- 繁体
- 简体
- 拼音
-
士卒既輯睦,啟行促精悍。
“士卒既輯睦,啟行促精悍。”詩句出處:《舟中苦熱遣懷,奉呈陽中丞通簡臺省諸公》;是唐朝詩人杜甫的作品。
愧為湖外客,看此戎馬亂。中夜混黎氓,脫身亦奔竄。
平生方寸心,反掌帳下難。嗚呼殺賢良,不叱白刃散。
吾非丈夫特,沒齒埋冰炭。恥以風病辭,胡然泊湘岸。
入舟雖苦熱,垢膩可溉灌。痛彼道邊人,形骸改昏旦。
中丞連帥職,封內權得按。身當問罪先,縣實諸侯半。
士卒既輯睦,啟行促精悍。似聞上遊兵,稍逼長沙館。
憐好彼克修,天機自明斷。南圖卷雲水,北拱戴霄漢。
美名光史臣,長策何壯觀。驅馳數公子,咸願同伐叛。
聲節哀有馀,夫何激衰懦。偏裨表三上,鹵莽同一貫。
始謀誰其間,回首增憤惋。宗英李端公,守職甚昭煥。
變通迫脅地,謀畫焉得算。王室不肯微,兇徒略無憚。
此流須卒斬,神器資強幹。扣寂豁煩襟,皇天照嗟嘆。【註釋】:
士:
①從事某種活動的男子。《周易·歸妹》:“女承筐,無實;士刲(kuī)羊,無血。”(刲:割。)②特指未婚的青年男子。《詩經·衛風·氓》:“於嗟女兮,無與士耽。”③古代介於卿大夫和庶民之間的階層,貴族的最下一等。《禮記·王制》:“諸侯之上大夫卿、下大夫、上士、中士、下士,凡五等。”④智者;賢者。後泛指讀書人,知識階層。《荀子·勸學》:“故君子居必擇鄉,遊必就士。”《漢書·食貨志上》:“士農工商,四民有業。學以居位曰士,辟士殖谷曰農,作巧成器曰工,通財鬻(yù)貨曰商。”(鬻:賣。)⑤古代的法官;獄官。《孟子·告子下》:“管夷吾舉於士,孫叔敖舉於海。”(管夷吾:管仲。孫叔敖:春秋時楚令尹。海:指隱居海濱。)⑥對人的美稱。古樂府《木蘭詩》:“將軍百戰死,壯士十年歸。”⑦古軍制,在車上者稱士,也稱“甲士”。與“步卒”相對。屈原《九歌·國殤》:“矢交墜兮士爭先。”⑧通“事”。職事;從事。《詩經·豳風·東山》:“制彼裳衣,勿士行枚。”⑨通“仕”。做官。《論衡·刺孟》:“有士於此,而子悅之。”⑩通“恃”。依靠;憑借。銀雀山漢墓竹簡《孫臏兵法·見威王》:“孫子見威王,曰:‘夫兵者,非士恒勢也。’”士卒:
士卒,兵士。《史記·陳涉世傢》:“吳廣素愛人,~~多為用者。”卒:
(一)①差役。《漢書·胡建傳》:“貧無車馬,常步與走卒起居。”(起居:作息。)②步兵。《左傳·宣公十二年》:“遂疾進師,車馳卒奔。”(疾:速。師:軍隊。)《韓非子·說林下》:“夫越破吳,豪士死,銳卒盡。”《史記·白起王翦列傳》:“與趙將賈偃戰,沉其卒二萬於河中。”③古代軍事編制。一百人為卒。《周禮·地官·大司徒》:“五人為伍,五伍為兩,四兩為卒,五卒為旅,五旅為師,五師為軍。”《左傳·隱公十一年》:“鄭伯使卒出豭,行出犬、雞,以詛射潁考叔者。”(豭jiā:公豬。潁考叔:人名。)④終;盡;最後,終於。《詩經·邶風· 日月》:“父兮母兮,畜我不卒。”(畜:養。)《呂氏春秋·慎大》:“上天弗恤,夏命其卒。”《孟子·盡心下》:“晉人有馮婦者,善搏虎,卒為善士。”《史記·李斯列傳》:“卒成帝業。”⑤死亡。《史記·孔子世傢》:“孔子年七十三,以魯哀公十六年四月己醜卒。”(以:於,在。)⑥通“崒”。高峻。《詩經·小雅·漸漸之石》:“漸漸之石,維其卒矣。”(漸漸:同“巉巉”,山石高峻的樣子。⑦通“捽zuó”。爭鬥。《荀子·王制》:“偃然案兵無動,以觀夫暴國之相卒也。”⑧副詞。終於;終究。《史記·孟嘗君列傳》:“始孟嘗君列此二人於賓客,賓客盡羞之,及孟嘗君有秦難,卒此二人拔之。”(拔之:指幫助孟嘗君擺脫困境。)(二)cù ①迅疾;敏捷。《呂氏春秋·貴卒》:“力貴突,智貴卒。”(突:突發。)②突然。《呂氏春秋·當務》:“卒然相遇於塗。”(塗:道路。)既:
①盡;終瞭。《左傳·僖公二十二年》:“楚人未既濟。”②副詞。已經。《論語·陽貨》:“既得之,患失之。”(患:擔心。)③連詞。1. 常與“且”、“又”呼應,表示二種情況並存。《詩經·大雅·烝民》:“既明且哲,以保其身。”2. 則;就。《論語·季氏》:“既來之,則安之。”輯:
①車廂。代指車子。《列子·湯問》:“齊輯乎轡銜之際。”(齊:齊整。轡:馬韁繩。銜:馬嚼子。)②和諧;和睦。《韓非子·外儲說左上》:“耕戰不輯睦。”③安定。《後漢書·光武帝紀》:“使太中大夫仆隆持節安輯青、徐二州。”(節:符節。)④收斂。《尚書·舜典》:“輯王瑞。”⑤編撰;編修。《國語·晉語八》:“端刑法,輯訓典,國無奸民。”⑥聚集;收集。《韓非子·說林下》:“甲輯而兵聚。”輯睦:
和睦,團結。《陳書·虞寄傳》:“群臣~~。”睦:
①和好;和睦。諸葛亮《出師表》:“愚以為營中之事,事無大小,悉以咨之,必能使行陣和睦,優劣得所。”《禮記·坊記》:“睦於父母之黨,可謂孝矣。”(黨:指親族。)②調和。左思《魏都賦》:“以娛四夷之君,以睦八方之俗。”③古州名。故治在今浙江省淳安縣境。啟:
①開門;打開。《左傳·隱公元年》:“太叔完聚,繕甲兵,具卒乘(shèng),夫人將啟之。”(乘:指戰車。)②打通;開通。《南史·梁元帝紀》:“鑿河津於孟門,百川復啟。”(孟門:山名。在今山西吉縣西。)③開辟;開拓。《尚書· 武成》:“惟先王建邦啟士。”④開始。陸雲《南征賦》:“長角哀叫以命旅,金鼓隱訇而啟發。”(隱:通“殷”。震動。訇:鼓聲。)⑤開導;啟發。《論語·述而》:“不憤不啟。”⑥招致;引起。陳康祺《郎潛紀聞》卷一:“萬一交聘啟隙。”(交聘:指外交談判。)⑦稟告;陳述。《吳子·圖國》:“必告於祖廟,啟於元龜。”⑧古代的奏疏。《南史·王彧(yù)傳》:“上疾篤,遣使送藥賜景文死……乃墨啟答飭。”(景文:王彧字。飭:通“敕”。皇帝的命令。)⑨萌發;萌芽。《荀子 · 天論》:“繁啟蕃長於春夏。”⑩古指立春、立夏。《左傳·僖公五年》:“分至啟閉,必書雲物。”(分:春分、秋分。至:夏至、冬至。閉:立秋、立冬。雲物:天象雲氣。)(11)通“䁈”。 視;看。 《論語· 泰伯》:“曾子有疾,召門弟子曰:‘啟予足,啟予手!’”(12)通“跽(jì)”。長跪;蹲坐。《南齊書·高帝紀上》:“億兆夷人,啟處靡厝。”行:
(一)①路。《詩經·小雅·小弁》:“行有死人。”②排列而成的行列。杜甫《贈衛八處士》:“昔別君未婚,兒女忽成行。”又為成行的東西的量詞。李群玉《九日》:“一行斜雁向人來。”③行輩;輩份。《漢書·李廣蘇建傳附蘇武》:“漢天子,我丈人行也。”④古代軍事編制。二十五人為行。揚雄《羽獵賦》:“各按行伍。”(伍:五人為伍。) (二)xíng ①行走;兩腳交替前進。《列子·說符》:“譬之出不由門,行不從徑也。”(徑:路。)泛指運行;前進。《論語·述而》:“三人行,必有我師焉。”②引申為離開;離去。《左傳· 僖公五年》:“宮之奇以其族行。”古樂府《木蘭詩》:“同行十二年,不知木蘭是女郎。”又指與出門在外有關的事物。杜甫《奉簡高三十五使君》:“行色秋將晚。”③行程;路程。《老子》第六十四章:“千裡之行,始於足下。”④疏通;疏導。《孟子·滕文公下》:“水逆行,泛濫於中國。”又指流動的或臨時的。⑤做;實施。《孟子·梁惠王下》:“夫人幼而學之,壯而欲行之。”(夫:語氣詞。)《左傳·隱公元年》:“多行不義,必自斃。”⑥行為。《論語·公冶長》:“聽其言而觀其行。”⑦品行。屈原《九章·橘頌》:“行比伯夷。”《三國志·吳書·吳主傳》:“陸遜陳其素行。”⑧唐、宋官制,小官兼代大官的事做守某官,大官兼管小官的事叫行某官。歐陽修《瀧岡阡表》:“觀文殿學士特進行兵部尚書。”(特進:官名。)⑨古詩詩體之一。屬樂府詩類。⑩漢字字體之一行書的省稱。字體較楷書簡易,較草書規范,漢代以來即流行。陸遊《作字》:“書成半行草。”(11)副詞。將要。陶潛《歸去來兮辭》:“感吾生之行休。”(休:指死。)促:
①急促;急迫。柳宗元《與蕭俛書》:“長來覺日月益促。”陸機《飲酒樂》:“朝(zhāo)醒弦促催人。”②快速。《三國志·魏書·趙儼傳》:“而諸將呵責(徐)晃促救。”③短促。陸機《吊魏武帝文》:“何命促而意長。”④催促。李白《魯郡堯祠送吳王之瑯琊》詩:“日色促歸人。”⑤挨近。葛洪《抱樸子·疾謬》:“促膝之狹坐,交杯觴於咫尺。”精:
①純凈的好米。《莊子·人間世》:“鼓策播精,可以食十人。”(策cè:小簸箕)。《論語·鄉黨》:“食不厭精,膾(kuài)不厭細。”(厭:嫌。膾:細切的肉、魚。)②純凈。《後漢書·鮮卑傳》:“精金良鐵,皆為賊有。”③精華;精粹。《呂氏春秋·察傳》:“夫樂,天地之精也,得失之節也。”葛洪《抱撲子·外篇·嘉遁》:“漱流霞之澄液,茹(rú)八石之精英。”(茹:吃。)又精銳。《後漢書·銚期傳》:“河北之地,界接邊塞,人習兵戰,號為精勇。”④專誠;專一。《淮南子·修務》:“官禦不厲,心意不精。”《管子·心術下》:“形不正者德不來,中不精者心不治。”⑤細致;細密。《後漢書·宦者傳》:“莫不精工堅密,為後世法。”(工:工巧。)⑥精通;嫻熟。韓愈《進學解》:“業精於勤荒於嬉,行成於思毀於隨。”《明史·蔣德璟傳》:“凡武弁(biàn)比試,必騎射精嫻,方準襲替。”(武弁:低級武職。)⑦精明;機靈。《漢書·儒林傳》:“其人精悍,處事分明。”⑧妖精;神怪。王嘉《拾遺記·前漢上》:“勿輕萬乘之尊,惑此精魅之物。”⑨明亮。《史記·天官書》:“天精而見景星。”《漢書·李尋傳》:“日月光精,時雨氣應。”⑩精氣;天地間的一種靈氣。《莊子·在宥》:“吾欲取天地之精,以佐五谷,以養民人。”(11)精神;精力。《戰國策·燕策三》:“今太子聞光壯盛之時,不知吾精已消亡矣。”《論衡·論死》:“火滅光消而燭在,人死精亡而形存。”(12)兩性賴以繁殖後代的物質。《周易·系辭下》:“男女構精,萬物化生。”(13)副詞。表示程度,相當於“甚”、“極”。《呂氏春秋·至忠》:“夫惡聞忠言,乃自伐之精者也。”[精神]1.精氣元神。《潛夫論·卜列》:“夫人之所以為人者,非以此八尺之身也,乃以其有精神也。”2. 實質;要旨。王安石《讀史》:“糟粕所傳非粹美,丹青難寫是精神。”(寫:描繪。)精悍:
敏捷,強悍。《史記·刺客傳》:“解(郭解)為人短小~~。”《漢書·遊俠傳》作“靜悍”。悍:
①勇猛;勇敢。《史記·孫子吳起列傳》:“彼三晉之兵素悍勇而輕齊。”(三晉:指韓、趙、魏三國。)②兇狠;蠻橫。《韓非子·說林下》:“有與悍者鄰,欲賣宅而避之。”③猛烈;劇烈。韓愈《送區冊序》:“江流悍急。”④通“捍”。抗拒。《莊子·大宗師》:“彼近吾死而我不聽,我則悍矣,彼何罪焉。” -
士卒既辑睦,启行促精悍。
“士卒既辑睦,启行促精悍。”诗句出处:《舟中苦热遣怀,奉呈阳中丞通简台省诸公》;是唐朝诗人杜甫的作品。
愧为湖外客,看此戎马乱。中夜混黎氓,脱身亦奔窜。
平生方寸心,反掌帐下难。呜呼杀贤良,不叱白刃散。
吾非丈夫特,没齿埋冰炭。耻以风病辞,胡然泊湘岸。
入舟虽苦热,垢腻可溉灌。痛彼道边人,形骸改昏旦。
中丞连帅职,封内权得按。身当问罪先,县实诸侯半。
士卒既辑睦,启行促精悍。似闻上游兵,稍逼长沙馆。
怜好彼克修,天机自明断。南图卷云水,北拱戴霄汉。
美名光史臣,长策何壮观。驱驰数公子,咸愿同伐叛。
声节哀有馀,夫何激衰懦。偏裨表三上,卤莽同一贯。
始谋谁其间,回首增愤惋。宗英李端公,守职甚昭焕。
变通迫胁地,谋画焉得算。王室不肯微,凶徒略无惮。
此流须卒斩,神器资强干。扣寂豁烦襟,皇天照嗟叹。【注释】:
士:
①从事某种活动的男子。《周易·归妹》:“女承筐,无实;士刲(kuī)羊,无血。”(刲:割。)②特指未婚的青年男子。《诗经·卫风·氓》:“于嗟女兮,无与士耽。”③古代介于卿大夫和庶民之间的阶层,贵族的最下一等。《礼记·王制》:“诸侯之上大夫卿、下大夫、上士、中士、下士,凡五等。”④智者;贤者。后泛指读书人,知识阶层。《荀子·劝学》:“故君子居必择乡,游必就士。”《汉书·食货志上》:“士农工商,四民有业。学以居位曰士,辟士殖谷曰农,作巧成器曰工,通财鬻(yù)货曰商。”(鬻:卖。)⑤古代的法官;狱官。《孟子·告子下》:“管夷吾举于士,孙叔敖举于海。”(管夷吾:管仲。孙叔敖:春秋时楚令尹。海:指隐居海滨。)⑥对人的美称。古乐府《木兰诗》:“将军百战死,壮士十年归。”⑦古军制,在车上者称士,也称“甲士”。与“步卒”相对。屈原《九歌·国殇》:“矢交坠兮士争先。”⑧通“事”。职事;从事。《诗经·豳风·东山》:“制彼裳衣,勿士行枚。”⑨通“仕”。做官。《论衡·刺孟》:“有士于此,而子悦之。”⑩通“恃”。依靠;凭借。银雀山汉墓竹简《孙膑兵法·见威王》:“孙子见威王,曰:‘夫兵者,非士恒势也。’”士卒:
士卒,兵士。《史记·陈涉世家》:“吴广素爱人,~~多为用者。”卒:
(一)①差役。《汉书·胡建传》:“贫无车马,常步与走卒起居。”(起居:作息。)②步兵。《左传·宣公十二年》:“遂疾进师,车驰卒奔。”(疾:速。师:军队。)《韩非子·说林下》:“夫越破吴,豪士死,锐卒尽。”《史记·白起王翦列传》:“与赵将贾偃战,沉其卒二万于河中。”③古代军事编制。一百人为卒。《周礼·地官·大司徒》:“五人为伍,五伍为两,四两为卒,五卒为旅,五旅为师,五师为军。”《左传·隐公十一年》:“郑伯使卒出豭,行出犬、鸡,以诅射颍考叔者。”(豭jiā:公猪。颍考叔:人名。)④终;尽;最后,终于。《诗经·邶风· 日月》:“父兮母兮,畜我不卒。”(畜:养。)《吕氏春秋·慎大》:“上天弗恤,夏命其卒。”《孟子·尽心下》:“晋人有冯妇者,善搏虎,卒为善士。”《史记·李斯列传》:“卒成帝业。”⑤死亡。《史记·孔子世家》:“孔子年七十三,以鲁哀公十六年四月己丑卒。”(以:于,在。)⑥通“崒”。高峻。《诗经·小雅·渐渐之石》:“渐渐之石,维其卒矣。”(渐渐:同“巉巉”,山石高峻的样子。⑦通“捽zuó”。争斗。《荀子·王制》:“偃然案兵无动,以观夫暴国之相卒也。”⑧副词。终于;终究。《史记·孟尝君列传》:“始孟尝君列此二人于宾客,宾客尽羞之,及孟尝君有秦难,卒此二人拔之。”(拔之:指帮助孟尝君摆脱困境。)(二)cù ①迅疾;敏捷。《吕氏春秋·贵卒》:“力贵突,智贵卒。”(突:突发。)②突然。《吕氏春秋·当务》:“卒然相遇于涂。”(涂:道路。)既:
①尽;终了。《左传·僖公二十二年》:“楚人未既济。”②副词。已经。《论语·阳货》:“既得之,患失之。”(患:担心。)③连词。1. 常与“且”、“又”呼应,表示二种情况并存。《诗经·大雅·烝民》:“既明且哲,以保其身。”2. 则;就。《论语·季氏》:“既来之,则安之。”辑:
①车厢。代指车子。《列子·汤问》:“齐辑乎辔衔之际。”(齐:齐整。辔:马缰绳。衔:马嚼子。)②和谐;和睦。《韩非子·外储说左上》:“耕战不辑睦。”③安定。《后汉书·光武帝纪》:“使太中大夫仆隆持节安辑青、徐二州。”(节:符节。)④收敛。《尚书·舜典》:“辑王瑞。”⑤编撰;编修。《国语·晋语八》:“端刑法,辑训典,国无奸民。”⑥聚集;收集。《韩非子·说林下》:“甲辑而兵聚。”辑睦:
和睦,团结。《陈书·虞寄传》:“群臣~~。”睦:
①和好;和睦。诸葛亮《出师表》:“愚以为营中之事,事无大小,悉以咨之,必能使行阵和睦,优劣得所。”《礼记·坊记》:“睦于父母之党,可谓孝矣。”(党:指亲族。)②调和。左思《魏都赋》:“以娱四夷之君,以睦八方之俗。”③古州名。故治在今浙江省淳安县境。启:
①开门;打开。《左传·隐公元年》:“太叔完聚,缮甲兵,具卒乘(shèng),夫人将启之。”(乘:指战车。)②打通;开通。《南史·梁元帝纪》:“凿河津于孟门,百川复启。”(孟门:山名。在今山西吉县西。)③开辟;开拓。《尚书· 武成》:“惟先王建邦启士。”④开始。陆云《南征赋》:“长角哀叫以命旅,金鼓隐訇而启发。”(隐:通“殷”。震动。訇:鼓声。)⑤开导;启发。《论语·述而》:“不愤不启。”⑥招致;引起。陈康祺《郎潜纪闻》卷一:“万一交聘启隙。”(交聘:指外交谈判。)⑦禀告;陈述。《吴子·图国》:“必告于祖庙,启于元龟。”⑧古代的奏疏。《南史·王彧(yù)传》:“上疾笃,遣使送药赐景文死……乃墨启答饬。”(景文:王彧字。饬:通“敕”。皇帝的命令。)⑨萌发;萌芽。《荀子 · 天论》:“繁启蕃长于春夏。”⑩古指立春、立夏。《左传·僖公五年》:“分至启闭,必书云物。”(分:春分、秋分。至:夏至、冬至。闭:立秋、立冬。云物:天象云气。)(11)通“䁈”。 视;看。 《论语· 泰伯》:“曾子有疾,召门弟子曰:‘启予足,启予手!’”(12)通“跽(jì)”。长跪;蹲坐。《南齐书·高帝纪上》:“亿兆夷人,启处靡厝。”行:
(一)①路。《诗经·小雅·小弁》:“行有死人。”②排列而成的行列。杜甫《赠卫八处士》:“昔别君未婚,儿女忽成行。”又为成行的东西的量词。李群玉《九日》:“一行斜雁向人来。”③行辈;辈份。《汉书·李广苏建传附苏武》:“汉天子,我丈人行也。”④古代军事编制。二十五人为行。扬雄《羽猎赋》:“各按行伍。”(伍:五人为伍。) (二)xíng ①行走;两脚交替前进。《列子·说符》:“譬之出不由门,行不从径也。”(径:路。)泛指运行;前进。《论语·述而》:“三人行,必有我师焉。”②引申为离开;离去。《左传· 僖公五年》:“宫之奇以其族行。”古乐府《木兰诗》:“同行十二年,不知木兰是女郎。”又指与出门在外有关的事物。杜甫《奉简高三十五使君》:“行色秋将晚。”③行程;路程。《老子》第六十四章:“千里之行,始于足下。”④疏通;疏导。《孟子·滕文公下》:“水逆行,泛滥于中国。”又指流动的或临时的。⑤做;实施。《孟子·梁惠王下》:“夫人幼而学之,壮而欲行之。”(夫:语气词。)《左传·隐公元年》:“多行不义,必自毙。”⑥行为。《论语·公冶长》:“听其言而观其行。”⑦品行。屈原《九章·橘颂》:“行比伯夷。”《三国志·吴书·吴主传》:“陆逊陈其素行。”⑧唐、宋官制,小官兼代大官的事做守某官,大官兼管小官的事叫行某官。欧阳修《泷冈阡表》:“观文殿学士特进行兵部尚书。”(特进:官名。)⑨古诗诗体之一。属乐府诗类。⑩汉字字体之一行书的省称。字体较楷书简易,较草书规范,汉代以来即流行。陆游《作字》:“书成半行草。”(11)副词。将要。陶潜《归去来兮辞》:“感吾生之行休。”(休:指死。)促:
①急促;急迫。柳宗元《与萧俛书》:“长来觉日月益促。”陆机《饮酒乐》:“朝(zhāo)醒弦促催人。”②快速。《三国志·魏书·赵俨传》:“而诸将呵责(徐)晃促救。”③短促。陆机《吊魏武帝文》:“何命促而意长。”④催促。李白《鲁郡尧祠送吴王之琅琊》诗:“日色促归人。”⑤挨近。葛洪《抱朴子·疾谬》:“促膝之狭坐,交杯觞于咫尺。”精:
①纯净的好米。《庄子·人间世》:“鼓策播精,可以食十人。”(策cè:小簸箕)。《论语·乡党》:“食不厌精,脍(kuài)不厌细。”(厌:嫌。脍:细切的肉、鱼。)②纯净。《后汉书·鲜卑传》:“精金良铁,皆为贼有。”③精华;精粹。《吕氏春秋·察传》:“夫乐,天地之精也,得失之节也。”葛洪《抱扑子·外篇·嘉遁》:“漱流霞之澄液,茹(rú)八石之精英。”(茹:吃。)又精锐。《后汉书·铫期传》:“河北之地,界接边塞,人习兵战,号为精勇。”④专诚;专一。《淮南子·修务》:“官御不厉,心意不精。”《管子·心术下》:“形不正者德不来,中不精者心不治。”⑤细致;细密。《后汉书·宦者传》:“莫不精工坚密,为后世法。”(工:工巧。)⑥精通;娴熟。韩愈《进学解》:“业精于勤荒于嬉,行成于思毁于随。”《明史·蒋德璟传》:“凡武弁(biàn)比试,必骑射精娴,方准袭替。”(武弁:低级武职。)⑦精明;机灵。《汉书·儒林传》:“其人精悍,处事分明。”⑧妖精;神怪。王嘉《拾遗记·前汉上》:“勿轻万乘之尊,惑此精魅之物。”⑨明亮。《史记·天官书》:“天精而见景星。”《汉书·李寻传》:“日月光精,时雨气应。”⑩精气;天地间的一种灵气。《庄子·在宥》:“吾欲取天地之精,以佐五谷,以养民人。”(11)精神;精力。《战国策·燕策三》:“今太子闻光壮盛之时,不知吾精已消亡矣。”《论衡·论死》:“火灭光消而烛在,人死精亡而形存。”(12)两性赖以繁殖后代的物质。《周易·系辞下》:“男女构精,万物化生。”(13)副词。表示程度,相当于“甚”、“极”。《吕氏春秋·至忠》:“夫恶闻忠言,乃自伐之精者也。”[精神]1.精气元神。《潜夫论·卜列》:“夫人之所以为人者,非以此八尺之身也,乃以其有精神也。”2. 实质;要旨。王安石《读史》:“糟粕所传非粹美,丹青难写是精神。”(写:描绘。)精悍:
敏捷,强悍。《史记·刺客传》:“解(郭解)为人短小~~。”《汉书·游侠传》作“静悍”。悍:
①勇猛;勇敢。《史记·孙子吴起列传》:“彼三晋之兵素悍勇而轻齐。”(三晋:指韩、赵、魏三国。)②凶狠;蛮横。《韩非子·说林下》:“有与悍者邻,欲卖宅而避之。”③猛烈;剧烈。韩愈《送区册序》:“江流悍急。”④通“捍”。抗拒。《庄子·大宗师》:“彼近吾死而我不听,我则悍矣,彼何罪焉。” -
shi cu ji ji mu ,qi hang cu jing han 。
“shi cu ji ji mu ,qi hang cu jing han 。”shi gou chu chu :《zhou zhong ku re qian huai ,feng cheng yang zhong cheng tong jian tai sheng zhu gong 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。
kui wei hu wai ke ,kan ci rong ma luan 。zhong ye hun li mang ,tuo shen yi ben cuan 。
ping sheng fang cun xin ,fan zhang zhang xia nan 。wu hu sha xian liang ,bu chi bai ren san 。
wu fei zhang fu te ,mei chi mai bing tan 。chi yi feng bing ci ,hu ran bo xiang an 。
ru zhou sui ku re ,gou ni ke gai guan 。tong bi dao bian ren ,xing hai gai hun dan 。
zhong cheng lian shuai zhi ,feng nei quan de an 。shen dang wen zui xian ,xian shi zhu hou ban 。
shi cu ji ji mu ,qi hang cu jing han 。shi wen shang you bing ,shao bi chang sha guan 。
lian hao bi ke xiu ,tian ji zi ming duan 。na tu juan yun shui ,bei gong dai xiao han 。
mei ming guang shi chen ,chang ce he zhuang guan 。qu chi shu gong zi ,xian yuan tong fa pan 。
sheng jie ai you yu ,fu he ji cui nuo 。pian bi biao san shang ,lu mang tong yi guan 。
shi mou shei ji jian ,hui shou zeng fen wan 。zong ying li duan gong ,shou zhi shen zhao huan 。
bian tong pai xie de ,mou hua yan de suan 。wang shi bu ken wei ,xiong tu lve mo dan 。
ci liu xu cu zhan ,shen qi zi jiang gan 。kou ji hua fan jin ,huang tian zhao jie tan 。【zhu shi 】:
shi :
①cong shi mou chong huo dong de nan zi 。《zhou yi ·gui mei 》:“nv cheng kuang ,mo shi ;shi kui (kuī)yang ,mo xie 。”(kui :ge 。)②te zhi wei hun de qing nian nan zi 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“yu jie nv xi ,mo yu shi dan 。”③gu dai jie yu qing da fu he shu min zhi jian de jie ceng ,gui zu de zui xia yi deng 。《li ji ·wang zhi 》:“zhu hou zhi shang da fu qing 、xia da fu 、shang shi 、zhong shi 、xia shi ,fan wu deng 。”④zhi zhe ;xian zhe 。hou fan zhi dou shu ren ,zhi shi jie ceng 。《xun zi ·quan xue 》:“gu jun zi ju bi ze xiang ,you bi jiu shi 。”《han shu ·shi huo zhi shang 》:“shi nong gong shang ,si min you ye 。xue yi ju wei yue shi ,bi shi shi gu yue nong ,zuo qiao cheng qi yue gong ,tong cai yu (yù)huo yue shang 。”(yu :mai 。)⑤gu dai de fa guan ;yu guan 。《meng zi ·gao zi xia 》:“guan yi wu ju yu shi ,sun shu ao ju yu hai 。”(guan yi wu :guan zhong 。sun shu ao :chun qiu shi chu ling yin 。hai :zhi yin ju hai bin 。)⑥dui ren de mei chen 。gu le fu 《mu lan shi 》:“jiang jun bai zhan si ,zhuang shi shi nian gui 。”⑦gu jun zhi ,zai che shang zhe chen shi ,ye chen “jia shi ”。yu “bu cu ”xiang dui 。qu yuan 《jiu ge ·guo shang 》:“shi jiao zhui xi shi zheng xian 。”⑧tong “shi ”。zhi shi ;cong shi 。《shi jing ·bin feng ·dong shan 》:“zhi bi chang yi ,wu shi hang mei 。”⑨tong “shi ”。zuo guan 。《lun heng ·ci meng 》:“you shi yu ci ,er zi yue zhi 。”⑩tong “shi ”。yi kao ;ping jie 。yin qiao shan han mu zhu jian 《sun bin bing fa ·jian wei wang 》:“sun zi jian wei wang ,yue :‘fu bing zhe ,fei shi heng shi ye 。’”shi cu :
shi cu ,bing shi 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“wu an su ai ren ,~~duo wei yong zhe 。”cu :
(yi )①cha yi 。《han shu ·hu jian chuan 》:“pin mo che ma ,chang bu yu zou cu qi ju 。”(qi ju :zuo xi 。)②bu bing 。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“sui ji jin shi ,che chi cu ben 。”(ji :su 。shi :jun dui 。)《han fei zi ·shui lin xia 》:“fu yue po wu ,hao shi si ,rui cu jin 。”《shi ji ·bai qi wang jian lie chuan 》:“yu zhao jiang gu yan zhan ,chen ji cu er mo yu he zhong 。”③gu dai jun shi bian zhi 。yi bai ren wei cu 。《zhou li ·de guan ·da si tu 》:“wu ren wei wu ,wu wu wei liang ,si liang wei cu ,wu cu wei lv ,wu lv wei shi ,wu shi wei jun 。”《zuo chuan ·yin gong shi yi nian 》:“zheng bai shi cu chu jia ,hang chu quan 、ji ,yi zu she ying kao shu zhe 。”(jia jiā:gong zhu 。ying kao shu :ren ming 。)④zhong ;jin ;zui hou ,zhong yu 。《shi jing ·bei feng · ri yue 》:“fu xi mu xi ,chu wo bu cu 。”(chu :yang 。)《lv shi chun qiu ·shen da 》:“shang tian fu xu ,xia ming ji cu 。”《meng zi ·jin xin xia 》:“jin ren you feng fu zhe ,shan bo hu ,cu wei shan shi 。”《shi ji ·li si lie chuan 》:“cu cheng di ye 。”⑤si wang 。《shi ji ·kong zi shi jia 》:“kong zi nian qi shi san ,yi lu ai gong shi liu nian si yue ji chou cu 。”(yi :yu ,zai 。)⑥tong “cui ”。gao jun 。《shi jing ·xiao ya ·jian jian zhi dan 》:“jian jian zhi dan ,wei ji cu yi 。”(jian jian :tong “chan chan ”,shan dan gao jun de yang zi 。⑦tong “cu zuó”。zheng dou 。《xun zi ·wang zhi 》:“yan ran an bing mo dong ,yi guan fu bao guo zhi xiang cu ye 。”⑧fu ci 。zhong yu ;zhong jiu 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi meng chang jun lie ci er ren yu bin ke ,bin ke jin xiu zhi ,ji meng chang jun you qin nan ,cu ci er ren ba zhi 。”(ba zhi :zhi bang zhu meng chang jun bai tuo kun jing 。)(er )cù ①xun ji ;min jie 。《lv shi chun qiu ·gui cu 》:“li gui tu ,zhi gui cu 。”(tu :tu fa 。)②tu ran 。《lv shi chun qiu ·dang wu 》:“cu ran xiang yu yu tu 。”(tu :dao lu 。)ji :
①jin ;zhong le 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“chu ren wei ji ji 。”②fu ci 。yi jing 。《lun yu ·yang huo 》:“ji de zhi ,huan shi zhi 。”(huan :dan xin 。)③lian ci 。1. chang yu “ju ”、“you ”hu ying ,biao shi er chong qing kuang bing cun 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“ji ming ju zhe ,yi bao ji shen 。”2. ze ;jiu 。《lun yu ·ji shi 》:“ji lai zhi ,ze an zhi 。”ji :
①che xiang 。dai zhi che zi 。《lie zi ·shang wen 》:“ji ji hu pei xian zhi ji 。”(ji :ji zheng 。pei :ma jiang sheng 。xian :ma jiao zi 。)②he xie ;he mu 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“geng zhan bu ji mu 。”③an ding 。《hou han shu ·guang wu di ji 》:“shi tai zhong da fu pu long chi jie an ji qing 、xu er zhou 。”(jie :fu jie 。)④shou lian 。《shang shu ·shun dian 》:“ji wang rui 。”⑤bian zhuan ;bian xiu 。《guo yu ·jin yu ba 》:“duan xing fa ,ji xun dian ,guo mo jian min 。”⑥ju ji ;shou ji 。《han fei zi ·shui lin xia 》:“jia ji er bing ju 。”ji mu :
he mu ,tuan jie 。《chen shu ·yu ji chuan 》:“qun chen ~~。”mu :
①he hao ;he mu 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“yu yi wei ying zhong zhi shi ,shi mo da xiao ,xi yi zi zhi ,bi neng shi hang zhen he mu ,you lie de suo 。”《li ji ·fang ji 》:“mu yu fu mu zhi dang ,ke wei xiao yi 。”(dang :zhi qin zu 。)②diao he 。zuo sai 《wei dou fu 》:“yi yu si yi zhi jun ,yi mu ba fang zhi su 。”③gu zhou ming 。gu zhi zai jin zhe jiang sheng chun an xian jing 。qi :
①kai men ;da kai 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“tai shu wan ju ,shan jia bing ,ju cu cheng (shèng),fu ren jiang qi zhi 。”(cheng :zhi zhan che 。)②da tong ;kai tong 。《na shi ·liang yuan di ji 》:“zao he jin yu meng men ,bai chuan fu qi 。”(meng men :shan ming 。zai jin shan xi ji xian xi 。)③kai bi ;kai ta 。《shang shu · wu cheng 》:“wei xian wang jian bang qi shi 。”④kai shi 。liu yun 《na zheng fu 》:“chang jiao ai jiao yi ming lv ,jin gu yin hong er qi fa 。”(yin :tong “yan ”。zhen dong 。hong :gu sheng 。)⑤kai dao ;qi fa 。《lun yu ·shu er 》:“bu fen bu qi 。”⑥qiao zhi ;yin qi 。chen kang qi 《lang qian ji wen 》juan yi :“mo yi jiao pin qi xi 。”(jiao pin :zhi wai jiao tan pan 。)⑦bing gao ;chen shu 。《wu zi ·tu guo 》:“bi gao yu zu miao ,qi yu yuan gui 。”⑧gu dai de zou shu 。《na shi ·wang yu (yù)chuan 》:“shang ji du ,qian shi song yao ci jing wen si ……nai mo qi da chi 。”(jing wen :wang yu zi 。chi :tong “chi ”。huang di de ming ling 。)⑨meng fa ;meng ya 。《xun zi · tian lun 》:“fan qi fan chang yu chun xia 。”⑩gu zhi li chun 、li xia 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“fen zhi qi bi ,bi shu yun wu 。”(fen :chun fen 、qiu fen 。zhi :xia zhi 、dong zhi 。bi :li qiu 、li dong 。yun wu :tian xiang yun qi 。)(11)tong “䁈”。 shi ;kan 。 《lun yu · tai bai 》:“ceng zi you ji ,shao men di zi yue :‘qi yu zu ,qi yu shou !’”(12)tong “ji (jì)”。chang gui ;cun zuo 。《na ji shu ·gao di ji shang 》:“yi zhao yi ren ,qi chu mi cuo 。”hang :
(yi )①lu 。《shi jing ·xiao ya ·xiao bian 》:“hang you si ren 。”②pai lie er cheng de hang lie 。du fu 《zeng wei ba chu shi 》:“xi bie jun wei hun ,er nv hu cheng hang 。”you wei cheng hang de dong xi de liang ci 。li qun yu 《jiu ri 》:“yi hang xie yan xiang ren lai 。”③hang bei ;bei fen 。《han shu ·li an su jian chuan fu su wu 》:“han tian zi ,wo zhang ren hang ye 。”④gu dai jun shi bian zhi 。er shi wu ren wei hang 。yang xiong 《yu lie fu 》:“ge an hang wu 。”(wu :wu ren wei wu 。) (er )xíng ①hang zou ;liang jiao jiao ti qian jin 。《lie zi ·shui fu 》:“pi zhi chu bu you men ,hang bu cong jing ye 。”(jing :lu 。)fan zhi yun hang ;qian jin 。《lun yu ·shu er 》:“san ren hang ,bi you wo shi yan 。”②yin shen wei li kai ;li qu 。《zuo chuan · xi gong wu nian 》:“gong zhi ji yi ji zu hang 。”gu le fu 《mu lan shi 》:“tong hang shi er nian ,bu zhi mu lan shi nv lang 。”you zhi yu chu men zai wai you guan de shi wu 。du fu 《feng jian gao san shi wu shi jun 》:“hang se qiu jiang wan 。”③hang cheng ;lu cheng 。《lao zi 》di liu shi si zhang :“qian li zhi hang ,shi yu zu xia 。”④shu tong ;shu dao 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“shui ni hang ,fan lan yu zhong guo 。”you zhi liu dong de huo lin shi de 。⑤zuo ;shi shi 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“fu ren you er xue zhi ,zhuang er yu hang zhi 。”(fu :yu qi ci 。)《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“duo hang bu yi ,bi zi bi 。”⑥hang wei 。《lun yu ·gong ye chang 》:“ting ji yan er guan ji hang 。”⑦pin hang 。qu yuan 《jiu zhang ·ju song 》:“hang bi bai yi 。”《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“liu xun chen ji su hang 。”⑧tang 、song guan zhi ,xiao guan jian dai da guan de shi zuo shou mou guan ,da guan jian guan xiao guan de shi jiao hang mou guan 。ou yang xiu 《long gang qian biao 》:“guan wen dian xue shi te jin hang bing bu shang shu 。”(te jin :guan ming 。)⑨gu shi shi ti zhi yi 。shu le fu shi lei 。⑩han zi zi ti zhi yi hang shu de sheng chen 。zi ti jiao kai shu jian yi ,jiao cao shu gui fan ,han dai yi lai ji liu hang 。liu you 《zuo zi 》:“shu cheng ban hang cao 。”(11)fu ci 。jiang yao 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“gan wu sheng zhi hang xiu 。”(xiu :zhi si 。)cu :
①ji cu ;ji pai 。liu zong yuan 《yu xiao fu shu 》:“chang lai jiao ri yue yi cu 。”liu ji 《yin jiu le 》:“chao (zhāo)xing xian cu cui ren 。”②kuai su 。《san guo zhi ·wei shu ·zhao yan chuan 》:“er zhu jiang a ze (xu )huang cu jiu 。”③duan cu 。liu ji 《diao wei wu di wen 》:“he ming cu er yi chang 。”④cui cu 。li bai 《lu jun yao ci song wu wang zhi lang ya 》shi :“ri se cu gui ren 。”⑤ai jin 。ge hong 《bao piao zi ·ji miu 》:“cu xi zhi xia zuo ,jiao bei shang yu zhi che 。”jing :
①chun jing de hao mi 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“gu ce bo jing ,ke yi shi shi ren 。”(ce cè:xiao bo ji )。《lun yu ·xiang dang 》:“shi bu ya jing ,kuai (kuài)bu ya xi 。”(ya :xian 。kuai :xi qie de rou 、yu 。)②chun jing 。《hou han shu ·xian bei chuan 》:“jing jin liang tie ,jie wei zei you 。”③jing hua ;jing cui 。《lv shi chun qiu ·cha chuan 》:“fu le ,tian de zhi jing ye ,de shi zhi jie ye 。”ge hong 《bao pu zi ·wai pian ·jia dun 》:“shu liu xia zhi cheng ye ,ru (rú)ba dan zhi jing ying 。”(ru :chi 。)you jing rui 。《hou han shu ·diao ji chuan 》:“he bei zhi de ,jie jie bian sai ,ren xi bing zhan ,hao wei jing yong 。”④zhuan cheng ;zhuan yi 。《huai na zi ·xiu wu 》:“guan yu bu li ,xin yi bu jing 。”《guan zi ·xin shu xia 》:“xing bu zheng zhe de bu lai ,zhong bu jing zhe xin bu zhi 。”⑤xi zhi ;xi mi 。《hou han shu ·huan zhe chuan 》:“mo bu jing gong jian mi ,wei hou shi fa 。”(gong :gong qiao 。)⑥jing tong ;xian shou 。han yu 《jin xue jie 》:“ye jing yu qin huang yu xi ,hang cheng yu sai hui yu sui 。”《ming shi ·jiang de jing chuan 》:“fan wu bian (biàn)bi shi ,bi ji she jing xian ,fang zhun xi ti 。”(wu bian :di ji wu zhi 。)⑦jing ming ;ji ling 。《han shu ·ru lin chuan 》:“ji ren jing han ,chu shi fen ming 。”⑧yao jing ;shen guai 。wang jia 《she wei ji ·qian han shang 》:“wu qing mo cheng zhi zun ,huo ci jing mei zhi wu 。”⑨ming liang 。《shi ji ·tian guan shu 》:“tian jing er jian jing xing 。”《han shu ·li xun chuan 》:“ri yue guang jing ,shi yu qi ying 。”⑩jing qi ;tian de jian de yi chong ling qi 。《zhuang zi ·zai you 》:“wu yu qu tian de zhi jing ,yi zuo wu gu ,yi yang min ren 。”(11)jing shen ;jing li 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“jin tai zi wen guang zhuang cheng zhi shi ,bu zhi wu jing yi xiao wang yi 。”《lun heng ·lun si 》:“huo mie guang xiao er zhu zai ,ren si jing wang er xing cun 。”(12)liang xing lai yi fan shi hou dai de wu zhi 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“nan nv gou jing ,mo wu hua sheng 。”(13)fu ci 。biao shi cheng du ,xiang dang yu “shen ”、“ji ”。《lv shi chun qiu ·zhi zhong 》:“fu e wen zhong yan ,nai zi fa zhi jing zhe ye 。”[jing shen ]1.jing qi yuan shen 。《qian fu lun ·bo lie 》:“fu ren zhi suo yi wei ren zhe ,fei yi ci ba che zhi shen ye ,nai yi ji you jing shen ye 。”2. shi zhi ;yao zhi 。wang an dan 《dou shi 》:“zao po suo chuan fei cui mei ,dan qing nan xie shi jing shen 。”(xie :miao hui 。)jing han :
min jie ,jiang han 。《shi ji ·ci ke chuan 》:“jie (guo jie )wei ren duan xiao ~~。”《han shu ·you xia chuan 》zuo “jing han ”。han :
①yong meng ;yong gan 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“bi san jin zhi bing su han yong er qing ji 。”(san jin :zhi han 、zhao 、wei san guo 。)②xiong hen ;man heng 。《han fei zi ·shui lin xia 》:“you yu han zhe lin ,yu mai zhai er bi zhi 。”③meng lie ;ju lie 。han yu 《song ou ce xu 》:“jiang liu han ji 。”④tong “han ”。kang ju 。《zhuang zi ·da zong shi 》:“bi jin wu si er wo bu ting ,wo ze han yi ,bi he zui yan 。”
今日更新
-
随步结金莲。
[2020-01-06]
-
无作无为,物外真空伴。
[2020-01-06]
-
常归一,证圆成了了,得赴仙都。
[2020-01-06]
-
无言可说,慨然脱底明彻。
[2020-01-06]
-
气凝神聚契空圆。
[2020-01-06]
今日推荐