• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 聖兩歸丹禁,承乾動四夷。

    “聖兩歸丹禁,承乾動四夷。”詩句出處:《讀《玄宗幸蜀記》》;是唐朝詩人貫休的作品。

    宋璟姚崇死,中庸遂變移。如何遊萬裡,隻為一胡兒。
    泣溻乾坤色,飄零日月旗。火從龍闕起,淚向馬嵬垂。
    始憶張丞相,全師郭子儀。百官皆剽劫,九廟盡崩隳。
    塵撲銀輪暗,雷奔棧閣危。幸臣方賜死,野老不勝悲。
    及溜飄淪日,行宮寂寞時。人心雖未厭,天意亦難知。
    聖兩歸丹禁,承乾動四夷。因知納諫諍,始是太平基。

    【註釋】:

    聖:

    ①通達事理;事事精通;超越常人。《孟子·盡心下》:“充實之謂美,充實而有光輝之謂大,大而化之之謂聖,聖而不可知之之謂神。”(大而化之:既表現出瞭光輝,又能融會貫通。)②聖明;品德智慧極高的人。《孟子·萬章下》:“孔子,聖之時者也。”《禮記·樂記》:“作者之謂聖,述者之謂明,聖明者,述作之謂也。”③對某門學問、技藝有很高成就的人。《抱樸子·辨問》:“善刻削之尤巧者則謂之木聖。”④神通。佚名《鎖齊天大聖》第二折:“奉上帝敕令,著吾神統領十萬天兵,與此妖魔鬥聖,走一遭去。”⑤封建時代稱帝王或與帝王有關的事物。《史記·秦始皇本紀》:“大聖作治,建定法度,顯箸綱紀。”

    兩:

    ①[數]兩隻。《史記·孫子吳起列傳》:“則以刑法斷其~足而黥之。”②[數]二。白居易《琵琶行》:“轉軸撥弦三~聲,未成曲調先有情。”③[數]雙方。《赤壁之戰》:“孤與老賊勢不~立。”④[量]1. 雙。《詩經·齊風·南山》:“葛屨五~。”(葛屨:葛佈制成的鞋。)2. 重量單位。二十四銖為一兩,十六兩為一斤。《魯提轄拳打鎮關西》:“去包裡取出一錠十~銀子放在桌上。”3.匹。《左傳·閔公二年》:“歸夫人魚軒,重錦三十~。”⑤(liang)[量]計算車乘的單位。《古文觀止·送楊少尹序》:“車數百~。”

    歸:

    (一)①出嫁;嫁。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”②返回。陶潛《歸園田居》:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”(興:起來。)③送回;交還。《孟子· 盡心上》:“久假而不歸。”(假:借)④歸依;歸附。范仲淹《嶽陽樓記》:“微斯人,吾誰與歸?”(微:如果沒有。)⑤結局;歸宿。《周易·系辭下》:“天下同歸而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《爾雅·釋訓》:“鬼之為言歸也。” (二)kuì ①通“饋”。贈送。《論語·陽貨》:“(陽貨)歸孔子豚。”《史記·周本紀》:“晉唐叔得嘉谷,獻之成王,成王以歸周公於兵所。”②通“愧”。慚愧。《戰國策·秦策一》:“狀有歸色。”

    丹:

    ①丹砂的省稱。俗稱朱砂。一種紅色礦物,從中可提煉汞(gǒng),即水銀。《史記·貨殖列傳》:“巴蜀寡婦清,其先得丹穴,而擅其利數世。”②赤色。杜甫《垂老別》詩:“積屍草木腥,流血川原丹。”③比喻赤誠。文天祥《過零丁洋》:“人生自古誰無死,留取丹心照汗青。”(汗青:喻史冊。)④古代道傢以丹砂煉藥,所煉秘藥稱“丹”。江淹《別賦》:“守丹灶而不顧。”

    丹禁:

    帝王所住的紫禁城。李白《江夏使君叔席上贈史郎中》:“鳳凰~~裡,銜出紫泥書。”

    禁:

    (一)①忌諱。《漢書·藝文志》:“及拘者為之,則牽於禁忌。”(拘者:固執不通的人。牽:牽制。)《論衡·譏日》:“舉事若病死災患,大則謂之犯觸歲月,小則謂之不避日禁。”《史記·陳丞相世傢》:“始陳平曰:‘我多陰謀,是道傢之所禁。’”(陰謀:秘密計謀。)②制止;禁止。司馬光《訓儉示康》:“居位者雖不能禁,忍助之乎?”《荀子·君子》:“皆知夫犯上之禁不可以為安也。”《呂氏春秋·適威》:“令茍則不聽,禁多則不行。”《商君書·賞刑》:“故禁奸止過,莫若重刑。”③法令或習俗所不允許的事。《史記·秦始皇本紀》:“犯禁者四百六十餘人,皆坑之咸陽。”④不能隨便進入的地方。古代常指皇帝居住的地方。《史記·秦始皇本紀》:“二世常居禁中。”(二世:秦二世胡亥。)洪昇《長生殿·定情》:“韶華入禁闈,宮樹發春暉。”(韶華:春光。闈:宮門。)⑤拘押;監禁。《魏書·安定王休傳》:“乃免官,禁之別館。”又為拘禁人的地方,監獄。《金史·世宗紀下》:“命罪人在禁有疾,聽親屬入視。”⑥閉拒;封鎖。《戰國策·趙策一》:“五國之兵有日矣,韓乃西師以禁秦國,使秦發令素服而聽。”(二)jīn 禁受;受得住。杜牧《邊上聞笳》:“遊人一聽頭堪白,蘇武爭禁十九年!”(爭:怎麼。)

    承:

    ①捧著;托著。《左傳·成公十六年》:“使行人執榼(kè)承飲。”(榼:酒器。)范曄《後漢書·張衡傳》:“下有蟾蜍,張口承之。”②奉;敬奉。《魏書·楊播傳》:“承候安否。”(候:問候。)《新唐書·百官志二》:“四夷朝見,則承詔勞問。”(四夷:四方部族。詔:皇帝的詔令。勞:慰勞。)③受;接受。《左傳·僖公十五年》:“茍列定矣,敢不承命?”④敬詞。蒙;蒙受。《儒林外史》第四回:“極承老先生厚愛。”⑤承擔;擔負。方苞《獄中雜記》:“其鄉人有殺人者,因代承之。”⑥繼承;繼續。司馬光《訓儉示康》:“吾本寒傢,世以清白相承。”《後漢書·班彪傳》:“漢承秦制,改立郡縣。”陸機《梁甫吟》:“四運循環轉,寒暑自相承。”(四運:四季。)⑦通“乘”。趁著。《荀子·王制》:“伺強大之間,承強大之敝。”(伺:觀察。間:縫隙。敝:指衰敗。)⑧通“丞”。輔助。《左傳·哀公十八年》:“使帥師而行,請承。”[承乏]在任官吏常用的謙辭。言所任職位一時無適當人選,暫由自己充數。潘嶽《秋興賦》:“攝官承乏,猥廁朝列。”[承風]1.接受教化。班固《漢書·王莽傳》:“於是小大鄉和,承風從化。”2.言迎合上官的意圖。《後漢書·龐參傳》:“參名忠直,數為左右所陷毀,以所舉用忤帝旨,司隸承風案之。”

    乾:

    (一)①八卦之一。代表天。《周易·說卦》:“乾,天也。”②男性的。《周易·系辭上》:“乾道成男。”③乾縣。在陜西省。 (二)gān “幹2”的繁體字。見“幹2”。

    動:

    ①行動; 活動。《周易·系辭下》:“變動以利言,吉兇以情遷。”(利:利益。遷:變易。)《孫臏兵法·見威王》:“事備而後動。”②勞作;勞動。《孟子· 滕文公上》:“為民父母,使民盻盻(xì)然,將終歲勤動,不得以養其父母。”(盻盻:恨視。)③震動;移動。《孫子兵法· 軍爭》:“懸權而動。”李商隱《瑤池》詩:“黃竹歌聲動地哀。”④使用;動用。蘇軾《辨黃慶基彈劾札子》:“若一一似此羅織人言,則天下之人更不敢開口動筆矣。”⑤發動;開動。《漢書·魏相傳》:“今邊郡困乏……常恐不能自存,難以動兵。”劉肅《大唐新語·極諫》:“今所幸宮去京二百餘裡,鑾輿動軔,俄經旬日,非可朝行暮至也。”(幸:舊指皇帝親臨。動軔:啟動車輛。)⑥萌發;發生。《齊民要術·插刜》:“刜葉微動為上時,將欲開莩為下時。”(上時:最好的時間。開莩:葉子裂開。)⑦改變;變化。《後漢書·班固傳》:“君臣動色,左右相趨。”⑧感動;觸動。《史記·絳侯周勃世傢》:“天子為動,改容式車。”⑨懷念。杜甫《詠懷古跡五首》之一:“庾信生平最蕭瑟,暮年詩賦動鄉關。”⑩引動;牽動。柳宗元《答貢士沈起書》:“謹以所示佈露於聞人,羅列於坐隅,使識者動目,聞者傾耳。”(聞人:有名望的人。坐:“座”本字,座位。)(11)指動物。歸有光《二石說》:“至仁之澤,洋洋乎被動植矣。”(被:施加。)(12)副詞。表示動作行為發生次數很多,相當於“常常”“動不動”。《漢書·食貨志上》:“又動欲慕古,不度時宜。”

    四:

    ①基數,四。《左傳·隱公三年》:“驕奢淫泆(yì),所自邪也。四者之來,寵祿過也。”(淫:嗜欲過度。泆:放縱。)②序數,第四。《左傳·襄公二十六年》:“臣之位在四。”《資治通鑒·唐憲宗元和十二年》:“四鼓,愬至城下,無一人知者。”(愬:李愬,鄧州節度使,此次襲破蔡州,擒叛軍首領吳元濟。)③工尺譜記音符號之一。《宋史·樂志十七》:“大呂、太簇用四字。”④通“駟”。四匹馬駕一輛車。《韓非子·愛臣》:“是故不得四從,不載奇兵。”

    四夷:

    指四方少數民族。古代指華夏族以外的各少數民族。《史記·孝文帝本紀》:“填撫諸侯~~皆洽歡。”

    夷:

    ①我國古代對東部各族的泛稱。《尚書·禹貢》:“大陸既作,島夷皮服。”(作:耕作。皮服:以獸皮為衣。)②古代對中原以外各族的通稱。《孟子·滕文公上》:“吾聞用夏變夷者,未聞變於夷者也。”③舊時泛指外國或外國人。魏源《海國圖志敘》:“夷煙流毒。”④平;平坦。《老子》:“大道甚夷。”王安石《遊褒禪山記》:“夫夷以近,則遊者眾;險以遠,則至者少。”⑤使平坦。曹操《分租與諸將掾屬令》:“幸賴賢人不愛其謀,群士不遺其力,是以夷險平亂。”(愛:吝惜。遺:留。)⑥平定。柳宗元《獻平淮夷雅表》:“平夏州,夷劍南,取江東,定河北。”⑦滅族。《三國志·吳書·吳主傳》:“將軍馬茂等圖逆,夷三族。”⑧平輩。《史記·留侯世傢》:“今諸將皆陛下故等夷。”(故:原先的。等:同等。)⑨鏟平;消除。《史記·秦始皇本紀》:“墮壞城郭,決通川防,夷去險阻。”⑩創傷。《左傳·成公十六年》:“子反命軍吏察夷傷。”此義後寫作“痍”。(11)平和;喜悅。《詩經·鄭風·風雨》:“既見君子,雲胡不夷。”[夷然]泰然鎮定的樣子。《晉書·謝安傳》:“安夷然無懼色。”[夷猶]遲疑不行。《楚辭·九歌·湘君》:“君不行兮夷猶。”


  • 圣两归丹禁,承乾动四夷。

    “圣两归丹禁,承乾动四夷。”诗句出处:《读《玄宗幸蜀记》》;是唐朝诗人贯休的作品。

    宋璟姚崇死,中庸遂变移。如何游万里,只为一胡儿。
    泣溻乾坤色,飘零日月旗。火从龙阙起,泪向马嵬垂。
    始忆张丞相,全师郭子仪。百官皆剽劫,九庙尽崩隳。
    尘扑银轮暗,雷奔栈阁危。幸臣方赐死,野老不胜悲。
    及溜飘沦日,行宫寂寞时。人心虽未厌,天意亦难知。
    圣两归丹禁,承乾动四夷。因知纳谏诤,始是太平基。

    【注释】:

    圣:

    ①通达事理;事事精通;超越常人。《孟子·尽心下》:“充实之谓美,充实而有光辉之谓大,大而化之之谓圣,圣而不可知之之谓神。”(大而化之:既表现出了光辉,又能融会贯通。)②圣明;品德智慧极高的人。《孟子·万章下》:“孔子,圣之时者也。”《礼记·乐记》:“作者之谓圣,述者之谓明,圣明者,述作之谓也。”③对某门学问、技艺有很高成就的人。《抱朴子·辨问》:“善刻削之尤巧者则谓之木圣。”④神通。佚名《锁齐天大圣》第二折:“奉上帝敕令,着吾神统领十万天兵,与此妖魔斗圣,走一遭去。”⑤封建时代称帝王或与帝王有关的事物。《史记·秦始皇本纪》:“大圣作治,建定法度,显箸纲纪。”

    两:

    ①[数]两只。《史记·孙子吴起列传》:“则以刑法断其~足而黥之。”②[数]二。白居易《琵琶行》:“转轴拨弦三~声,未成曲调先有情。”③[数]双方。《赤壁之战》:“孤与老贼势不~立。”④[量]1. 双。《诗经·齐风·南山》:“葛屦五~。”(葛屦:葛布制成的鞋。)2. 重量单位。二十四铢为一两,十六两为一斤。《鲁提辖拳打镇关西》:“去包里取出一锭十~银子放在桌上。”3.匹。《左传·闵公二年》:“归夫人鱼轩,重锦三十~。”⑤(liang)[量]计算车乘的单位。《古文观止·送杨少尹序》:“车数百~。”

    归:

    (一)①出嫁;嫁。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”②返回。陶潜《归园田居》:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”(兴:起来。)③送回;交还。《孟子· 尽心上》:“久假而不归。”(假:借)④归依;归附。范仲淹《岳阳楼记》:“微斯人,吾谁与归?”(微:如果没有。)⑤结局;归宿。《周易·系辞下》:“天下同归而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《尔雅·释训》:“鬼之为言归也。” (二)kuì ①通“馈”。赠送。《论语·阳货》:“(阳货)归孔子豚。”《史记·周本纪》:“晋唐叔得嘉谷,献之成王,成王以归周公于兵所。”②通“愧”。惭愧。《战国策·秦策一》:“状有归色。”

    丹:

    ①丹砂的省称。俗称朱砂。一种红色矿物,从中可提炼汞(gǒng),即水银。《史记·货殖列传》:“巴蜀寡妇清,其先得丹穴,而擅其利数世。”②赤色。杜甫《垂老别》诗:“积尸草木腥,流血川原丹。”③比喻赤诚。文天祥《过零丁洋》:“人生自古谁无死,留取丹心照汗青。”(汗青:喻史册。)④古代道家以丹砂炼药,所炼秘药称“丹”。江淹《别赋》:“守丹灶而不顾。”

    丹禁:

    帝王所住的紫禁城。李白《江夏使君叔席上赠史郎中》:“凤凰~~里,衔出紫泥书。”

    禁:

    (一)①忌讳。《汉书·艺文志》:“及拘者为之,则牵于禁忌。”(拘者:固执不通的人。牵:牵制。)《论衡·讥日》:“举事若病死灾患,大则谓之犯触岁月,小则谓之不避日禁。”《史记·陈丞相世家》:“始陈平曰:‘我多阴谋,是道家之所禁。’”(阴谋:秘密计谋。)②制止;禁止。司马光《训俭示康》:“居位者虽不能禁,忍助之乎?”《荀子·君子》:“皆知夫犯上之禁不可以为安也。”《吕氏春秋·适威》:“令苟则不听,禁多则不行。”《商君书·赏刑》:“故禁奸止过,莫若重刑。”③法令或习俗所不允许的事。《史记·秦始皇本纪》:“犯禁者四百六十余人,皆坑之咸阳。”④不能随便进入的地方。古代常指皇帝居住的地方。《史记·秦始皇本纪》:“二世常居禁中。”(二世:秦二世胡亥。)洪昇《长生殿·定情》:“韶华入禁闱,宫树发春晖。”(韶华:春光。闱:宫门。)⑤拘押;监禁。《魏书·安定王休传》:“乃免官,禁之别馆。”又为拘禁人的地方,监狱。《金史·世宗纪下》:“命罪人在禁有疾,听亲属入视。”⑥闭拒;封锁。《战国策·赵策一》:“五国之兵有日矣,韩乃西师以禁秦国,使秦发令素服而听。”(二)jīn 禁受;受得住。杜牧《边上闻笳》:“游人一听头堪白,苏武争禁十九年!”(争:怎么。)

    承:

    ①捧着;托着。《左传·成公十六年》:“使行人执榼(kè)承饮。”(榼:酒器。)范晔《后汉书·张衡传》:“下有蟾蜍,张口承之。”②奉;敬奉。《魏书·杨播传》:“承候安否。”(候:问候。)《新唐书·百官志二》:“四夷朝见,则承诏劳问。”(四夷:四方部族。诏:皇帝的诏令。劳:慰劳。)③受;接受。《左传·僖公十五年》:“苟列定矣,敢不承命?”④敬词。蒙;蒙受。《儒林外史》第四回:“极承老先生厚爱。”⑤承担;担负。方苞《狱中杂记》:“其乡人有杀人者,因代承之。”⑥继承;继续。司马光《训俭示康》:“吾本寒家,世以清白相承。”《后汉书·班彪传》:“汉承秦制,改立郡县。”陆机《梁甫吟》:“四运循环转,寒暑自相承。”(四运:四季。)⑦通“乘”。趁着。《荀子·王制》:“伺强大之间,承强大之敝。”(伺:观察。间:缝隙。敝:指衰败。)⑧通“丞”。辅助。《左传·哀公十八年》:“使帅师而行,请承。”[承乏]在任官吏常用的谦辞。言所任职位一时无适当人选,暂由自己充数。潘岳《秋兴赋》:“摄官承乏,猥厕朝列。”[承风]1.接受教化。班固《汉书·王莽传》:“于是小大乡和,承风从化。”2.言迎合上官的意图。《后汉书·庞参传》:“参名忠直,数为左右所陷毁,以所举用忤帝旨,司隶承风案之。”

    乾:

    (一)①八卦之一。代表天。《周易·说卦》:“乾,天也。”②男性的。《周易·系辞上》:“乾道成男。”③乾县。在陕西省。 (二)gān “干2”的繁体字。见“干2”。

    动:

    ①行动; 活动。《周易·系辞下》:“变动以利言,吉凶以情迁。”(利:利益。迁:变易。)《孙膑兵法·见威王》:“事备而后动。”②劳作;劳动。《孟子· 滕文公上》:“为民父母,使民盻盻(xì)然,将终岁勤动,不得以养其父母。”(盻盻:恨视。)③震动;移动。《孙子兵法· 军争》:“悬权而动。”李商隐《瑶池》诗:“黄竹歌声动地哀。”④使用;动用。苏轼《辨黄庆基弹劾札子》:“若一一似此罗织人言,则天下之人更不敢开口动笔矣。”⑤发动;开动。《汉书·魏相传》:“今边郡困乏……常恐不能自存,难以动兵。”刘肃《大唐新语·极谏》:“今所幸宫去京二百余里,銮舆动轫,俄经旬日,非可朝行暮至也。”(幸:旧指皇帝亲临。动轫:启动车辆。)⑥萌发;发生。《齐民要术·插刜》:“刜叶微动为上时,将欲开莩为下时。”(上时:最好的时间。开莩:叶子裂开。)⑦改变;变化。《后汉书·班固传》:“君臣动色,左右相趋。”⑧感动;触动。《史记·绛侯周勃世家》:“天子为动,改容式车。”⑨怀念。杜甫《咏怀古迹五首》之一:“庾信生平最萧瑟,暮年诗赋动乡关。”⑩引动;牵动。柳宗元《答贡士沈起书》:“谨以所示布露于闻人,罗列于坐隅,使识者动目,闻者倾耳。”(闻人:有名望的人。坐:“座”本字,座位。)(11)指动物。归有光《二石说》:“至仁之泽,洋洋乎被动植矣。”(被:施加。)(12)副词。表示动作行为发生次数很多,相当于“常常”“动不动”。《汉书·食货志上》:“又动欲慕古,不度时宜。”

    四:

    ①基数,四。《左传·隐公三年》:“骄奢淫泆(yì),所自邪也。四者之来,宠禄过也。”(淫:嗜欲过度。泆:放纵。)②序数,第四。《左传·襄公二十六年》:“臣之位在四。”《资治通鉴·唐宪宗元和十二年》:“四鼓,愬至城下,无一人知者。”(愬:李愬,邓州节度使,此次袭破蔡州,擒叛军首领吴元济。)③工尺谱记音符号之一。《宋史·乐志十七》:“大吕、太簇用四字。”④通“驷”。四匹马驾一辆车。《韩非子·爱臣》:“是故不得四从,不载奇兵。”

    四夷:

    指四方少数民族。古代指华夏族以外的各少数民族。《史记·孝文帝本纪》:“填抚诸侯~~皆洽欢。”

    夷:

    ①我国古代对东部各族的泛称。《尚书·禹贡》:“大陆既作,岛夷皮服。”(作:耕作。皮服:以兽皮为衣。)②古代对中原以外各族的通称。《孟子·滕文公上》:“吾闻用夏变夷者,未闻变于夷者也。”③旧时泛指外国或外国人。魏源《海国图志叙》:“夷烟流毒。”④平;平坦。《老子》:“大道甚夷。”王安石《游褒禅山记》:“夫夷以近,则游者众;险以远,则至者少。”⑤使平坦。曹操《分租与诸将掾属令》:“幸赖贤人不爱其谋,群士不遗其力,是以夷险平乱。”(爱:吝惜。遗:留。)⑥平定。柳宗元《献平淮夷雅表》:“平夏州,夷剑南,取江东,定河北。”⑦灭族。《三国志·吴书·吴主传》:“将军马茂等图逆,夷三族。”⑧平辈。《史记·留侯世家》:“今诸将皆陛下故等夷。”(故:原先的。等:同等。)⑨铲平;消除。《史记·秦始皇本纪》:“堕坏城郭,决通川防,夷去险阻。”⑩创伤。《左传·成公十六年》:“子反命军吏察夷伤。”此义后写作“痍”。(11)平和;喜悦。《诗经·郑风·风雨》:“既见君子,云胡不夷。”[夷然]泰然镇定的样子。《晋书·谢安传》:“安夷然无惧色。”[夷犹]迟疑不行。《楚辞·九歌·湘君》:“君不行兮夷犹。”


  • sheng liang gui dan jin ,cheng gan dong si yi 。

    “sheng liang gui dan jin ,cheng gan dong si yi 。”shi gou chu chu :《dou 《xuan zong xing shu ji 》》;shi tang chao shi ren guan xiu de zuo pin 。

    song jing yao chong si ,zhong yong sui bian yi 。ru he you mo li ,zhi wei yi hu er 。
    qi ta gan kun se ,piao ling ri yue qi 。huo cong long que qi ,lei xiang ma wei chui 。
    shi yi zhang cheng xiang ,quan shi guo zi yi 。bai guan jie piao jie ,jiu miao jin beng hui 。
    chen pu yin lun an ,lei ben zhan ge wei 。xing chen fang ci si ,ye lao bu sheng bei 。
    ji liu piao lun ri ,hang gong ji mo shi 。ren xin sui wei ya ,tian yi yi nan zhi 。
    sheng liang gui dan jin ,cheng gan dong si yi 。yin zhi na jian zheng ,shi shi tai ping ji 。

    【zhu shi 】:

    sheng :

    ①tong da shi li ;shi shi jing tong ;chao yue chang ren 。《meng zi ·jin xin xia 》:“chong shi zhi wei mei ,chong shi er you guang hui zhi wei da ,da er hua zhi zhi wei sheng ,sheng er bu ke zhi zhi zhi wei shen 。”(da er hua zhi :ji biao xian chu le guang hui ,you neng rong hui guan tong 。)②sheng ming ;pin de zhi hui ji gao de ren 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“kong zi ,sheng zhi shi zhe ye 。”《li ji ·le ji 》:“zuo zhe zhi wei sheng ,shu zhe zhi wei ming ,sheng ming zhe ,shu zuo zhi wei ye 。”③dui mou men xue wen 、ji yi you hen gao cheng jiu de ren 。《bao piao zi ·bian wen 》:“shan ke xiao zhi you qiao zhe ze wei zhi mu sheng 。”④shen tong 。yi ming 《suo ji tian da sheng 》di er she :“feng shang di chi ling ,zhao wu shen tong ling shi mo tian bing ,yu ci yao mo dou sheng ,zou yi zao qu 。”⑤feng jian shi dai chen di wang huo yu di wang you guan de shi wu 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“da sheng zuo zhi ,jian ding fa du ,xian zhu gang ji 。”

    liang :

    ①[shu ]liang zhi 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ze yi xing fa duan ji ~zu er qing zhi 。”②[shu ]er 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhuai zhou bo xian san ~sheng ,wei cheng qu diao xian you qing 。”③[shu ]shuang fang 。《chi bi zhi zhan 》:“gu yu lao zei shi bu ~li 。”④[liang ]1. shuang 。《shi jing ·ji feng ·na shan 》:“ge ju wu ~。”(ge ju :ge bu zhi cheng de xie 。)2. chong liang chan wei 。er shi si zhu wei yi liang ,shi liu liang wei yi jin 。《lu di he quan da zhen guan xi 》:“qu bao li qu chu yi ding shi ~yin zi fang zai zhuo shang 。”3.pi 。《zuo chuan ·min gong er nian 》:“gui fu ren yu xuan ,chong jin san shi ~。”⑤(liang)[liang ]ji suan che cheng de chan wei 。《gu wen guan zhi ·song yang shao yin xu 》:“che shu bai ~。”

    gui :

    (yi )①chu jia ;jia 。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”②fan hui 。tao qian 《gui yuan tian ju 》:“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”(xing :qi lai 。)③song hui ;jiao hai 。《meng zi · jin xin shang 》:“jiu jia er bu gui 。”(jia :jie )④gui yi ;gui fu 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“wei si ren ,wu shei yu gui ?”(wei :ru guo mei you 。)⑤jie ju ;gui su 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“tian xia tong gui er shu tu 。”(shu :bu tong 。tu :lu 。)⑥si 。《er ya ·shi xun 》:“gui zhi wei yan gui ye 。” (er )kuì ①tong “kui ”。zeng song 。《lun yu ·yang huo 》:“(yang huo )gui kong zi tun 。”《shi ji ·zhou ben ji 》:“jin tang shu de jia gu ,suo zhi cheng wang ,cheng wang yi gui zhou gong yu bing suo 。”②tong “kui ”。can kui 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“zhuang you gui se 。”

    dan :

    ①dan sha de sheng chen 。su chen zhu sha 。yi chong gong se kuang wu ,cong zhong ke di lian gong (gǒng),ji shui yin 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“ba shu gua fu qing ,ji xian de dan xue ,er shan ji li shu shi 。”②chi se 。du fu 《chui lao bie 》shi :“ji shi cao mu xing ,liu xie chuan yuan dan 。”③bi yu chi cheng 。wen tian xiang 《guo ling ding xiang 》:“ren sheng zi gu shei mo si ,liu qu dan xin zhao han qing 。”(han qing :yu shi ce 。)④gu dai dao jia yi dan sha lian yao ,suo lian bi yao chen “dan ”。jiang yan 《bie fu 》:“shou dan zao er bu gu 。”

    dan jin :

    di wang suo zhu de zi jin cheng 。li bai 《jiang xia shi jun shu xi shang zeng shi lang zhong 》:“feng huang ~~li ,xian chu zi ni shu 。”

    jin :

    (yi )①ji hui 。《han shu ·yi wen zhi 》:“ji ju zhe wei zhi ,ze qian yu jin ji 。”(ju zhe :gu zhi bu tong de ren 。qian :qian zhi 。)《lun heng ·ji ri 》:“ju shi re bing si zai huan ,da ze wei zhi fan chu sui yue ,xiao ze wei zhi bu bi ri jin 。”《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“shi chen ping yue :‘wo duo yin mou ,shi dao jia zhi suo jin 。’”(yin mou :bi mi ji mou 。)②zhi zhi ;jin zhi 。si ma guang 《xun jian shi kang 》:“ju wei zhe sui bu neng jin ,ren zhu zhi hu ?”《xun zi ·jun zi 》:“jie zhi fu fan shang zhi jin bu ke yi wei an ye 。”《lv shi chun qiu ·kuo wei 》:“ling gou ze bu ting ,jin duo ze bu hang 。”《shang jun shu ·shang xing 》:“gu jin jian zhi guo ,mo re chong xing 。”③fa ling huo xi su suo bu yun hu de shi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“fan jin zhe si bai liu shi yu ren ,jie keng zhi xian yang 。”④bu neng sui bian jin ru de de fang 。gu dai chang zhi huang di ju zhu de de fang 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“er shi chang ju jin zhong 。”(er shi :qin er shi hu hai 。)hong 昇《chang sheng dian ·ding qing 》:“shao hua ru jin wei ,gong shu fa chun hui 。”(shao hua :chun guang 。wei :gong men 。)⑤ju ya ;jian jin 。《wei shu ·an ding wang xiu chuan 》:“nai mian guan ,jin zhi bie guan 。”you wei ju jin ren de de fang ,jian yu 。《jin shi ·shi zong ji xia 》:“ming zui ren zai jin you ji ,ting qin shu ru shi 。”⑥bi ju ;feng suo 。《zhan guo ce ·zhao ce yi 》:“wu guo zhi bing you ri yi ,han nai xi shi yi jin qin guo ,shi qin fa ling su fu er ting 。”(er )jīn jin shou ;shou de zhu 。du mu 《bian shang wen jia 》:“you ren yi ting tou kan bai ,su wu zheng jin shi jiu nian !”(zheng :zen me 。)

    cheng :

    ①peng zhao ;tuo zhao 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“shi hang ren zhi ke (kè)cheng yin 。”(ke :jiu qi 。)fan ye 《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“xia you chan chu ,zhang kou cheng zhi 。”②feng ;jing feng 。《wei shu ·yang bo chuan 》:“cheng hou an fou 。”(hou :wen hou 。)《xin tang shu ·bai guan zhi er 》:“si yi chao jian ,ze cheng zhao lao wen 。”(si yi :si fang bu zu 。zhao :huang di de zhao ling 。lao :wei lao 。)③shou ;jie shou 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“gou lie ding yi ,gan bu cheng ming ?”④jing ci 。meng ;meng shou 。《ru lin wai shi 》di si hui :“ji cheng lao xian sheng hou ai 。”⑤cheng dan ;dan fu 。fang bao 《yu zhong za ji 》:“ji xiang ren you sha ren zhe ,yin dai cheng zhi 。”⑥ji cheng ;ji xu 。si ma guang 《xun jian shi kang 》:“wu ben han jia ,shi yi qing bai xiang cheng 。”《hou han shu ·ban biao chuan 》:“han cheng qin zhi ,gai li jun xian 。”liu ji 《liang fu yin 》:“si yun xun huan zhuai ,han shu zi xiang cheng 。”(si yun :si ji 。)⑦tong “cheng ”。chen zhao 。《xun zi ·wang zhi 》:“ci jiang da zhi jian ,cheng jiang da zhi bi 。”(ci :guan cha 。jian :feng xi 。bi :zhi cui bai 。)⑧tong “cheng ”。fu zhu 。《zuo chuan ·ai gong shi ba nian 》:“shi shuai shi er hang ,qing cheng 。”[cheng fa ]zai ren guan li chang yong de qian ci 。yan suo ren zhi wei yi shi mo kuo dang ren shua ,zan you zi ji chong shu 。pan yue 《qiu xing fu 》:“she guan cheng fa ,wei ce chao lie 。”[cheng feng ]1.jie shou jiao hua 。ban gu 《han shu ·wang mang chuan 》:“yu shi xiao da xiang he ,cheng feng cong hua 。”2.yan ying ge shang guan de yi tu 。《hou han shu ·pang can chuan 》:“can ming zhong zhi ,shu wei zuo you suo xian hui ,yi suo ju yong wu di zhi ,si li cheng feng an zhi 。”

    gan :

    (yi )①ba gua zhi yi 。dai biao tian 。《zhou yi ·shui gua 》:“gan ,tian ye 。”②nan xing de 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“gan dao cheng nan 。”③gan xian 。zai shan xi sheng 。 (er )gān “gan 2”de fan ti zi 。jian “gan 2”。

    dong :

    ①hang dong ; huo dong 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“bian dong yi li yan ,ji xiong yi qing qian 。”(li :li yi 。qian :bian yi 。)《sun bin bing fa ·jian wei wang 》:“shi bei er hou dong 。”②lao zuo ;lao dong 。《meng zi · teng wen gong shang 》:“wei min fu mu ,shi min xi xi (xì)ran ,jiang zhong sui qin dong ,bu de yi yang ji fu mu 。”(xi xi :hen shi 。)③zhen dong ;yi dong 。《sun zi bing fa · jun zheng 》:“xuan quan er dong 。”li shang yin 《yao chi 》shi :“huang zhu ge sheng dong de ai 。”④shi yong ;dong yong 。su shi 《bian huang qing ji dan he zha zi 》:“re yi yi shi ci luo zhi ren yan ,ze tian xia zhi ren geng bu gan kai kou dong bi yi 。”⑤fa dong ;kai dong 。《han shu ·wei xiang chuan 》:“jin bian jun kun fa ……chang kong bu neng zi cun ,nan yi dong bing 。”liu su 《da tang xin yu ·ji jian 》:“jin suo xing gong qu jing er bai yu li ,luan yu dong ren ,e jing xun ri ,fei ke chao hang mu zhi ye 。”(xing :jiu zhi huang di qin lin 。dong ren :qi dong che liang 。)⑥meng fa ;fa sheng 。《ji min yao shu ·cha fu 》:“fu xie wei dong wei shang shi ,jiang yu kai fu wei xia shi 。”(shang shi :zui hao de shi jian 。kai fu :xie zi lie kai 。)⑦gai bian ;bian hua 。《hou han shu ·ban gu chuan 》:“jun chen dong se ,zuo you xiang qu 。”⑧gan dong ;chu dong 。《shi ji ·jiang hou zhou bo shi jia 》:“tian zi wei dong ,gai rong shi che 。”⑨huai nian 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》zhi yi :“yu xin sheng ping zui xiao se ,mu nian shi fu dong xiang guan 。”⑩yin dong ;qian dong 。liu zong yuan 《da gong shi shen qi shu 》:“jin yi suo shi bu lou yu wen ren ,luo lie yu zuo yu ,shi shi zhe dong mu ,wen zhe qing er 。”(wen ren :you ming wang de ren 。zuo :“zuo ”ben zi ,zuo wei 。)(11)zhi dong wu 。gui you guang 《er dan shui 》:“zhi ren zhi ze ,xiang xiang hu bei dong zhi yi 。”(bei :shi jia 。)(12)fu ci 。biao shi dong zuo hang wei fa sheng ci shu hen duo ,xiang dang yu “chang chang ”“dong bu dong ”。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“you dong yu mu gu ,bu du shi yi 。”

    si :

    ①ji shu ,si 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“jiao she yin die (yì),suo zi xie ye 。si zhe zhi lai ,chong lu guo ye 。”(yin :shi yu guo du 。die :fang zong 。)②xu shu ,di si 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“chen zhi wei zai si 。”《zi zhi tong jian ·tang xian zong yuan he shi er nian 》:“si gu ,su zhi cheng xia ,mo yi ren zhi zhe 。”(su :li su ,deng zhou jie du shi ,ci ci xi po cai zhou ,qin pan jun shou ling wu yuan ji 。)③gong che pu ji yin fu hao zhi yi 。《song shi ·le zhi shi qi 》:“da lv 、tai cu yong si zi 。”④tong “si ”。si pi ma jia yi liang che 。《han fei zi ·ai chen 》:“shi gu bu de si cong ,bu zai ji bing 。”

    si yi :

    zhi si fang shao shu min zu 。gu dai zhi hua xia zu yi wai de ge shao shu min zu 。《shi ji ·xiao wen di ben ji 》:“tian fu zhu hou ~~jie qia huan 。”

    yi :

    ①wo guo gu dai dui dong bu ge zu de fan chen 。《shang shu ·yu gong 》:“da liu ji zuo ,dao yi pi fu 。”(zuo :geng zuo 。pi fu :yi shou pi wei yi 。)②gu dai dui zhong yuan yi wai ge zu de tong chen 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“wu wen yong xia bian yi zhe ,wei wen bian yu yi zhe ye 。”③jiu shi fan zhi wai guo huo wai guo ren 。wei yuan 《hai guo tu zhi xu 》:“yi yan liu du 。”④ping ;ping tan 。《lao zi 》:“da dao shen yi 。”wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“fu yi yi jin ,ze you zhe zhong ;xian yi yuan ,ze zhi zhe shao 。”⑤shi ping tan 。cao cao 《fen zu yu zhu jiang yuan shu ling 》:“xing lai xian ren bu ai ji mou ,qun shi bu wei ji li ,shi yi yi xian ping luan 。”(ai :lin xi 。wei :liu 。)⑥ping ding 。liu zong yuan 《suo ping huai yi ya biao 》:“ping xia zhou ,yi jian na ,qu jiang dong ,ding he bei 。”⑦mie zu 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“jiang jun ma mao deng tu ni ,yi san zu 。”⑧ping bei 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“jin zhu jiang jie bi xia gu deng yi 。”(gu :yuan xian de 。deng :tong deng 。)⑨chan ping ;xiao chu 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“duo huai cheng guo ,jue tong chuan fang ,yi qu xian zu 。”⑩chuang shang 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“zi fan ming jun li cha yi shang 。”ci yi hou xie zuo “yi ”。(11)ping he ;xi yue 。《shi jing ·zheng feng ·feng yu 》:“ji jian jun zi ,yun hu bu yi 。”[yi ran ]tai ran zhen ding de yang zi 。《jin shu ·xie an chuan 》:“an yi ran mo ju se 。”[yi you ]chi yi bu hang 。《chu ci ·jiu ge ·xiang jun 》:“jun bu hang xi yi you 。”