• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 惜乎吾無居,不得留息偃。

    “惜乎吾無居,不得留息偃。”詩句出處:《贈別元十八協律六首》;是唐朝詩人韓愈的作品。

    知識久去眼,吾行其既遠。瞢瞢莫訾省,默默但寢飯。
    子兮何為者,冠珮立憲憲。何氏之從學,蘭蕙已滿畹。
    於何玩其光,以至歲向晚。治惟尚和同,無俟於謇謇。
    或師絕學賢,不以藝自車免。子兮獨如何,能自媚婉娩。
    金石出聲音,宮室發關楗。何人識章甫,而知駿蹄踠。
    惜乎吾無居,不得留息偃。臨當背面時,裁詩示繾綣。
    英英桂林伯,實惟文武特。遠勞從事賢,來吊逐臣色。
    南裔多山海,道裡屢紆直。風波無程期,所憂動不測。
    子行誠艱難,我去未窮極。臨別且何言,有淚不可拭。
    吾友柳子厚,其人藝且賢。吾未識子時,已覽贈子篇。
    寤寐想風采,於今已三年。不意流竄路,旬日同食眠。
    所聞昔已多,所得今過前。如何又須別,使我抱悁悁。
    勢要情所重,排斥則埃塵。骨肉未免然,又況四海人。
    嶷嶷桂林伯,矯矯義勇身。生平所未識,待我逾交親。
    遺我數幅書,繼以藥物珍。藥物防瘴癘,書勸養形神。
    不知四罪地,豈有再起辰。窮途致感激,肝膽還輪囷。
    讀書患不多,思義患不明。患足已不學,既學患不行。
    子今四美具,實大華亦榮。王官不可闕,未宜後諸生。
    嗟我擯南海,無由助飛鳴。
    寄書龍城守,君驥何時秣。峽山逢颶風,雷電助撞捽。
    乘潮簸扶胥,近岸指一發。兩巖雖雲牢,水石互飛發。
    屯門雖雲高,亦映波浪沒。餘罪不足惜,子生未宜忽。
    胡為不忍別,感謝情至骨。

    【註釋】:

    惜:

    ①痛惜;哀傷。《左傳·宣公二年》:“惜也,越竟乃免。”②愛惜。《韓非子·難二》:“夫惜草茅者耗禾穗。”③吝惜;舍不得。《呂氏春秋·長利》:“我國土也,為天下惜死。”

    乎:

    ①語氣詞。1.用於句末,表疑問或反問,相當於“嗎”;“呢”;“吧”。《論語·微子》:“子見夫子乎?”《史記·陳涉世傢》:“王侯將相寧有種乎?”(寧:豈。)2. 用於句末,表感嘆,相當於“啊”;“呀”。《史記· 吳起傳》:“美哉乎,山河之固!”《史記·李將軍列傳》:“惜乎,子不遇時!”②助詞。用於句中,表停頓。《荀子·勸學》:“生乎由是,死乎由是。”(是:此。指道理。)《呂氏春秋·先己》:“於是乎處不重席。”③介詞。相當於“於”。《莊子·人間世》:“福輕乎羽。”枚乘《七發》:“遊涉乎雲林,周馳乎蘭澤。”(雲林:指雲夢澤。周:遍。)④詞尾。附在形容詞後,作用與“然”相同。《論語·八佾》:“鬱鬱乎文哉!”(鬱鬱:美盛。文:有文采。)《莊子·養生主》:“以無厚入有間,恢恢乎其於遊刃必有餘地矣。”

    吾:

    ①代詞。《論語·學而》:“吾日三省吾身。”②通“禦(禦)”。抵禦。《墨子·公孟》:“厚攻則厚吾,薄攻則薄吾。”③[吾子]對人的尊稱。《左傳·成公二年》:“病未及死,吾子勉之。”

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    居:

    (一)①坐。《論語·陽貨》:“居,吾語女。”(語yù:告訴。女rǔ:汝。)《禮記· 曲禮上》:“居不主奧。”(奧:室內西南角。)②居住。《論語·子罕》:“君子居之,何陋之有?”《孟子·滕文公下》:“仲子所居之室,伯夷之所築與?”③住處。《詩經·小雅·雨無正》:“正大夫離居。”《左傳·宣公二年》:“問其名居,不告而退。”④停;留。《新書·大政下》:“待士而以敬,則士必居矣。”柳宗元《小石潭記》:“以其境過清,不可不居,乃記之而去。”⑤處於。《周易·乾》:“是故居上位而不驕,在下位而不憂。”《史記·孫子吳起列傳》:“而孫子為師,居輜車中。”(輜zī車:有帷的車。)⑥閑居;閑處。《論語·先進》:“居則曰:‘不吾知也!’”⑦當;任。戚繼光《將官到任寶鑒》:“居官不難,聽言為難。”⑧占;占據。《中說·天地》:“封域之制無廣地,不居良田。”(封域:指墓地。)《禮記·王制》:“其有中士、下士者,數各居其上之三分。”⑨收藏;積蓄。《論語·公冶長》:“臧文仲居蔡。”(蔡:烏龜殼。)《史記·呂不韋列傳》:“此奇貨可居。”⑩過瞭。用於“有頃”、“久之”、“頃之”等之前,表示相隔一段時間。《史記·李將軍列傳》:“居久之,孝景崩。”(孝景:漢景帝。崩:帝王死亡。)(二)jī語氣詞。相當於“乎”。《詩經·邶風· 日月》:“日居月諸,照臨下土。”(諸:語氣詞。)

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    得:

    ①獲取;得到。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“賢明之士思得明君。”②捉得;找到。《聊齋志異·促織》:“逐而得之。”③得意。《史記·管晏列傳》:“意氣洋洋,甚自得也。”④得到的莊稼;收獲;思想上獲得;心得。漢·晁錯《論貴粟疏》:“亡(wú)農夫之苦,有仟伯之得。”宋·王安石《遊褒禪山記》:“古人之觀於天地、山川、草木、蟲魚、鳥獸,往往有得。”⑤能;能夠《史記·項羽本紀》:“沛公軍霸上,未得與項羽相見。”⑥表示某種動作能做或可以做。前蜀·杜光庭《神仙感遇傳·羅公遠》:“試令羅公取,取不得則羅公輸,取得則僧輸。”⑦需要;應該;必須。《史記·項羽本紀》:“君為我呼入,吾得兄事之。”⑧合適;正確。明· 馬中錫《中山狼傳》:“於彼計則得。”《漢書·敘傳上》:“歷古今之得失。”⑨完成;完瞭。唐·白居易《琵琶行》:“十三學得琵琶成。”⑩通“德”。感激恩德。《孟子·告子上》:“為宮室之美,妻妾之奉,所識窮乏者得我歟?”

    留:

    (一)①停留;停止。《史記·魏公子列傳》:“已卻秦存趙,使將將其軍歸魏,而公子獨與客留趙。”②留下。《史記·高祖本紀》:“呂公因目固留高祖。”③扣留。《史記·李斯列傳》:“趙高因留所賜扶蘇璽書。”(璽書:封口處蓋有玉璽的詔書。)④保存;存留。杜甫《詠懷古跡五首》之三:“一去紫臺連朔漠,獨留青塚向黃昏。”⑤拖延。《戰國策·宋衛策》:“臣請受邊城,徐其攻而留其日。”⑥古地名。1.春秋鄭邑。故地在今河南省開封市陳留城。2. 春秋宋邑。故地在今江蘇省沛縣東南。(二)liù等待;伺候。《莊子·山木》:“執彈而留之。”

    息:

    ①呼吸。《鹽鐵論·擊之》:“使得復喘息。”《史記·張耳陳餘列傳》:“將軍毋失時,時間不容息。”(間:縫隙。)②嘆氣。《史記·陳涉世傢》:“陳涉太息曰:‘嗟呼,燕雀安知鴻鵠之志哉?’”③停止。江淹《別賦》:“馬寒鳴而不息。”④休息。晁錯《論貴粟疏》:“四時之間,亡日休息。”⑤子女。多指兒子。《戰國策·趙策四》:“老臣賤息舒祺,最少,不肖。”⑥利息。王安石《答曾公立書》:“無二分之息可乎。”⑦消息。陸機《為顧彥先贈婦二首》之二:“形影參(shēn)商乖,音息曠不達。”(參、商:二星名。乖:背離。曠:久。)

    息偃:

    休息,安睡。《詩·小雅·邶山》:“或燕燕居息,或盡瘁事國,或~~在床,或不已於行。”

    偃:

    ①仰臥。《詩經·小雅·北山》:“或息偃在床。”②向後倒。與“仆”相對。《孫子·九地》:“士卒坐者涕沾襟,偃臥者涕交頤(yí)。”(涕:淚。頤:腮。)③泛指倒下。《尚書·金縢》:“禾盡偃。”(禾:莊稼。)④停止。《史記·秦始皇本紀》:“災害絕息,永偃戎兵。”(戎兵:戰爭。)[偃蹇]1.高高的。屈原《離騷》:“望瓊臺之偃蹇兮。”2.高傲的樣子。《後漢書·鄭眾傳》:“漢使既到,使偃蹇自信。”3.屈曲的樣子。《淮南子·本經》:“偃蹇寥糾,曲成文章。”


  • 惜乎吾无居,不得留息偃。

    “惜乎吾无居,不得留息偃。”诗句出处:《赠别元十八协律六首》;是唐朝诗人韩愈的作品。

    知识久去眼,吾行其既远。瞢瞢莫訾省,默默但寝饭。
    子兮何为者,冠珮立宪宪。何氏之从学,兰蕙已满畹。
    于何玩其光,以至岁向晚。治惟尚和同,无俟于謇謇。
    或师绝学贤,不以艺自车免。子兮独如何,能自媚婉娩。
    金石出声音,宫室发关楗。何人识章甫,而知骏蹄踠。
    惜乎吾无居,不得留息偃。临当背面时,裁诗示缱绻。
    英英桂林伯,实惟文武特。远劳从事贤,来吊逐臣色。
    南裔多山海,道里屡纡直。风波无程期,所忧动不测。
    子行诚艰难,我去未穷极。临别且何言,有泪不可拭。
    吾友柳子厚,其人艺且贤。吾未识子时,已览赠子篇。
    寤寐想风采,于今已三年。不意流窜路,旬日同食眠。
    所闻昔已多,所得今过前。如何又须别,使我抱悁悁。
    势要情所重,排斥则埃尘。骨肉未免然,又况四海人。
    嶷嶷桂林伯,矫矫义勇身。生平所未识,待我逾交亲。
    遗我数幅书,继以药物珍。药物防瘴疠,书劝养形神。
    不知四罪地,岂有再起辰。穷途致感激,肝胆还轮囷。
    读书患不多,思义患不明。患足已不学,既学患不行。
    子今四美具,实大华亦荣。王官不可阙,未宜后诸生。
    嗟我摈南海,无由助飞鸣。
    寄书龙城守,君骥何时秣。峡山逢飓风,雷电助撞捽。
    乘潮簸扶胥,近岸指一发。两岩虽云牢,水石互飞发。
    屯门虽云高,亦映波浪没。余罪不足惜,子生未宜忽。
    胡为不忍别,感谢情至骨。

    【注释】:

    惜:

    ①痛惜;哀伤。《左传·宣公二年》:“惜也,越竟乃免。”②爱惜。《韩非子·难二》:“夫惜草茅者耗禾穗。”③吝惜;舍不得。《吕氏春秋·长利》:“我国土也,为天下惜死。”

    乎:

    ①语气词。1.用于句末,表疑问或反问,相当于“吗”;“呢”;“吧”。《论语·微子》:“子见夫子乎?”《史记·陈涉世家》:“王侯将相宁有种乎?”(宁:岂。)2. 用于句末,表感叹,相当于“啊”;“呀”。《史记· 吴起传》:“美哉乎,山河之固!”《史记·李将军列传》:“惜乎,子不遇时!”②助词。用于句中,表停顿。《荀子·劝学》:“生乎由是,死乎由是。”(是:此。指道理。)《吕氏春秋·先己》:“于是乎处不重席。”③介词。相当于“于”。《庄子·人间世》:“福轻乎羽。”枚乘《七发》:“游涉乎云林,周驰乎兰泽。”(云林:指云梦泽。周:遍。)④词尾。附在形容词后,作用与“然”相同。《论语·八佾》:“郁郁乎文哉!”(郁郁:美盛。文:有文采。)《庄子·养生主》:“以无厚入有间,恢恢乎其于游刃必有余地矣。”

    吾:

    ①代词。《论语·学而》:“吾日三省吾身。”②通“禦(御)”。抵御。《墨子·公孟》:“厚攻则厚吾,薄攻则薄吾。”③[吾子]对人的尊称。《左传·成公二年》:“病未及死,吾子勉之。”

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    居:

    (一)①坐。《论语·阳货》:“居,吾语女。”(语yù:告诉。女rǔ:汝。)《礼记· 曲礼上》:“居不主奥。”(奥:室内西南角。)②居住。《论语·子罕》:“君子居之,何陋之有?”《孟子·滕文公下》:“仲子所居之室,伯夷之所筑与?”③住处。《诗经·小雅·雨无正》:“正大夫离居。”《左传·宣公二年》:“问其名居,不告而退。”④停;留。《新书·大政下》:“待士而以敬,则士必居矣。”柳宗元《小石潭记》:“以其境过清,不可不居,乃记之而去。”⑤处于。《周易·乾》:“是故居上位而不骄,在下位而不忧。”《史记·孙子吴起列传》:“而孙子为师,居辎车中。”(辎zī车:有帷的车。)⑥闲居;闲处。《论语·先进》:“居则曰:‘不吾知也!’”⑦当;任。戚继光《将官到任宝鉴》:“居官不难,听言为难。”⑧占;占据。《中说·天地》:“封域之制无广地,不居良田。”(封域:指墓地。)《礼记·王制》:“其有中士、下士者,数各居其上之三分。”⑨收藏;积蓄。《论语·公冶长》:“臧文仲居蔡。”(蔡:乌龟壳。)《史记·吕不韦列传》:“此奇货可居。”⑩过了。用于“有顷”、“久之”、“顷之”等之前,表示相隔一段时间。《史记·李将军列传》:“居久之,孝景崩。”(孝景:汉景帝。崩:帝王死亡。)(二)jī语气词。相当于“乎”。《诗经·邶风· 日月》:“日居月诸,照临下土。”(诸:语气词。)

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    得:

    ①获取;得到。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“贤明之士思得明君。”②捉得;找到。《聊斋志异·促织》:“逐而得之。”③得意。《史记·管晏列传》:“意气洋洋,甚自得也。”④得到的庄稼;收获;思想上获得;心得。汉·晁错《论贵粟疏》:“亡(wú)农夫之苦,有仟伯之得。”宋·王安石《游褒禅山记》:“古人之观于天地、山川、草木、虫鱼、鸟兽,往往有得。”⑤能;能够《史记·项羽本纪》:“沛公军霸上,未得与项羽相见。”⑥表示某种动作能做或可以做。前蜀·杜光庭《神仙感遇传·罗公远》:“试令罗公取,取不得则罗公输,取得则僧输。”⑦需要;应该;必须。《史记·项羽本纪》:“君为我呼入,吾得兄事之。”⑧合适;正确。明· 马中锡《中山狼传》:“于彼计则得。”《汉书·叙传上》:“历古今之得失。”⑨完成;完了。唐·白居易《琵琶行》:“十三学得琵琶成。”⑩通“德”。感激恩德。《孟子·告子上》:“为宫室之美,妻妾之奉,所识穷乏者得我欤?”

    留:

    (一)①停留;停止。《史记·魏公子列传》:“已却秦存赵,使将将其军归魏,而公子独与客留赵。”②留下。《史记·高祖本纪》:“吕公因目固留高祖。”③扣留。《史记·李斯列传》:“赵高因留所赐扶苏玺书。”(玺书:封口处盖有玉玺的诏书。)④保存;存留。杜甫《咏怀古迹五首》之三:“一去紫台连朔漠,独留青塚向黄昏。”⑤拖延。《战国策·宋卫策》:“臣请受边城,徐其攻而留其日。”⑥古地名。1.春秋郑邑。故地在今河南省开封市陈留城。2. 春秋宋邑。故地在今江苏省沛县东南。(二)liù等待;伺候。《庄子·山木》:“执弹而留之。”

    息:

    ①呼吸。《盐铁论·击之》:“使得复喘息。”《史记·张耳陈余列传》:“将军毋失时,时间不容息。”(间:缝隙。)②叹气。《史记·陈涉世家》:“陈涉太息曰:‘嗟呼,燕雀安知鸿鹄之志哉?’”③停止。江淹《别赋》:“马寒鸣而不息。”④休息。晁错《论贵粟疏》:“四时之间,亡日休息。”⑤子女。多指儿子。《战国策·赵策四》:“老臣贱息舒祺,最少,不肖。”⑥利息。王安石《答曾公立书》:“无二分之息可乎。”⑦消息。陆机《为顾彦先赠妇二首》之二:“形影参(shēn)商乖,音息旷不达。”(参、商:二星名。乖:背离。旷:久。)

    息偃:

    休息,安睡。《诗·小雅·邶山》:“或燕燕居息,或尽瘁事国,或~~在床,或不已于行。”

    偃:

    ①仰卧。《诗经·小雅·北山》:“或息偃在床。”②向后倒。与“仆”相对。《孙子·九地》:“士卒坐者涕沾襟,偃卧者涕交颐(yí)。”(涕:泪。颐:腮。)③泛指倒下。《尚书·金縢》:“禾尽偃。”(禾:庄稼。)④停止。《史记·秦始皇本纪》:“灾害绝息,永偃戎兵。”(戎兵:战争。)[偃蹇]1.高高的。屈原《离骚》:“望琼台之偃蹇兮。”2.高傲的样子。《后汉书·郑众传》:“汉使既到,使偃蹇自信。”3.屈曲的样子。《淮南子·本经》:“偃蹇寥纠,曲成文章。”


  • xi hu wu mo ju ,bu de liu xi yan 。

    “xi hu wu mo ju ,bu de liu xi yan 。”shi gou chu chu :《zeng bie yuan shi ba xie lv liu shou 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。

    zhi shi jiu qu yan ,wu hang ji ji yuan 。meng meng mo zi sheng ,mo mo dan qin fan 。
    zi xi he wei zhe ,guan 珮li xian xian 。he shi zhi cong xue ,lan hui yi man wan 。
    yu he wan ji guang ,yi zhi sui xiang wan 。zhi wei shang he tong ,mo qi yu jian jian 。
    huo shi jue xue xian ,bu yi yi zi che mian 。zi xi du ru he ,neng zi mei wan mian 。
    jin dan chu sheng yin ,gong shi fa guan jian 。he ren shi zhang fu ,er zhi jun ti wan 。
    xi hu wu mo ju ,bu de liu xi yan 。lin dang bei mian shi ,cai shi shi qian quan 。
    ying ying gui lin bai ,shi wei wen wu te 。yuan lao cong shi xian ,lai diao zhu chen se 。
    na yi duo shan hai ,dao li lv yu zhi 。feng bo mo cheng ji ,suo you dong bu ce 。
    zi hang cheng jian nan ,wo qu wei qiong ji 。lin bie ju he yan ,you lei bu ke shi 。
    wu you liu zi hou ,ji ren yi ju xian 。wu wei shi zi shi ,yi lan zeng zi pian 。
    wu mei xiang feng cai ,yu jin yi san nian 。bu yi liu cuan lu ,xun ri tong shi mian 。
    suo wen xi yi duo ,suo de jin guo qian 。ru he you xu bie ,shi wo bao juan juan 。
    shi yao qing suo chong ,pai chi ze ai chen 。gu rou wei mian ran ,you kuang si hai ren 。
    yi yi gui lin bai ,jiao jiao yi yong shen 。sheng ping suo wei shi ,dai wo yu jiao qin 。
    wei wo shu fu shu ,ji yi yao wu zhen 。yao wu fang zhang li ,shu quan yang xing shen 。
    bu zhi si zui de ,qi you zai qi chen 。qiong tu zhi gan ji ,gan dan hai lun qun 。
    dou shu huan bu duo ,sai yi huan bu ming 。huan zu yi bu xue ,ji xue huan bu hang 。
    zi jin si mei ju ,shi da hua yi rong 。wang guan bu ke que ,wei yi hou zhu sheng 。
    jie wo bin na hai ,mo you zhu fei ming 。
    ji shu long cheng shou ,jun ji he shi mo 。xia shan feng ju feng ,lei dian zhu zhuang cu 。
    cheng chao bo fu xu ,jin an zhi yi fa 。liang yan sui yun lao ,shui dan hu fei fa 。
    tun men sui yun gao ,yi ying bo lang mei 。yu zui bu zu xi ,zi sheng wei yi hu 。
    hu wei bu ren bie ,gan xie qing zhi gu 。

    【zhu shi 】:

    xi :

    ①tong xi ;ai shang 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“xi ye ,yue jing nai mian 。”②ai xi 。《han fei zi ·nan er 》:“fu xi cao mao zhe hao he sui 。”③lin xi ;she bu de 。《lv shi chun qiu ·chang li 》:“wo guo tu ye ,wei tian xia xi si 。”

    hu :

    ①yu qi ci 。1.yong yu gou mo ,biao yi wen huo fan wen ,xiang dang yu “ma ”;“ne ”;“ba ”。《lun yu ·wei zi 》:“zi jian fu zi hu ?”《shi ji ·chen she shi jia 》:“wang hou jiang xiang ning you chong hu ?”(ning :qi 。)2. yong yu gou mo ,biao gan tan ,xiang dang yu “a ”;“ya ”。《shi ji · wu qi chuan 》:“mei zai hu ,shan he zhi gu !”《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“xi hu ,zi bu yu shi !”②zhu ci 。yong yu gou zhong ,biao ting du 。《xun zi ·quan xue 》:“sheng hu you shi ,si hu you shi 。”(shi :ci 。zhi dao li 。)《lv shi chun qiu ·xian ji 》:“yu shi hu chu bu chong xi 。”③jie ci 。xiang dang yu “yu ”。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“fu qing hu yu 。”mei cheng 《qi fa 》:“you she hu yun lin ,zhou chi hu lan ze 。”(yun lin :zhi yun meng ze 。zhou :bian 。)④ci wei 。fu zai xing rong ci hou ,zuo yong yu “ran ”xiang tong 。《lun yu ·ba yi 》:“yu yu hu wen zai !”(yu yu :mei cheng 。wen :you wen cai 。)《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi mo hou ru you jian ,hui hui hu ji yu you ren bi you yu de yi 。”

    wu :

    ①dai ci 。《lun yu ·xue er 》:“wu ri san sheng wu shen 。”②tong “禦(yu )”。di yu 。《mo zi ·gong meng 》:“hou gong ze hou wu ,bao gong ze bao wu 。”③[wu zi ]dui ren de zun chen 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“bing wei ji si ,wu zi mian zhi 。”

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    ju :

    (yi )①zuo 。《lun yu ·yang huo 》:“ju ,wu yu nv 。”(yu yù:gao su 。nv rǔ:ru 。)《li ji · qu li shang 》:“ju bu zhu ao 。”(ao :shi nei xi na jiao 。)②ju zhu 。《lun yu ·zi han 》:“jun zi ju zhi ,he lou zhi you ?”《meng zi ·teng wen gong xia 》:“zhong zi suo ju zhi shi ,bai yi zhi suo zhu yu ?”③zhu chu 。《shi jing ·xiao ya ·yu mo zheng 》:“zheng da fu li ju 。”《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“wen ji ming ju ,bu gao er tui 。”④ting ;liu 。《xin shu ·da zheng xia 》:“dai shi er yi jing ,ze shi bi ju yi 。”liu zong yuan 《xiao dan tan ji 》:“yi ji jing guo qing ,bu ke bu ju ,nai ji zhi er qu 。”⑤chu yu 。《zhou yi ·gan 》:“shi gu ju shang wei er bu jiao ,zai xia wei er bu you 。”《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“er sun zi wei shi ,ju zi che zhong 。”(zi zīche :you wei de che 。)⑥xian ju ;xian chu 。《lun yu ·xian jin 》:“ju ze yue :‘bu wu zhi ye !’”⑦dang ;ren 。qi ji guang 《jiang guan dao ren bao jian 》:“ju guan bu nan ,ting yan wei nan 。”⑧zhan ;zhan ju 。《zhong shui ·tian de 》:“feng yu zhi zhi mo an de ,bu ju liang tian 。”(feng yu :zhi mu de 。)《li ji ·wang zhi 》:“ji you zhong shi 、xia shi zhe ,shu ge ju ji shang zhi san fen 。”⑨shou cang ;ji xu 。《lun yu ·gong ye chang 》:“zang wen zhong ju cai 。”(cai :wu gui ke 。)《shi ji ·lv bu wei lie chuan 》:“ci ji huo ke ju 。”⑩guo le 。yong yu “you qing ”、“jiu zhi ”、“qing zhi ”deng zhi qian ,biao shi xiang ge yi duan shi jian 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“ju jiu zhi ,xiao jing beng 。”(xiao jing :han jing di 。beng :di wang si wang 。)(er )jīyu qi ci 。xiang dang yu “hu ”。《shi jing ·bei feng · ri yue 》:“ri ju yue zhu ,zhao lin xia tu 。”(zhu :yu qi ci 。)

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    de :

    ①huo qu ;de dao 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xian ming zhi shi sai de ming jun 。”②zhuo de ;zhao dao 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“zhu er de zhi 。”③de yi 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“yi qi xiang xiang ,shen zi de ye 。”④de dao de zhuang jia ;shou huo ;sai xiang shang huo de ;xin de 。han ·chao cuo 《lun gui su shu 》:“wang (wú)nong fu zhi ku ,you qian bai zhi de 。”song ·wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gu ren zhi guan yu tian de 、shan chuan 、cao mu 、chong yu 、diao shou ,wang wang you de 。”⑤neng ;neng gou 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong jun ba shang ,wei de yu xiang yu xiang jian 。”⑥biao shi mou chong dong zuo neng zuo huo ke yi zuo 。qian shu ·du guang ting 《shen xian gan yu chuan ·luo gong yuan 》:“shi ling luo gong qu ,qu bu de ze luo gong shu ,qu de ze seng shu 。”⑦xu yao ;ying gai ;bi xu 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jun wei wo hu ru ,wu de xiong shi zhi 。”⑧ge kuo ;zheng que 。ming · ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“yu bi ji ze de 。”《han shu ·xu chuan shang 》:“li gu jin zhi de shi 。”⑨wan cheng ;wan le 。tang ·bai ju yi 《pi pa hang 》:“shi san xue de pi pa cheng 。”⑩tong “de ”。gan ji en de 。《meng zi ·gao zi shang 》:“wei gong shi zhi mei ,qi qie zhi feng ,suo shi qiong fa zhe de wo yu ?”

    liu :

    (yi )①ting liu ;ting zhi 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“yi que qin cun zhao ,shi jiang jiang ji jun gui wei ,er gong zi du yu ke liu zhao 。”②liu xia 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“lv gong yin mu gu liu gao zu 。”③kou liu 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“zhao gao yin liu suo ci fu su xi shu 。”(xi shu :feng kou chu gai you yu xi de zhao shu 。)④bao cun ;cun liu 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》zhi san :“yi qu zi tai lian shuo mo ,du liu qing zhong xiang huang hun 。”⑤tuo yan 。《zhan guo ce ·song wei ce 》:“chen qing shou bian cheng ,xu ji gong er liu ji ri 。”⑥gu de ming 。1.chun qiu zheng yi 。gu de zai jin he na sheng kai feng shi chen liu cheng 。2. chun qiu song yi 。gu de zai jin jiang su sheng pei xian dong na 。(er )liùdeng dai ;ci hou 。《zhuang zi ·shan mu 》:“zhi dan er liu zhi 。”

    xi :

    ①hu xi 。《yan tie lun ·ji zhi 》:“shi de fu chuan xi 。”《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“jiang jun wu shi shi ,shi jian bu rong xi 。”(jian :feng xi 。)②tan qi 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“chen she tai xi yue :‘jie hu ,yan qiao an zhi hong gu zhi zhi zai ?’”③ting zhi 。jiang yan 《bie fu 》:“ma han ming er bu xi 。”④xiu xi 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“si shi zhi jian ,wang ri xiu xi 。”⑤zi nv 。duo zhi er zi 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao chen jian xi shu qi ,zui shao ,bu xiao 。”⑥li xi 。wang an dan 《da ceng gong li shu 》:“mo er fen zhi xi ke hu 。”⑦xiao xi 。liu ji 《wei gu yan xian zeng fu er shou 》zhi er :“xing ying can (shēn)shang guai ,yin xi kuang bu da 。”(can 、shang :er xing ming 。guai :bei li 。kuang :jiu 。)

    xi yan :

    xiu xi ,an shui 。《shi ·xiao ya ·bei shan 》:“huo yan yan ju xi ,huo jin cui shi guo ,huo ~~zai chuang ,huo bu yi yu hang 。”

    yan :

    ①yang wo 。《shi jing ·xiao ya ·bei shan 》:“huo xi yan zai chuang 。”②xiang hou dao 。yu “pu ”xiang dui 。《sun zi ·jiu de 》:“shi cu zuo zhe ti zhan jin ,yan wo zhe ti jiao yi (yí)。”(ti :lei 。yi :sai 。)③fan zhi dao xia 。《shang shu ·jin teng 》:“he jin yan 。”(he :zhuang jia 。)④ting zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“zai hai jue xi ,yong yan rong bing 。”(rong bing :zhan zheng 。)[yan jian ]1.gao gao de 。qu yuan 《li sao 》:“wang qiong tai zhi yan jian xi 。”2.gao ao de yang zi 。《hou han shu ·zheng zhong chuan 》:“han shi ji dao ,shi yan jian zi xin 。”3.qu qu de yang zi 。《huai na zi ·ben jing 》:“yan jian liao jiu ,qu cheng wen zhang 。”