui 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“you han ji ,bu ke yi feng 。”③bi yu kuai su ru feng 。《zi zhi tong jian ·jin cheng di xian he wu nian 》:“qi zu xia jun dao ,feng fa xiang fu 。”④qi shi ;shi tou 。《jin shu ·liu yi chuan 》:“hao zang fou ren wu ,wang gong gui ren wang feng dan zhi 。”⑤jiao hua ;jiao yo 。《zhou shu ·ji yang wang xian chuan 》:“xuan feng dao li 。”⑥feng qi ;feng su 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“gu wei zhi shui ,yi qi fu guan ren feng zhe de yan 。”liu you 《you shan xi cun 》:“yi guan jian piao gu feng cun 。”⑦jing xiang ;jing se 。yang mo li 《xiao chu jing ci si song lin zi fang er shou 》zhi yi :“bi jing xi hu liu yue zhong ,feng guang bu yu si shi tong 。”⑧feng du ;feng ge 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》:“yao la shen zhi song yu bei ,feng liu ru ya yi wu shi 。”⑨ge yao ;min ge 。《zuo chuan ·xiang gong shi ba nian 》:“wu zhou ge bei feng ,you ge na feng 。”(zhou :lv ci 。)⑩zou shi ;san shi 。《shang shu ·fei shi 》:“ma niu ji feng 。”(11)bing ming 。《san guo zhi ·wei shu ·wang can chuan 》zhu yin 《dian lve 》:“tai zu xian ku tou feng ,shi ri ji fa wo 。”(12)feng song 。yan yu 《cang lang shi hua ·shi bian 》:“xian xu dou 《chu ci 》,chao xi feng 詠,yi wei zhi ben 。” (er )fěng tong “諷(fěng)”。yong han xu de hua an shi huo quan jie 。《han shu ·zhao an han chuan 》:“an han wen zhi ,xian feng gao (du )jian bu gai ,yu shi shou an zhi fa 。”(shou an :shou shen 。)[feng sao ]《shi jing 》de 《guo feng 》he 《chu ci 》de 《li sao 》de ge chen 。《song shu ·xie ling yun chuan lun 》:“mo bu tong zu feng sao 。”(zu :xiao fa 。)ye fan zhi shi wen 。gao kuo 《tong cui yuan wai qi wu she wei jiu ri yan jing zhao fu li shi cao 》:“wan qing cui han mo ,qiu xing yin feng sao 。”(han :bi 。)

    chang :

    (yi )①chang du ;liang duan de ju li 。《kao gong ji · che ren 》:“che ren wei che ,ke chang san che 。”②chang du da 。yu “duan ”xiang dui 。1.zhi kong jian 。gu le fu (mu lan shi 》:“bei shi mai chang bian 。”2.zhi shi jian 。《han fei zi ·nan yi 》:“jin wei bu chang ,gai xu bu jiu 。”③ju da 。li bai 《hang lu nan 》:“chang feng po lang hui you shi ,zhi gua yun fan ji cang hai 。”(hui :yi ding 。ji :du 。)④liao kuo 。li bai 《lu shan yao ji lu shi yu xu zhou 》:“diao fei bu dao wu tian chang 。”⑤jing chang 。zhang ji 《meng hu hang 》:“gu zhong jin ku you shan cun ,chang xiang cun jia qu huang du 。”⑥chang chu ;zhuan chang 。han yu 《hua ji 》:“yi wei fei yi gong ren zhi suo neng yun sai ,gai cong ji zhong gong ren zhi suo chang 。”⑦shan chang 。《san guo zhi · wu shu ·zhou yu chuan 》:“yu wu yue zheng heng ,ben fei zhong guo suo chang 。” (er )zhǎng ①nian ling da ;bei fen gao 。du fu 《bing che hang 》:“chang zhe sui you wen ,yi fu gan shen hen ?”②pai hang di yi 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“shi huang you er shi yu zi ,chang zi fu su yi shu zhi jian shang ……”③shou ling ;shou chang 。《li ji ·qu li xia 》:“jiu zhou zhi chang ,ru tian zi zhi guo yue mu 。”(mu :guan ming 。)④sheng chang ;cheng chang 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yin chi zhi su ,ri ri yi chang 。”⑤fu yang 。《shi jing · xiao ya ·liao e 》:“chang wo yo wo 。”⑥zi chang 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“jun zi lv meng ,luan shi yong chang 。”(meng :meng shi 。yong :yi 。)⑦zeng jin ;zeng jiang 。《li ji ·xue ji 》:“zhi bu zu ran hou neng zi fan ye ,zhi kun ran hou neng zi jiang ye ,gu yue jiao xue xiang chang ye 。”(fan :fan sheng 。)⑧di gao 。li bai 《yu han jing zhou shu 》:“qing ping jie lu ,chang jia yu xue bian zhi men 。”(qing ping :jian ming 。jie lu :yu ming 。)