• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 魚龍驚踴躍,叫嘯成悲辛。

    “魚龍驚踴躍,叫嘯成悲辛。”詩句出處:《送惠師》;是唐朝詩人韓愈的作品。

    惠師浮屠者,乃是不羈人。十五愛山水,超然謝朋親。
    脫冠剪頭發,飛步遺蹤塵。發跡入四明,梯空上秋旻。
    遂登天臺望,眾壑皆嶙峋。夜宿最高頂,舉頭看星辰。
    光芒相照燭,南北爭羅陳。茲地絕翔走,自然嚴且神。
    微風吹木石,澎湃聞韶鈞。夜半起下視,溟波銜日輪。
    魚龍驚踴躍,叫嘯成悲辛。怪氣或紫赤,敲磨共輪囷。
    金鴉既騰翥,七合俄清新。常聞禹穴奇,東去窺甌閩。
    越俗不好古,流傳失其真。幽蹤邈難得,聖路嗟長堙。
    回臨浙江濤,屹起高峨岷。壯志死不息,千年如隔晨。
    是非竟何有,棄去非吾倫。凌江詣廬嶽,浩蕩極遊巡。
    崔崒沒雲表,陂陀浸湖淪。是時雨初霽,懸瀑垂天紳。
    前年往羅浮,步戛南海漘。大哉陽德盛,榮茂恒留春。
    鵬鶱墮長翮,鯨戲側修鱗。自來連州寺,曾未造城闉。
    日攜青雲客,探勝窮崖濱。太守邀不去,群官請徒頻。
    囊無一金資,翻謂富者貧。昨日忽不見,我令訪其鄰。
    奔波自追及,把手問所因。顧我卻興嘆,君寧異於民。
    離合自古然,辭別安足珍。吾聞九疑好,夙志今欲伸。
    斑竹啼舜婦,清湘沈楚臣。衡山與洞庭,此固道所循。
    尋崧方抵洛,歷華遂之秦。浮遊靡定處,偶往即通津。
    吾言子當去,子道非吾遵。江魚不池活,野鳥難籠馴。
    吾非西方教,憐子狂且醇。吾嫉惰遊者,憐子愚且諄。
    去矣各異趣,何為浪沾巾。

    【註釋】:

    龍:

    (一)①我國傳說中的神異動物,頭有角,身有鱗。有腳可走,無翼能飛。《周易·乾》:“見龍在田,利見大人。”(田:指地上。)②帝王的象征。杜甫《哀王孫》:“高帝子孫盡隆準,龍種自與常人殊。”(高帝:漢高祖。隆準:高鼻梁。)白居易《長恨歌》:“天旋日轉回龍馭。”③八尺以上的馬;駿馬。張衡《東京賦》:“龍輅充庭,雲旗拂霓。”(輅:天子的車。雲旗:很高的旗。霓:副虹,借指空中。)④指傑出的人才。《三國志·諸葛亮傳》:“諸葛孔明者,臥龍也。”⑤二十八宿中東方七星(角、亢、氐、房、心、尾、箕)的合稱。⑥十二生肖之一。[龍鐘]1. 衰老、疲憊的樣子。王維《夏日過青龍寺謁操禪師》:“龍鐘一老翁,徐步謁禪宮。”2. 潦倒、不得意的樣子。白居易《別微之於澧上》:“莫問龍鐘惡官職,且聽清脆好文篇。”3. 淚流縱橫的樣子。蔡邕《琴操》下:“空山歔欷,涕龍鐘兮。”(歔欷xū xī:哀嘆抽泣聲。)4.躑躅難行的樣子。 蘇頲《曉發方騫驛》:“傳置遠山蹊,龍鐘蹴澗泥。”(蹴cù:踐踏。)(二)lǒng 同“壟(lǒng)”。①岡壟。《孟子·公孫醜下》:“有賤丈夫焉,必求龍斷而登之。”(賤丈夫:指貪利可鄙的男子。龍斷:斷而高的岡壟。)②獨占利益。《藝林伐山》:“私富貴之龍斷。” (三)chǒng 通“寵”。榮耀。《詩經》:“何天之龍。”

    驚:

    ①馬受到突然刺激而受驚。《史記·袁盎晁錯列傳》:“如有馬驚車敗,陛下縱自輕,奈高廟、太後何?”《左傳·襄公二十八年》:“慶氏之馬善驚,士皆釋甲束馬。”(善:容易。束馬:將馬絆住以免驚跳奔逸。)②恐懼。《韓非子·說林下》:“人見蛇則驚駭。”③驚動;震動。《莊子· 達生》:“今汝飾知以驚愚,修身以明污。”《長恨歌》:“漁陽鼙鼓動地來,驚破《霓裳羽衣曲》。”張說《嶽州守歲》:“爆竹好驚眠。”④奇怪;驚異。陶潛《桃花源記》:“見漁人,乃大驚,問所從來。”⑤使吃驚。《春望》:“感時花濺淚,恨別鳥驚心。”⑥氣勢大而猛。《念奴嬌·赤壁懷古》:“亂石穿空,驚濤拍岸,卷起千堆雪。”⑦通“警”。警戒。《墨子·號令》:“卒有驚事,中軍疾擊鼓者三。”

    踴:

    ①跳躍。曹植《洛神賦》:“鯨鯢踴而夾轂,水禽翔而為衛。”②登上。《晏子春秋·雜下》:“景公為路寢之臺,成而不踴焉。”(路寢:正寢。)③漲價。《新唐書·崔神慶傳》:“俄而物價踴昂,百賈(gǔ)驚擾。”(賈:商人。)④古代受刖者特用的鞋。《韓非子·難二》:“踴貴而屨賤。”[踴躍]1. 跳躍。王逸《九思·憚亂》:“惶悸兮失氣,踴躍兮距跳。”(氣:氣息。)2.欣喜而躍躍欲試。《莊子·大宗師》:“金踴躍曰:‘我且必為鏌铘 !’”(鏌铘:劍名。)

    踴躍:

    ①跳起來。《莊子·大宗師》:“金~~曰:‘我且必為鏌铘!’”②耀武,爭雄。《史記·楚世傢》:“今楚之地方五千裡,帶甲百萬,猶足以~~中野也。”③爭先恐後的樣子。《晉書·李矩傳》:“將士聞之,皆~~爭進。”

    躍:

    (一)①跳躍。《詩經·大雅·旱麓》:“鳶飛戾天,魚躍於淵。”(戾:到。鳶:老鷹。)范仲淹《嶽陽樓記》:“浮光躍金。”②物價上漲。《鹽鐵論·本議》:“萬物並收,則物騰躍。”(二)tì[躍躍]跳得很快的樣子。《詩經·小雅·巧言》:“躍躍毚兔,遇犬獲之。”(毚chán:狡猾。)

    叫:

    ①呼喊。杜牧《阿房宮賦》:“戍卒叫,函谷舉。”《左傳·襄公三十年》:“或叫於宋大(tài)廟曰:‘譆譆! 出出!”(大廟:祖廟。譆譆、出出:均為悲叫聲。)②鳴叫。吳均《與朱元思書》:“蟬則千轉不窮,猿則百叫無絕。”謝靈運《七裡瀨(lài)》:“荒林紛沃若,哀禽相叫嘯。”(沃若:茂盛。)③招呼;召喚。杜甫《遭田父泥飲美嚴中丞》:“叫婦開大瓶,盆中為吾取。”

    嘯:

    ①撮口出聲。劉義慶《世說新語·棲逸》:“阮步兵嘯,聞數百步。”②呼喊;號召。宋玉《招魂》:“招具該備,永嘯呼些。”③鳥獸鳴叫。杜甫《登高》:“風急天高猿嘯哀。”④通“叱”。大聲喝叫。《禮記·內則》:“男子入內,不嘯不指。”

    成:

    ①完成;實現。李斯《諫逐客書》:“使秦成帝業。”②幫助實現;成全。《論語·顏淵》:“君子成人之美,不成人之惡。”③成為;變為。《禮記·學記》:“玉不琢,不成器。”劉向《說苑·奉使》:“齊之臨淄三百閭,張袂(mèi)成帷,揮汗成雨。”(閭:裡巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大鐘銘》:“少蘊才略,壯而有成。”(蘊:蓄。)⑤成長;成熟。《荀子·天論》:“(萬物)各得其養以成。”⑥和解;交好。《左傳·成公十一年》:“秦晉為成。”《史記·張儀列傳》:“哀王於是倍從(zòng)約而因儀請成於秦。”(倍:違背。從:指合縱。儀:人名。)⑦已定的;定型的;現成的。《詩經·周頌·昊天有成命》:“昊天有成命,二後受之。”《三國志·蜀書·蔣琬費禕薑維傳論》:“咸承諸葛之成規,因循而不革。”(咸:都。革:改變。)⑧層;重(chóng)。《史記·李斯列傳》:“刑者相半於道,而死人日成積於市。”《呂氏春秋·音初》:“為九成之臺。”⑨古代十裡見方為一成。《漢書·刑法志》:“成方十裡。”

    悲:

    ①哀痛;悲傷。《禮記· 問喪》:“夫悲哀在中,故形變於外也。”《韓非子·和氏獻璧》:“子奚哭之悲也?”(奚:為何。)②同情;憐憫。柳宗元《捕蛇者說》:“(蔣氏)言之,貌若甚戚者。餘悲之。”(戚:悲哀。)③眷戀。《漢書·高祖紀下》:“遊子悲故鄉。”

    悲辛:

    悲傷,辛酸。李白《中山孺子妾歌》:“戚姬髡發入舂市,萬古共~~。”

    辛:

    ①辣味。《荀子·正名》:“甘苦咸淡酸奇味以口異。”②勞苦;辛苦。李白《陳情贈友人》:“自古多艱辛。”③悲傷。《紅樓夢》第一回:“滿紙荒唐言,一把辛酸淚。”④天幹第八位。《左傳·隱公元年》:“五月辛醜,大叔出奔共。”


  • 鱼龙惊踊跃,叫啸成悲辛。

    “鱼龙惊踊跃,叫啸成悲辛。”诗句出处:《送惠师》;是唐朝诗人韩愈的作品。

    惠师浮屠者,乃是不羁人。十五爱山水,超然谢朋亲。
    脱冠剪头发,飞步遗踪尘。发迹入四明,梯空上秋旻。
    遂登天台望,众壑皆嶙峋。夜宿最高顶,举头看星辰。
    光芒相照烛,南北争罗陈。兹地绝翔走,自然严且神。
    微风吹木石,澎湃闻韶钧。夜半起下视,溟波衔日轮。
    鱼龙惊踊跃,叫啸成悲辛。怪气或紫赤,敲磨共轮囷。
    金鸦既腾翥,七合俄清新。常闻禹穴奇,东去窥瓯闽。
    越俗不好古,流传失其真。幽踪邈难得,圣路嗟长堙。
    回临浙江涛,屹起高峨岷。壮志死不息,千年如隔晨。
    是非竟何有,弃去非吾伦。凌江诣庐岳,浩荡极游巡。
    崔崒没云表,陂陀浸湖沦。是时雨初霁,悬瀑垂天绅。
    前年往罗浮,步戛南海漘。大哉阳德盛,荣茂恒留春。
    鹏鶱堕长翮,鲸戏侧修鳞。自来连州寺,曾未造城闉。
    日携青云客,探胜穷崖滨。太守邀不去,群官请徒频。
    囊无一金资,翻谓富者贫。昨日忽不见,我令访其邻。
    奔波自追及,把手问所因。顾我却兴叹,君宁异于民。
    离合自古然,辞别安足珍。吾闻九疑好,夙志今欲伸。
    斑竹啼舜妇,清湘沈楚臣。衡山与洞庭,此固道所循。
    寻崧方抵洛,历华遂之秦。浮游靡定处,偶往即通津。
    吾言子当去,子道非吾遵。江鱼不池活,野鸟难笼驯。
    吾非西方教,怜子狂且醇。吾嫉惰游者,怜子愚且谆。
    去矣各异趣,何为浪沾巾。

    【注释】:

    龙:

    (一)①我国传说中的神异动物,头有角,身有鳞。有脚可走,无翼能飞。《周易·乾》:“见龙在田,利见大人。”(田:指地上。)②帝王的象征。杜甫《哀王孙》:“高帝子孙尽隆准,龙种自与常人殊。”(高帝:汉高祖。隆准:高鼻梁。)白居易《长恨歌》:“天旋日转回龙驭。”③八尺以上的马;骏马。张衡《东京赋》:“龙辂充庭,云旗拂霓。”(辂:天子的车。云旗:很高的旗。霓:副虹,借指空中。)④指杰出的人才。《三国志·诸葛亮传》:“诸葛孔明者,卧龙也。”⑤二十八宿中东方七星(角、亢、氐、房、心、尾、箕)的合称。⑥十二生肖之一。[龙钟]1. 衰老、疲惫的样子。王维《夏日过青龙寺谒操禅师》:“龙钟一老翁,徐步谒禅宫。”2. 潦倒、不得意的样子。白居易《别微之于澧上》:“莫问龙钟恶官职,且听清脆好文篇。”3. 泪流纵横的样子。蔡邕《琴操》下:“空山歔欷,涕龙钟兮。”(歔欷xū xī:哀叹抽泣声。)4.踯躅难行的样子。 苏颋《晓发方骞驿》:“传置远山蹊,龙钟蹴涧泥。”(蹴cù:践踏。)(二)lǒng 同“垄(lǒng)”。①冈垄。《孟子·公孙丑下》:“有贱丈夫焉,必求龙断而登之。”(贱丈夫:指贪利可鄙的男子。龙断:断而高的冈垄。)②独占利益。《艺林伐山》:“私富贵之龙断。” (三)chǒng 通“宠”。荣耀。《诗经》:“何天之龙。”

    惊:

    ①马受到突然刺激而受惊。《史记·袁盎晁错列传》:“如有马惊车败,陛下纵自轻,奈高庙、太后何?”《左传·襄公二十八年》:“庆氏之马善惊,士皆释甲束马。”(善:容易。束马:将马绊住以免惊跳奔逸。)②恐惧。《韩非子·说林下》:“人见蛇则惊骇。”③惊动;震动。《庄子· 达生》:“今汝饰知以惊愚,修身以明污。”《长恨歌》:“渔阳鼙鼓动地来,惊破《霓裳羽衣曲》。”张说《岳州守岁》:“爆竹好惊眠。”④奇怪;惊异。陶潜《桃花源记》:“见渔人,乃大惊,问所从来。”⑤使吃惊。《春望》:“感时花溅泪,恨别鸟惊心。”⑥气势大而猛。《念奴娇·赤壁怀古》:“乱石穿空,惊涛拍岸,卷起千堆雪。”⑦通“警”。警戒。《墨子·号令》:“卒有惊事,中军疾击鼓者三。”

    踊:

    ①跳跃。曹植《洛神赋》:“鲸鲵踊而夹毂,水禽翔而为卫。”②登上。《晏子春秋·杂下》:“景公为路寝之台,成而不踊焉。”(路寝:正寝。)③涨价。《新唐书·崔神庆传》:“俄而物价踊昂,百贾(gǔ)惊扰。”(贾:商人。)④古代受刖者特用的鞋。《韩非子·难二》:“踊贵而屦贱。”[踊跃]1. 跳跃。王逸《九思·惮乱》:“惶悸兮失气,踊跃兮距跳。”(气:气息。)2.欣喜而跃跃欲试。《庄子·大宗师》:“金踊跃曰:‘我且必为镆铘 !’”(镆铘:剑名。)

    踊跃:

    ①跳起来。《庄子·大宗师》:“金~~曰:‘我且必为镆铘!’”②耀武,争雄。《史记·楚世家》:“今楚之地方五千里,带甲百万,犹足以~~中野也。”③争先恐后的样子。《晋书·李矩传》:“将士闻之,皆~~争进。”

    跃:

    (一)①跳跃。《诗经·大雅·旱麓》:“鸢飞戾天,鱼跃于渊。”(戾:到。鸢:老鹰。)范仲淹《岳阳楼记》:“浮光跃金。”②物价上涨。《盐铁论·本议》:“万物并收,则物腾跃。”(二)tì[跃跃]跳得很快的样子。《诗经·小雅·巧言》:“跃跃毚兔,遇犬获之。”(毚chán:狡猾。)

    叫:

    ①呼喊。杜牧《阿房宫赋》:“戍卒叫,函谷举。”《左传·襄公三十年》:“或叫于宋大(tài)庙曰:‘譆譆! 出出!”(大庙:祖庙。譆譆、出出:均为悲叫声。)②鸣叫。吴均《与朱元思书》:“蝉则千转不穷,猿则百叫无绝。”谢灵运《七里濑(lài)》:“荒林纷沃若,哀禽相叫啸。”(沃若:茂盛。)③招呼;召唤。杜甫《遭田父泥饮美严中丞》:“叫妇开大瓶,盆中为吾取。”

    啸:

    ①撮口出声。刘义庆《世说新语·栖逸》:“阮步兵啸,闻数百步。”②呼喊;号召。宋玉《招魂》:“招具该备,永啸呼些。”③鸟兽鸣叫。杜甫《登高》:“风急天高猿啸哀。”④通“叱”。大声喝叫。《礼记·内则》:“男子入内,不啸不指。”

    成:

    ①完成;实现。李斯《谏逐客书》:“使秦成帝业。”②帮助实现;成全。《论语·颜渊》:“君子成人之美,不成人之恶。”③成为;变为。《礼记·学记》:“玉不琢,不成器。”刘向《说苑·奉使》:“齐之临淄三百闾,张袂(mèi)成帷,挥汗成雨。”(闾:里巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大钟铭》:“少蕴才略,壮而有成。”(蕴:蓄。)⑤成长;成熟。《荀子·天论》:“(万物)各得其养以成。”⑥和解;交好。《左传·成公十一年》:“秦晋为成。”《史记·张仪列传》:“哀王于是倍从(zòng)约而因仪请成于秦。”(倍:违背。从:指合纵。仪:人名。)⑦已定的;定型的;现成的。《诗经·周颂·昊天有成命》:“昊天有成命,二后受之。”《三国志·蜀书·蒋琬费祎姜维传论》:“咸承诸葛之成规,因循而不革。”(咸:都。革:改变。)⑧层;重(chóng)。《史记·李斯列传》:“刑者相半于道,而死人日成积于市。”《吕氏春秋·音初》:“为九成之台。”⑨古代十里见方为一成。《汉书·刑法志》:“成方十里。”

    悲:

    ①哀痛;悲伤。《礼记· 问丧》:“夫悲哀在中,故形变于外也。”《韩非子·和氏献璧》:“子奚哭之悲也?”(奚:为何。)②同情;怜悯。柳宗元《捕蛇者说》:“(蒋氏)言之,貌若甚戚者。余悲之。”(戚:悲哀。)③眷恋。《汉书·高祖纪下》:“游子悲故乡。”

    悲辛:

    悲伤,辛酸。李白《中山孺子妾歌》:“戚姬髡发入舂市,万古共~~。”

    辛:

    ①辣味。《荀子·正名》:“甘苦咸淡酸奇味以口异。”②劳苦;辛苦。李白《陈情赠友人》:“自古多艰辛。”③悲伤。《红楼梦》第一回:“满纸荒唐言,一把辛酸泪。”④天干第八位。《左传·隐公元年》:“五月辛丑,大叔出奔共。”


  • yu long jing yong yue ,jiao xiao cheng bei xin 。

    “yu long jing yong yue ,jiao xiao cheng bei xin 。”shi gou chu chu :《song hui shi 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。

    hui shi fu tu zhe ,nai shi bu ji ren 。shi wu ai shan shui ,chao ran xie peng qin 。
    tuo guan jian tou fa ,fei bu wei zong chen 。fa ji ru si ming ,ti kong shang qiu min 。
    sui deng tian tai wang ,zhong he jie lin xun 。ye su zui gao ding ,ju tou kan xing chen 。
    guang mang xiang zhao zhu ,na bei zheng luo chen 。ci de jue xiang zou ,zi ran yan ju shen 。
    wei feng chui mu dan ,peng pai wen shao jun 。ye ban qi xia shi ,ming bo xian ri lun 。
    yu long jing yong yue ,jiao xiao cheng bei xin 。guai qi huo zi chi ,qiao mo gong lun qun 。
    jin ya ji teng zhu ,qi ge e qing xin 。chang wen yu xue ji ,dong qu kui ou min 。
    yue su bu hao gu ,liu chuan shi ji zhen 。you zong miao nan de ,sheng lu jie chang yin 。
    hui lin zhe jiang tao ,ge qi gao e min 。zhuang zhi si bu xi ,qian nian ru ge chen 。
    shi fei jing he you ,qi qu fei wu lun 。ling jiang yi lu yue ,hao dang ji you xun 。
    cui cui mei yun biao ,bei tuo jin hu lun 。shi shi yu chu ji ,xuan bao chui tian shen 。
    qian nian wang luo fu ,bu jia na hai chun 。da zai yang de cheng ,rong mao heng liu chun 。
    peng 鶱duo chang he ,jing hu ce xiu lin 。zi lai lian zhou si ,ceng wei zao cheng yin 。
    ri xie qing yun ke ,tan sheng qiong ya bin 。tai shou yao bu qu ,qun guan qing tu pin 。
    nang mo yi jin zi ,fan wei fu zhe pin 。zuo ri hu bu jian ,wo ling fang ji lin 。
    ben bo zi zhui ji ,ba shou wen suo yin 。gu wo que xing tan ,jun ning yi yu min 。
    li ge zi gu ran ,ci bie an zu zhen 。wu wen jiu yi hao ,su zhi jin yu shen 。
    ban zhu ti shun fu ,qing xiang shen chu chen 。heng shan yu dong ting ,ci gu dao suo xun 。
    xun song fang di luo ,li hua sui zhi qin 。fu you mi ding chu ,ou wang ji tong jin 。
    wu yan zi dang qu ,zi dao fei wu zun 。jiang yu bu chi huo ,ye diao nan long xun 。
    wu fei xi fang jiao ,lian zi kuang ju chun 。wu ji duo you zhe ,lian zi yu ju zhun 。
    qu yi ge yi qu ,he wei lang zhan jin 。

    【zhu shi 】:

    long :

    (yi )①wo guo chuan shui zhong de shen yi dong wu ,tou you jiao ,shen you lin 。you jiao ke zou ,mo yi neng fei 。《zhou yi ·gan 》:“jian long zai tian ,li jian da ren 。”(tian :zhi de shang 。)②di wang de xiang zheng 。du fu 《ai wang sun 》:“gao di zi sun jin long zhun ,long chong zi yu chang ren shu 。”(gao di :han gao zu 。long zhun :gao bi liang 。)bai ju yi 《chang hen ge 》:“tian xuan ri zhuai hui long yu 。”③ba che yi shang de ma ;jun ma 。zhang heng 《dong jing fu 》:“long lu chong ting ,yun qi bi ni 。”(lu :tian zi de che 。yun qi :hen gao de qi 。ni :fu hong ,jie zhi kong zhong 。)④zhi jie chu de ren cai 。《san guo zhi ·zhu ge liang chuan 》:“zhu ge kong ming zhe ,wo long ye 。”⑤er shi ba su zhong dong fang qi xing (jiao 、kang 、di 、fang 、xin 、wei 、ji )de ge chen 。⑥shi er sheng xiao zhi yi 。[long zhong ]1. cui lao 、pi bei de yang zi 。wang wei 《xia ri guo qing long si ye cao chan shi 》:“long zhong yi lao weng ,xu bu ye chan gong 。”2. lao dao 、bu de yi de yang zi 。bai ju yi 《bie wei zhi yu li shang 》:“mo wen long zhong e guan zhi ,ju ting qing cui hao wen pian 。”3. lei liu zong heng de yang zi 。cai yong 《qin cao 》xia :“kong shan xu xi ,ti long zhong xi 。”(xu xi xū xī:ai tan chou qi sheng 。)4.zhi zhu nan hang de yang zi 。 su ting 《xiao fa fang jian yi 》:“chuan zhi yuan shan qi ,long zhong cu jian ni 。”(cu cù:jian ta 。)(er )lǒng tong “long (lǒng)”。①gang long 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“you jian zhang fu yan ,bi qiu long duan er deng zhi 。”(jian zhang fu :zhi tan li ke bi de nan zi 。long duan :duan er gao de gang long 。)②du zhan li yi 。《yi lin fa shan 》:“si fu gui zhi long duan 。” (san )chǒng tong “chong ”。rong yao 。《shi jing 》:“he tian zhi long 。”

    jing :

    ①ma shou dao tu ran ci ji er shou jing 。《shi ji ·yuan ang chao cuo lie chuan 》:“ru you ma jing che bai ,bi xia zong zi qing ,nai gao miao 、tai hou he ?”《zuo chuan ·xiang gong er shi ba nian 》:“qing shi zhi ma shan jing ,shi jie shi jia shu ma 。”(shan :rong yi 。shu ma :jiang ma ban zhu yi mian jing tiao ben yi 。)②kong ju 。《han fei zi ·shui lin xia 》:“ren jian she ze jing hai 。”③jing dong ;zhen dong 。《zhuang zi · da sheng 》:“jin ru shi zhi yi jing yu ,xiu shen yi ming wu 。”《chang hen ge 》:“yu yang pi gu dong de lai ,jing po 《ni chang yu yi qu 》。”zhang shui 《yue zhou shou sui 》:“bao zhu hao jing mian 。”④ji guai ;jing yi 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“jian yu ren ,nai da jing ,wen suo cong lai 。”⑤shi chi jing 。《chun wang 》:“gan shi hua jian lei ,hen bie diao jing xin 。”⑥qi shi da er meng 。《nian nu jiao ·chi bi huai gu 》:“luan dan chuan kong ,jing tao pai an ,juan qi qian dui xue 。”⑦tong “jing ”。jing jie 。《mo zi ·hao ling 》:“cu you jing shi ,zhong jun ji ji gu zhe san 。”

    yong :

    ①tiao yue 。cao zhi 《luo shen fu 》:“jing ni yong er ga gu ,shui qin xiang er wei wei 。”②deng shang 。《yan zi chun qiu ·za xia 》:“jing gong wei lu qin zhi tai ,cheng er bu yong yan 。”(lu qin :zheng qin 。)③zhang jia 。《xin tang shu ·cui shen qing chuan 》:“e er wu jia yong ang ,bai gu (gǔ)jing rao 。”(gu :shang ren 。)④gu dai shou yue zhe te yong de xie 。《han fei zi ·nan er 》:“yong gui er ju jian 。”[yong yue ]1. tiao yue 。wang yi 《jiu sai ·dan luan 》:“huang ji xi shi qi ,yong yue xi ju tiao 。”(qi :qi xi 。)2.xin xi er yue yue yu shi 。《zhuang zi ·da zong shi 》:“jin yong yue yue :‘wo ju bi wei mo ye !’”(mo ye :jian ming 。)

    yong yue :

    ①tiao qi lai 。《zhuang zi ·da zong shi 》:“jin ~~yue :‘wo ju bi wei mo ye !’”②yao wu ,zheng xiong 。《shi ji ·chu shi jia 》:“jin chu zhi de fang wu qian li ,dai jia bai mo ,you zu yi ~~zhong ye ye 。”③zheng xian kong hou de yang zi 。《jin shu ·li ju chuan 》:“jiang shi wen zhi ,jie ~~zheng jin 。”

    yue :

    (yi )①tiao yue 。《shi jing ·da ya ·han lu 》:“yuan fei li tian ,yu yue yu yuan 。”(li :dao 。yuan :lao ying 。)fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“fu guang yue jin 。”②wu jia shang zhang 。《yan tie lun ·ben yi 》:“mo wu bing shou ,ze wu teng yue 。”(er )tì[yue yue ]tiao de hen kuai de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“yue yue chan tu ,yu quan huo zhi 。”(chan chán:jiao hua 。)

    jiao :

    ①hu han 。du mu 《a fang gong fu 》:“shu cu jiao ,han gu ju 。”《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“huo jiao yu song da (tài)miao yue :‘xi xi ! chu chu !”(da miao :zu miao 。xi xi 、chu chu :jun wei bei jiao sheng 。)②ming jiao 。wu jun 《yu zhu yuan sai shu 》:“chan ze qian zhuai bu qiong ,yuan ze bai jiao mo jue 。”xie ling yun 《qi li lai (lài)》:“huang lin fen wo re ,ai qin xiang jiao xiao 。”(wo re :mao cheng 。)③qiao hu ;shao huan 。du fu 《zao tian fu ni yin mei yan zhong cheng 》:“jiao fu kai da ping ,pen zhong wei wu qu 。”

    xiao :

    ①cuo kou chu sheng 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·qi yi 》:“ruan bu bing xiao ,wen shu bai bu 。”②hu han ;hao shao 。song yu 《qiao hun 》:“qiao ju gai bei ,yong xiao hu xie 。”③diao shou ming jiao 。du fu 《deng gao 》:“feng ji tian gao yuan xiao ai 。”④tong “chi ”。da sheng he jiao 。《li ji ·nei ze 》:“nan zi ru nei ,bu xiao bu zhi 。”

    cheng :

    ①wan cheng ;shi xian 。li si 《jian zhu ke shu 》:“shi qin cheng di ye 。”②bang zhu shi xian ;cheng quan 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi cheng ren zhi mei ,bu cheng ren zhi e 。”③cheng wei ;bian wei 。《li ji ·xue ji 》:“yu bu zhuo ,bu cheng qi 。”liu xiang 《shui yuan ·feng shi 》:“ji zhi lin zi san bai lv ,zhang mei (mèi)cheng wei ,hui han cheng yu 。”(lv :li hang 。mei :xiu zi 。wei :wei mu 。)④cheng guo ;cheng jiu 。li bai 《hua cheng si da zhong ming 》:“shao wen cai lve ,zhuang er you cheng 。”(wen :xu 。)⑤cheng chang ;cheng shou 。《xun zi ·tian lun 》:“(mo wu )ge de ji yang yi cheng 。”⑥he jie ;jiao hao 。《zuo chuan ·cheng gong shi yi nian 》:“qin jin wei cheng 。”《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“ai wang yu shi bei cong (zòng)yao er yin yi qing cheng yu qin 。”(bei :wei bei 。cong :zhi ge zong 。yi :ren ming 。)⑦yi ding de ;ding xing de ;xian cheng de 。《shi jing ·zhou song ·hao tian you cheng ming 》:“hao tian you cheng ming ,er hou shou zhi 。”《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan fei yi jiang wei chuan lun 》:“xian cheng zhu ge zhi cheng gui ,yin xun er bu ge 。”(xian :dou 。ge :gai bian 。)⑧ceng ;chong (chóng)。《shi ji ·li si lie chuan 》:“xing zhe xiang ban yu dao ,er si ren ri cheng ji yu shi 。”《lv shi chun qiu ·yin chu 》:“wei jiu cheng zhi tai 。”⑨gu dai shi li jian fang wei yi cheng 。《han shu ·xing fa zhi 》:“cheng fang shi li 。”

    bei :

    ①ai tong ;bei shang 。《li ji · wen sang 》:“fu bei ai zai zhong ,gu xing bian yu wai ye 。”《han fei zi ·he shi suo bi 》:“zi xi ku zhi bei ye ?”(xi :wei he 。)②tong qing ;lian min 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“(jiang shi )yan zhi ,mao re shen qi zhe 。yu bei zhi 。”(qi :bei ai 。)③juan lian 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“you zi bei gu xiang 。”

    bei xin :

    bei shang ,xin suan 。li bai 《zhong shan ru zi qie ge 》:“qi ji kun fa ru chong shi ,mo gu gong ~~。”

    xin :

    ①la wei 。《xun zi ·zheng ming 》:“gan ku xian dan suan ji wei yi kou yi 。”②lao ku ;xin ku 。li bai 《chen qing zeng you ren 》:“zi gu duo jian xin 。”③bei shang 。《gong lou meng 》di yi hui :“man zhi huang tang yan ,yi ba xin suan lei 。”④tian gan di ba wei 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“wu yue xin chou ,da shu chu ben gong 。”