• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 然諾多死地,公忠成禍胎。

    “然諾多死地,公忠成禍胎。”詩句出處:《酬裴員外以詩代書》;是唐朝詩人高適的作品。

    少時方浩蕩,遇物猶塵埃。脫略身外事,交遊天下才。
    單車入燕趙,獨立心悠哉。寧知戎馬間,忽展平生懷。
    且欣清論高,豈顧夕陽頹。題詩碣石館,縱酒燕王臺。
    北望沙漠垂,漫天雪皚皚。臨邊無策略,覽古空裴回。
    樂毅吾所憐,拔齊翻見猜。荊卿吾所悲,適秦不復回。
    然諾多死地,公忠成禍胎。與君從此辭,每恐流年催。
    如何俱老大,始復忘形骸。兄弟真二陸,聲名連八裴。
    乙未將星變,賊臣候天災。胡騎犯龍山,乘輿經馬嵬。
    千官無倚著,萬姓徒悲哀。誅呂鬼神動,安劉天地開。
    奔波走風塵,倏忽值雲雷。擁旄出淮甸,入幕征楚材。
    誓當剪鯨鯢,永以竭駑駘。小人胡不仁,讒我成死灰。
    賴得日月明,照耀無不該。留司洛陽宮,詹府唯蒿萊。
    是時掃氛祲,尚未殲渠魁。背河列長圍,師老將亦乖。
    歸軍劇風火,散卒爭椎埋。一夕瀍洛空,生靈悲曝腮。
    衣冠投草莽,予欲馳江淮。登頓宛葉下,棲遑襄鄧隈。
    城池何蕭條,邑屋更崩摧。縱橫荊棘叢,但見瓦礫堆。
    行人無血色,戰骨多青苔。遂除彭門守,因得朝玉階。
    激昂仰鵷鷺,獻替欣鹽梅。驅傳及遠蕃,憂思鬱難排。
    罷人紛爭訟,賦稅如山崖。所思在畿甸,曾是魯宓儕。
    自從拜郎官,列宿煥天街。那能訪遐僻,還復寄瓊環。
    金玉本高價,塤篪終易諧。朗詠臨清秋,涼風下庭槐。
    何意寇盜間,獨稱名義偕。辛酸陳侯誄,嘆息季鷹杯。
    白日屢分手,青春不再來。臥看中散論,愁憶太常齋。
    酬贈徒為爾,長歌還自咍。

    【註釋】:

    然:

    ①燃燒。後來寫作“燃”。《孟子·公孫醜上》:“若火之始然,泉之始達。”②代詞。如此;這樣。《呂氏春秋·用眾》:“物固莫不有長,莫不有短,人亦然。”③對;贊同。《論語·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副詞。1.表示出乎意料,相當於“乃”、“竟”。《漢書·丙吉傳》:“君侯為漢相,奸吏成其私,然無所懲艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示順承關系。相當於“便”、“就”。《莊子·外物》:“吾得鬥升之水然活耳。”⑤連詞。1.表示轉折關系,相當於“然而”。《左傳·僖公三十年》:“然鄭亡,子亦有不利焉!”2.表示讓步關系,相當於“雖然”。董解元《西廂記諸宮調》卷七:“然憔悴,尚天真,纖腰細褪羅裙。”⑥助詞。1.用作形容詞或副詞詞尾,表示狀態,“……的樣子”。《詩經· 小雅·南有嘉魚》:“南有嘉魚,烝然罩罩。”2. 用於句末,表示比擬。《孟子·盡心上》:“道則高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用於句末,表示斷定,相當於“焉”、“也”。《論語·先進》:“若由也,不得其死然。”

    然諾:

    許諾。《史記·張爾陳餘傳》:“臣子邑子,素知之,此固趙國立名義不侵為~~者也。”

    諾:

    ①答應的聲音;表示同意。《論語·述而》:“諾,吾將問之。”②答應;允許。《老子》:“夫輕諾必寡信。”③古時批字於公文之尾,表示許可。[諾諾]連聲答應,表示順從。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“諾諾復爾爾。”(爾爾:就這樣吧。)

    多:

    ①數量大,與“少”相對。《孟子·公孫醜下》:“得道者多助,失道者寡助。”(得道:指得治國之道,即行仁政。寡:少。)王維《相思》:“願君多采擷。”②勝過;超過。湯顯祖《紫簫記·巧探》:“想他才似相如,貌多王粲。”(相如:司馬相如,漢辭賦傢。王粲:漢魏間人,貌美多才。)③稱贊;著重。《史記·季佈欒佈列傳》:“諸公皆多季佈能摧剛為柔,朱傢以此名聞當世。”《史記·魏其武安侯列傳》:“士亦以此多之。”④過分的;多餘的。《莊子·漁父》:“今子既上無君侯有司之勢,而下無大臣職事之官,而擅飭(chì)禮樂,選人倫以化齊民,不泰多事乎?”(飭:整頓。泰:太,過於,過分。)劉劭《人物志·體別》:“夫在多疑。”⑤增多。《荀子·天論》:“因物而多之,孰與騁能而化之?”⑥通“哆”,不正。《法言·吾子》:“中正則雅,多哇則鄭。”(哇:淫邪的樂聲。)⑦副詞。表示限定。約相當於“隻”、“僅僅”。朱浮《為幽州牧與彭寵書》:“此猶河濱之民捧土以塞孟津,多見其不知量也。”《論語·子張》:“人雖欲自絕,其何傷於日月乎? 多見其不知量也。”

    死地:

    險絕致死的境地。《孫子·九地》:“陷之~~然後生。”

    地:

    ①大地。與“天”相對。《管子·形勢解》:“地生養萬物。”②陸地;地面。《左傳·僖公四年》:“公(晉獻公)至,毒而獻之。公祭之地,地墳(fèn);與犬,犬斃。”(墳:隆起。)③土地;田地。《周禮·地官·載師》:“以廛裡任國中之地,以場圃任園地。”(廛:城市中的空地。國中:指王城之內。)④領土;疆土。《孟子·離婁上》:“爭地以戰,殺人盈野。”⑤地方;場所。《孫子兵法·虛實》:“先處戰地而待敵者佚。”⑥處境;地位。《史記·李斯列傳》:“久處卑賤之位,困苦之地。”⑦指境界。齊己《移居西湖作》:“隻待秋聲滌心地,衲衣新洗健形容。”(衲衣:僧衣。)⑧地步。杜甫《奉送魏六丈佑少府之交廣》:“議論有餘地,公侯來未遲。”⑨路程。李白《妾薄命》:“長門一步地,不肯暫回車。”⑩通“第”。副詞。但;隻。《漢書·丙吉傳》:“西曹地忍之,此不過污丞相車茵耳。”

    公:

    ①公正;公平。《呂氏春秋·去私》:“外舉不避仇,內舉不避親,祈黃羊可謂公矣。”②公共的;公傢的。陳亮《上孝宗皇帝第三書》:“二聖北狩之痛,蓋國傢之大恥而天下之公憤也。”③公然;公開地。賈誼《論積貯疏》:“殘賊公行,莫之或止。”(殘賊:害。)④公傢,與“私”相對。《詩經·豳風· 七月》:“獻豜於公。”⑤通“功”。功勞。《詩經·小雅·六月》:“薄伐玁狁,以奏膚公。”⑥古代五等爵的第一等。《孟子·萬章下》:“天子一位,公一位,侯一位,伯一位,子、男同一位。”又為諸侯的通稱。《禮記·喪服大記》:“公之喪,大夫俟練,士卒哭而歸。”(練:喪服。)⑦古代朝廷官階的第一級。《漢書·百官公卿表上》:“太師、太傅、太保,是為三公。”後泛指朝中職掌權者。李白《行路難》:“漢朝公卿忌賈生。”⑧對男子的敬稱。《史記·陳涉世傢》:“公等遇雨,皆以失期,失期當斬。”⑨舊稱親屬中的尊長。1.稱祖父。《呂氏春秋·異用》:“孔子之弟子從遠方來者,孔子荷(hè)杖而問之曰:‘子之公不有恙乎?’搏杖而揖之,問曰:‘子之父母不有恙乎?’”(搏杖:扶杖。)2. 稱父親。《戰國策·魏策一》:“將行,其子陳應止其公之行。”3.稱丈夫之父。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“奉事循公姥,進止敢自專?”(循:順從。姥:婆婆。)⑩稱雄性的禽獸。《齊民要術·作醬法》:“母蟹臍大,圓,竟服下,公蟹狹而長。”

    公忠:

    秉公不為私的耿耿忠心。《韓非子·三守》:“群臣持祿養交,行私道而不效~~,此謂明劫。”

    忠:

    ①盡心竭力。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”《尚書·仲虺之誥》:“佑賢輔德,顯忠遂良。”(遂:舉薦。)②為君王盡心盡責。《戰國策·秦策一》:“昔者子胥忠其君。”(子胥:人名。)

    成:

    ①完成;實現。李斯《諫逐客書》:“使秦成帝業。”②幫助實現;成全。《論語·顏淵》:“君子成人之美,不成人之惡。”③成為;變為。《禮記·學記》:“玉不琢,不成器。”劉向《說苑·奉使》:“齊之臨淄三百閭,張袂(mèi)成帷,揮汗成雨。”(閭:裡巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大鐘銘》:“少蘊才略,壯而有成。”(蘊:蓄。)⑤成長;成熟。《荀子·天論》:“(萬物)各得其養以成。”⑥和解;交好。《左傳·成公十一年》:“秦晉為成。”《史記·張儀列傳》:“哀王於是倍從(zòng)約而因儀請成於秦。”(倍:違背。從:指合縱。儀:人名。)⑦已定的;定型的;現成的。《詩經·周頌·昊天有成命》:“昊天有成命,二後受之。”《三國志·蜀書·蔣琬費禕薑維傳論》:“咸承諸葛之成規,因循而不革。”(咸:都。革:改變。)⑧層;重(chóng)。《史記·李斯列傳》:“刑者相半於道,而死人日成積於市。”《呂氏春秋·音初》:“為九成之臺。”⑨古代十裡見方為一成。《漢書·刑法志》:“成方十裡。”

    禍:

    ①災患;災害。與“福”相對。蘇洵《六國論》:“至丹以荊卿為計,始速禍焉。”②降禍;為害。《左傳·昭公元年》:“子木有禍人之心。”(子木:人名。)《孟子·告子上》:“率天下之人而禍仁義者,必子之言夫!”③遭難;受害。《後漢書·劉盆子傳》:“劉恭見赤眉眾亂,知其必敗,自恐兄弟俱禍,密教盆子歸璽綬,習為辭讓之言。”

    禍胎:

    喻指禍患的苗頭。白居易《閑臥有所思》:“權門要路是身穴,散地閑居少~~。”

    胎:

    ①哺乳動物孕於母體內、未生的幼體。《禮記 · 王制》:“不殺胎。”《淮南子·精神》:“三月而胎。”②根源;開端。《潛夫論·遏利》:“無德而賄豐,禍之胎也。”(賄:財物。)③器物的粗坯或內襯墊之物。惠演《正定府龍興寺鑄像記》:“用大木於鐵柱,於胎上塑立大悲菩薩形象。”


  • 然诺多死地,公忠成祸胎。

    “然诺多死地,公忠成祸胎。”诗句出处:《酬裴员外以诗代书》;是唐朝诗人高适的作品。

    少时方浩荡,遇物犹尘埃。脱略身外事,交游天下才。
    单车入燕赵,独立心悠哉。宁知戎马间,忽展平生怀。
    且欣清论高,岂顾夕阳颓。题诗碣石馆,纵酒燕王台。
    北望沙漠垂,漫天雪皑皑。临边无策略,览古空裴回。
    乐毅吾所怜,拔齐翻见猜。荆卿吾所悲,适秦不复回。
    然诺多死地,公忠成祸胎。与君从此辞,每恐流年催。
    如何俱老大,始复忘形骸。兄弟真二陆,声名连八裴。
    乙未将星变,贼臣候天灾。胡骑犯龙山,乘舆经马嵬。
    千官无倚著,万姓徒悲哀。诛吕鬼神动,安刘天地开。
    奔波走风尘,倏忽值云雷。拥旄出淮甸,入幕征楚材。
    誓当剪鲸鲵,永以竭驽骀。小人胡不仁,谗我成死灰。
    赖得日月明,照耀无不该。留司洛阳宫,詹府唯蒿莱。
    是时扫氛祲,尚未歼渠魁。背河列长围,师老将亦乖。
    归军剧风火,散卒争椎埋。一夕瀍洛空,生灵悲曝腮。
    衣冠投草莽,予欲驰江淮。登顿宛叶下,栖遑襄邓隈。
    城池何萧条,邑屋更崩摧。纵横荆棘丛,但见瓦砾堆。
    行人无血色,战骨多青苔。遂除彭门守,因得朝玉阶。
    激昂仰鹓鹭,献替欣盐梅。驱传及远蕃,忧思郁难排。
    罢人纷争讼,赋税如山崖。所思在畿甸,曾是鲁宓侪。
    自从拜郎官,列宿焕天街。那能访遐僻,还复寄琼环。
    金玉本高价,埙篪终易谐。朗咏临清秋,凉风下庭槐。
    何意寇盗间,独称名义偕。辛酸陈侯诔,叹息季鹰杯。
    白日屡分手,青春不再来。卧看中散论,愁忆太常斋。
    酬赠徒为尔,长歌还自咍。

    【注释】:

    然:

    ①燃烧。后来写作“燃”。《孟子·公孙丑上》:“若火之始然,泉之始达。”②代词。如此;这样。《吕氏春秋·用众》:“物固莫不有长,莫不有短,人亦然。”③对;赞同。《论语·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副词。1.表示出乎意料,相当于“乃”、“竟”。《汉书·丙吉传》:“君侯为汉相,奸吏成其私,然无所惩艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示顺承关系。相当于“便”、“就”。《庄子·外物》:“吾得斗升之水然活耳。”⑤连词。1.表示转折关系,相当于“然而”。《左传·僖公三十年》:“然郑亡,子亦有不利焉!”2.表示让步关系,相当于“虽然”。董解元《西厢记诸宫调》卷七:“然憔悴,尚天真,纤腰细褪罗裙。”⑥助词。1.用作形容词或副词词尾,表示状态,“……的样子”。《诗经· 小雅·南有嘉鱼》:“南有嘉鱼,烝然罩罩。”2. 用于句末,表示比拟。《孟子·尽心上》:“道则高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用于句末,表示断定,相当于“焉”、“也”。《论语·先进》:“若由也,不得其死然。”

    然诺:

    许诺。《史记·张尔陈余传》:“臣子邑子,素知之,此固赵国立名义不侵为~~者也。”

    诺:

    ①答应的声音;表示同意。《论语·述而》:“诺,吾将问之。”②答应;允许。《老子》:“夫轻诺必寡信。”③古时批字于公文之尾,表示许可。[诺诺]连声答应,表示顺从。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“诺诺复尔尔。”(尔尔:就这样吧。)

    多:

    ①数量大,与“少”相对。《孟子·公孙丑下》:“得道者多助,失道者寡助。”(得道:指得治国之道,即行仁政。寡:少。)王维《相思》:“愿君多采撷。”②胜过;超过。汤显祖《紫箫记·巧探》:“想他才似相如,貌多王粲。”(相如:司马相如,汉辞赋家。王粲:汉魏间人,貌美多才。)③称赞;着重。《史记·季布栾布列传》:“诸公皆多季布能摧刚为柔,朱家以此名闻当世。”《史记·魏其武安侯列传》:“士亦以此多之。”④过分的;多余的。《庄子·渔父》:“今子既上无君侯有司之势,而下无大臣职事之官,而擅饬(chì)礼乐,选人伦以化齐民,不泰多事乎?”(饬:整顿。泰:太,过于,过分。)刘劭《人物志·体别》:“夫在多疑。”⑤增多。《荀子·天论》:“因物而多之,孰与骋能而化之?”⑥通“哆”,不正。《法言·吾子》:“中正则雅,多哇则郑。”(哇:淫邪的乐声。)⑦副词。表示限定。约相当于“只”、“仅仅”。朱浮《为幽州牧与彭宠书》:“此犹河滨之民捧土以塞孟津,多见其不知量也。”《论语·子张》:“人虽欲自绝,其何伤于日月乎? 多见其不知量也。”

    死地:

    险绝致死的境地。《孙子·九地》:“陷之~~然后生。”

    地:

    ①大地。与“天”相对。《管子·形势解》:“地生养万物。”②陆地;地面。《左传·僖公四年》:“公(晋献公)至,毒而献之。公祭之地,地坟(fèn);与犬,犬斃。”(坟:隆起。)③土地;田地。《周礼·地官·载师》:“以廛里任国中之地,以场圃任园地。”(廛:城市中的空地。国中:指王城之内。)④领土;疆土。《孟子·离娄上》:“争地以战,杀人盈野。”⑤地方;场所。《孙子兵法·虚实》:“先处战地而待敌者佚。”⑥处境;地位。《史记·李斯列传》:“久处卑贱之位,困苦之地。”⑦指境界。齐己《移居西湖作》:“只待秋声涤心地,衲衣新洗健形容。”(衲衣:僧衣。)⑧地步。杜甫《奉送魏六丈佑少府之交广》:“议论有余地,公侯来未迟。”⑨路程。李白《妾薄命》:“长门一步地,不肯暂回车。”⑩通“第”。副词。但;只。《汉书·丙吉传》:“西曹地忍之,此不过污丞相车茵耳。”

    公:

    ①公正;公平。《吕氏春秋·去私》:“外举不避仇,内举不避亲,祈黄羊可谓公矣。”②公共的;公家的。陈亮《上孝宗皇帝第三书》:“二圣北狩之痛,盖国家之大耻而天下之公愤也。”③公然;公开地。贾谊《论积贮疏》:“残贼公行,莫之或止。”(残贼:害。)④公家,与“私”相对。《诗经·豳风· 七月》:“献豜于公。”⑤通“功”。功劳。《诗经·小雅·六月》:“薄伐玁狁,以奏肤公。”⑥古代五等爵的第一等。《孟子·万章下》:“天子一位,公一位,侯一位,伯一位,子、男同一位。”又为诸侯的通称。《礼记·丧服大记》:“公之丧,大夫俟练,士卒哭而归。”(练:丧服。)⑦古代朝廷官阶的第一级。《汉书·百官公卿表上》:“太师、太傅、太保,是为三公。”后泛指朝中职掌权者。李白《行路难》:“汉朝公卿忌贾生。”⑧对男子的敬称。《史记·陈涉世家》:“公等遇雨,皆以失期,失期当斩。”⑨旧称亲属中的尊长。1.称祖父。《吕氏春秋·异用》:“孔子之弟子从远方来者,孔子荷(hè)杖而问之曰:‘子之公不有恙乎?’搏杖而揖之,问曰:‘子之父母不有恙乎?’”(搏杖:扶杖。)2. 称父亲。《战国策·魏策一》:“将行,其子陈应止其公之行。”3.称丈夫之父。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“奉事循公姥,进止敢自专?”(循:顺从。姥:婆婆。)⑩称雄性的禽兽。《齐民要术·作酱法》:“母蟹脐大,圆,竟服下,公蟹狭而长。”

    公忠:

    秉公不为私的耿耿忠心。《韩非子·三守》:“群臣持禄养交,行私道而不效~~,此谓明劫。”

    忠:

    ①尽心竭力。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”《尚书·仲虺之诰》:“佑贤辅德,显忠遂良。”(遂:举荐。)②为君王尽心尽责。《战国策·秦策一》:“昔者子胥忠其君。”(子胥:人名。)

    成:

    ①完成;实现。李斯《谏逐客书》:“使秦成帝业。”②帮助实现;成全。《论语·颜渊》:“君子成人之美,不成人之恶。”③成为;变为。《礼记·学记》:“玉不琢,不成器。”刘向《说苑·奉使》:“齐之临淄三百闾,张袂(mèi)成帷,挥汗成雨。”(闾:里巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大钟铭》:“少蕴才略,壮而有成。”(蕴:蓄。)⑤成长;成熟。《荀子·天论》:“(万物)各得其养以成。”⑥和解;交好。《左传·成公十一年》:“秦晋为成。”《史记·张仪列传》:“哀王于是倍从(zòng)约而因仪请成于秦。”(倍:违背。从:指合纵。仪:人名。)⑦已定的;定型的;现成的。《诗经·周颂·昊天有成命》:“昊天有成命,二后受之。”《三国志·蜀书·蒋琬费祎姜维传论》:“咸承诸葛之成规,因循而不革。”(咸:都。革:改变。)⑧层;重(chóng)。《史记·李斯列传》:“刑者相半于道,而死人日成积于市。”《吕氏春秋·音初》:“为九成之台。”⑨古代十里见方为一成。《汉书·刑法志》:“成方十里。”

    祸:

    ①灾患;灾害。与“福”相对。苏洵《六国论》:“至丹以荆卿为计,始速祸焉。”②降祸;为害。《左传·昭公元年》:“子木有祸人之心。”(子木:人名。)《孟子·告子上》:“率天下之人而祸仁义者,必子之言夫!”③遭难;受害。《后汉书·刘盆子传》:“刘恭见赤眉众乱,知其必败,自恐兄弟俱祸,密教盆子归玺绶,习为辞让之言。”

    祸胎:

    喻指祸患的苗头。白居易《闲卧有所思》:“权门要路是身穴,散地闲居少~~。”

    胎:

    ①哺乳动物孕于母体内、未生的幼体。《礼记 · 王制》:“不杀胎。”《淮南子·精神》:“三月而胎。”②根源;开端。《潜夫论·遏利》:“无德而贿丰,祸之胎也。”(贿:财物。)③器物的粗坯或内衬垫之物。惠演《正定府龙兴寺铸像记》:“用大木于铁柱,于胎上塑立大悲菩萨形象。”


  • ran nuo duo si de ,gong zhong cheng huo tai 。

    “ran nuo duo si de ,gong zhong cheng huo tai 。”shi gou chu chu :《chou pei yuan wai yi shi dai shu 》;shi tang chao shi ren gao kuo de zuo pin 。

    shao shi fang hao dang ,yu wu you chen ai 。tuo lve shen wai shi ,jiao you tian xia cai 。
    chan che ru yan zhao ,du li xin you zai 。ning zhi rong ma jian ,hu zhan ping sheng huai 。
    ju xin qing lun gao ,qi gu xi yang tui 。ti shi jie dan guan ,zong jiu yan wang tai 。
    bei wang sha mo chui ,man tian xue ai ai 。lin bian mo ce lve ,lan gu kong pei hui 。
    le yi wu suo lian ,ba ji fan jian cai 。jing qing wu suo bei ,kuo qin bu fu hui 。
    ran nuo duo si de ,gong zhong cheng huo tai 。yu jun cong ci ci ,mei kong liu nian cui 。
    ru he ju lao da ,shi fu wang xing hai 。xiong di zhen er liu ,sheng ming lian ba pei 。
    yi wei jiang xing bian ,zei chen hou tian zai 。hu ji fan long shan ,cheng yu jing ma wei 。
    qian guan mo yi zhe ,mo xing tu bei ai 。zhu lv gui shen dong ,an liu tian de kai 。
    ben bo zou feng chen ,shu hu zhi yun lei 。yong mao chu huai dian ,ru mu zheng chu cai 。
    shi dang jian jing ni ,yong yi jie nu dai 。xiao ren hu bu ren ,chan wo cheng si hui 。
    lai de ri yue ming ,zhao yao mo bu gai 。liu si luo yang gong ,zhan fu wei hao lai 。
    shi shi sao fen jin ,shang wei jian qu kui 。bei he lie chang wei ,shi lao jiang yi guai 。
    gui jun ju feng huo ,san cu zheng chui mai 。yi xi chan luo kong ,sheng ling bei bao sai 。
    yi guan tou cao mang ,yu yu chi jiang huai 。deng du wan xie xia ,qi huang xiang deng wei 。
    cheng chi he xiao tiao ,yi wu geng beng cui 。zong heng jing ji cong ,dan jian wa li dui 。
    hang ren mo xie se ,zhan gu duo qing tai 。sui chu peng men shou ,yin de chao yu jie 。
    ji ang yang yuan lu ,suo ti xin yan mei 。qu chuan ji yuan fan ,you sai yu nan pai 。
    ba ren fen zheng song ,fu shui ru shan ya 。suo sai zai ji dian ,ceng shi lu mi chai 。
    zi cong bai lang guan ,lie su huan tian jie 。na neng fang xia pi ,hai fu ji qiong huan 。
    jin yu ben gao jia ,xun chi zhong yi xie 。lang yong lin qing qiu ,liang feng xia ting huai 。
    he yi kou dao jian ,du chen ming yi xie 。xin suan chen hou lei ,tan xi ji ying bei 。
    bai ri lv fen shou ,qing chun bu zai lai 。wo kan zhong san lun ,chou yi tai chang zhai 。
    chou zeng tu wei er ,chang ge hai zi hai 。

    【zhu shi 】:

    ran :

    ①ran shao 。hou lai xie zuo “ran ”。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“re huo zhi shi ran ,quan zhi shi da 。”②dai ci 。ru ci ;zhe yang 。《lv shi chun qiu ·yong zhong 》:“wu gu mo bu you chang ,mo bu you duan ,ren yi ran 。”③dui ;zan tong 。《lun yu ·yong ye 》:“zi yue :‘yong zhi yan ran 。’”④fu ci 。1.biao shi chu hu yi liao ,xiang dang yu “nai ”、“jing ”。《han shu ·bing ji chuan 》:“jun hou wei han xiang ,jian li cheng ji si ,ran mo suo cheng ai (yì)。”(ai :zhi 。)2. biao shi shun cheng guan ji 。xiang dang yu “bian ”、“jiu ”。《zhuang zi ·wai wu 》:“wu de dou sheng zhi shui ran huo er 。”⑤lian ci 。1.biao shi zhuai she guan ji ,xiang dang yu “ran er ”。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“ran zheng wang ,zi yi you bu li yan !”2.biao shi rang bu guan ji ,xiang dang yu “sui ran ”。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan qi :“ran qiao cui ,shang tian zhen ,qian yao xi tui luo qun 。”⑥zhu ci 。1.yong zuo xing rong ci huo fu ci ci wei ,biao shi zhuang tai ,“……de yang zi ”。《shi jing · xiao ya ·na you jia yu 》:“na you jia yu ,zheng ran zhao zhao 。”2. yong yu gou mo ,biao shi bi ni 。《meng zi ·jin xin shang 》:“dao ze gao yi ,mei yi ,yi re deng tian ran 。”3. yong yu gou mo ,biao shi duan ding ,xiang dang yu “yan ”、“ye ”。《lun yu ·xian jin 》:“re you ye ,bu de ji si ran 。”

    ran nuo :

    hu nuo 。《shi ji ·zhang er chen yu chuan 》:“chen zi yi zi ,su zhi zhi ,ci gu zhao guo li ming yi bu qin wei ~~zhe ye 。”

    nuo :

    ①da ying de sheng yin ;biao shi tong yi 。《lun yu ·shu er 》:“nuo ,wu jiang wen zhi 。”②da ying ;yun hu 。《lao zi 》:“fu qing nuo bi gua xin 。”③gu shi pi zi yu gong wen zhi wei ,biao shi hu ke 。[nuo nuo ]lian sheng da ying ,biao shi shun cong 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“nuo nuo fu er er 。”(er er :jiu zhe yang ba 。)

    duo :

    ①shu liang da ,yu “shao ”xiang dui 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“de dao zhe duo zhu ,shi dao zhe gua zhu 。”(de dao :zhi de zhi guo zhi dao ,ji hang ren zheng 。gua :shao 。)wang wei 《xiang sai 》:“yuan jun duo cai xie 。”②sheng guo ;chao guo 。shang xian zu 《zi xiao ji ·qiao tan 》:“xiang ta cai shi xiang ru ,mao duo wang can 。”(xiang ru :si ma xiang ru ,han ci fu jia 。wang can :han wei jian ren ,mao mei duo cai 。)③chen zan ;zhao chong 。《shi ji ·ji bu luan bu lie chuan 》:“zhu gong jie duo ji bu neng cui gang wei rou ,zhu jia yi ci ming wen dang shi 。”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“shi yi yi ci duo zhi 。”④guo fen de ;duo yu de 。《zhuang zi ·yu fu 》:“jin zi ji shang mo jun hou you si zhi shi ,er xia mo da chen zhi shi zhi guan ,er shan chi (chì)li le ,shua ren lun yi hua ji min ,bu tai duo shi hu ?”(chi :zheng du 。tai :tai ,guo yu ,guo fen 。)liu shao 《ren wu zhi ·ti bie 》:“fu zai duo yi 。”⑤zeng duo 。《xun zi ·tian lun 》:“yin wu er duo zhi ,shu yu cheng neng er hua zhi ?”⑥tong “chi ”,bu zheng 。《fa yan ·wu zi 》:“zhong zheng ze ya ,duo wa ze zheng 。”(wa :yin xie de le sheng 。)⑦fu ci 。biao shi xian ding 。yao xiang dang yu “zhi ”、“jin jin ”。zhu fu 《wei you zhou mu yu peng chong shu 》:“ci you he bin zhi min peng tu yi sai meng jin ,duo jian ji bu zhi liang ye 。”《lun yu ·zi zhang 》:“ren sui yu zi jue ,ji he shang yu ri yue hu ? duo jian ji bu zhi liang ye 。”

    si de :

    xian jue zhi si de jing de 。《sun zi ·jiu de 》:“xian zhi ~~ran hou sheng 。”

    de :

    ①da de 。yu “tian ”xiang dui 。《guan zi ·xing shi jie 》:“de sheng yang mo wu 。”②liu de ;de mian 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“gong (jin suo gong )zhi ,du er suo zhi 。gong ji zhi de ,de fen (fèn);yu quan ,quan 斃。”(fen :long qi 。)③tu de ;tian de 。《zhou li ·de guan ·zai shi 》:“yi chan li ren guo zhong zhi de ,yi chang pu ren yuan de 。”(chan :cheng shi zhong de kong de 。guo zhong :zhi wang cheng zhi nei 。)④ling tu ;jiang tu 。《meng zi ·li lou shang 》:“zheng de yi zhan ,sha ren ying ye 。”⑤de fang ;chang suo 。《sun zi bing fa ·xu shi 》:“xian chu zhan de er dai di zhe yi 。”⑥chu jing ;de wei 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“jiu chu bei jian zhi wei ,kun ku zhi de 。”⑦zhi jing jie 。ji ji 《yi ju xi hu zuo 》:“zhi dai qiu sheng di xin de ,na yi xin xi jian xing rong 。”(na yi :seng yi 。)⑧de bu 。du fu 《feng song wei liu zhang you shao fu zhi jiao an 》:“yi lun you yu de ,gong hou lai wei chi 。”⑨lu cheng 。li bai 《qie bao ming 》:“chang men yi bu de ,bu ken zan hui che 。”⑩tong “di ”。fu ci 。dan ;zhi 。《han shu ·bing ji chuan 》:“xi cao de ren zhi ,ci bu guo wu cheng xiang che yin er 。”

    gong :

    ①gong zheng ;gong ping 。《lv shi chun qiu ·qu si 》:“wai ju bu bi chou ,nei ju bu bi qin ,qi huang yang ke wei gong yi 。”②gong gong de ;gong jia de 。chen liang 《shang xiao zong huang di di san shu 》:“er sheng bei shou zhi tong ,gai guo jia zhi da chi er tian xia zhi gong fen ye 。”③gong ran ;gong kai de 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“can zei gong hang ,mo zhi huo zhi 。”(can zei :hai 。)④gong jia ,yu “si ”xiang dui 。《shi jing ·bin feng · qi yue 》:“suo jian yu gong 。”⑤tong “gong ”。gong lao 。《shi jing ·xiao ya ·liu yue 》:“bao fa xian yun ,yi zou fu gong 。”⑥gu dai wu deng jue de di yi deng 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“tian zi yi wei ,gong yi wei ,hou yi wei ,bai yi wei ,zi 、nan tong yi wei 。”you wei zhu hou de tong chen 。《li ji ·sang fu da ji 》:“gong zhi sang ,da fu qi lian ,shi cu ku er gui 。”(lian :sang fu 。)⑦gu dai chao ting guan jie de di yi ji 。《han shu ·bai guan gong qing biao shang 》:“tai shi 、tai fu 、tai bao ,shi wei san gong 。”hou fan zhi chao zhong zhi zhang quan zhe 。li bai 《hang lu nan 》:“han chao gong qing ji gu sheng 。”⑧dui nan zi de jing chen 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“gong deng yu yu ,jie yi shi ji ,shi ji dang zhan 。”⑨jiu chen qin shu zhong de zun chang 。1.chen zu fu 。《lv shi chun qiu ·yi yong 》:“kong zi zhi di zi cong yuan fang lai zhe ,kong zi he (hè)zhang er wen zhi yue :‘zi zhi gong bu you yang hu ?’bo zhang er yi zhi ,wen yue :‘zi zhi fu mu bu you yang hu ?’”(bo zhang :fu zhang 。)2. chen fu qin 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“jiang hang ,ji zi chen ying zhi ji gong zhi hang 。”3.chen zhang fu zhi fu 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“feng shi xun gong lao ,jin zhi gan zi zhuan ?”(xun :shun cong 。lao :po po 。)⑩chen xiong xing de qin shou 。《ji min yao shu ·zuo jiang fa 》:“mu xie qi da ,yuan ,jing fu xia ,gong xie xia er chang 。”

    gong zhong :

    bing gong bu wei si de geng geng zhong xin 。《han fei zi ·san shou 》:“qun chen chi lu yang jiao ,hang si dao er bu xiao ~~,ci wei ming jie 。”

    zhong :

    ①jin xin jie li 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”《shang shu ·zhong hui zhi gao 》:“you xian fu de ,xian zhong sui liang 。”(sui :ju jian 。)②wei jun wang jin xin jin ze 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“xi zhe zi xu zhong ji jun 。”(zi xu :ren ming 。)

    cheng :

    ①wan cheng ;shi xian 。li si 《jian zhu ke shu 》:“shi qin cheng di ye 。”②bang zhu shi xian ;cheng quan 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi cheng ren zhi mei ,bu cheng ren zhi e 。”③cheng wei ;bian wei 。《li ji ·xue ji 》:“yu bu zhuo ,bu cheng qi 。”liu xiang 《shui yuan ·feng shi 》:“ji zhi lin zi san bai lv ,zhang mei (mèi)cheng wei ,hui han cheng yu 。”(lv :li hang 。mei :xiu zi 。wei :wei mu 。)④cheng guo ;cheng jiu 。li bai 《hua cheng si da zhong ming 》:“shao wen cai lve ,zhuang er you cheng 。”(wen :xu 。)⑤cheng chang ;cheng shou 。《xun zi ·tian lun 》:“(mo wu )ge de ji yang yi cheng 。”⑥he jie ;jiao hao 。《zuo chuan ·cheng gong shi yi nian 》:“qin jin wei cheng 。”《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“ai wang yu shi bei cong (zòng)yao er yin yi qing cheng yu qin 。”(bei :wei bei 。cong :zhi ge zong 。yi :ren ming 。)⑦yi ding de ;ding xing de ;xian cheng de 。《shi jing ·zhou song ·hao tian you cheng ming 》:“hao tian you cheng ming ,er hou shou zhi 。”《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan fei yi jiang wei chuan lun 》:“xian cheng zhu ge zhi cheng gui ,yin xun er bu ge 。”(xian :dou 。ge :gai bian 。)⑧ceng ;chong (chóng)。《shi ji ·li si lie chuan 》:“xing zhe xiang ban yu dao ,er si ren ri cheng ji yu shi 。”《lv shi chun qiu ·yin chu 》:“wei jiu cheng zhi tai 。”⑨gu dai shi li jian fang wei yi cheng 。《han shu ·xing fa zhi 》:“cheng fang shi li 。”

    huo :

    ①zai huan ;zai hai 。yu “fu ”xiang dui 。su xun 《liu guo lun 》:“zhi dan yi jing qing wei ji ,shi su huo yan 。”②jiang huo ;wei hai 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“zi mu you huo ren zhi xin 。”(zi mu :ren ming 。)《meng zi ·gao zi shang 》:“lv tian xia zhi ren er huo ren yi zhe ,bi zi zhi yan fu !”③zao nan ;shou hai 。《hou han shu ·liu pen zi chuan 》:“liu gong jian chi mei zhong luan ,zhi ji bi bai ,zi kong xiong di ju huo ,mi jiao pen zi gui xi shou ,xi wei ci rang zhi yan 。”

    huo tai :

    yu zhi huo huan de miao tou 。bai ju yi 《xian wo you suo sai 》:“quan men yao lu shi shen xue ,san de xian ju shao ~~。”

    tai :

    ①bu ru dong wu yun yu mu ti nei 、wei sheng de you ti 。《li ji · wang zhi 》:“bu sha tai 。”《huai na zi ·jing shen 》:“san yue er tai 。”②gen yuan ;kai duan 。《qian fu lun ·e li 》:“mo de er hui feng ,huo zhi tai ye 。”(hui :cai wu 。)③qi wu de cu pi huo nei chen dian zhi wu 。hui yan 《zheng ding fu long xing si zhu xiang ji 》:“yong da mu yu tie zhu ,yu tai shang su li da bei pu sa xing xiang 。”