• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 浪作禽填海,那將血射天。

    “浪作禽填海,那將血射天。”詩句出處:《寄嶽州賈司馬六丈、巴州嚴八使君兩》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    衡嶽啼猿裡,巴州鳥道邊。故人俱不利,謫宦兩悠然。
    開辟乾坤正,榮枯雨露偏。長沙才子遠,釣瀨客星懸。
    憶昨趨行殿,殷憂捧禦筵。討胡愁李廣,奉使待張騫。
    無復雲臺仗,虛修水戰船。蒼茫城七十,流落劍三千。
    畫角吹秦晉,旄頭俯澗瀍。小儒輕董卓,有識笑苻堅。
    浪作禽填海,那將血射天。萬方思助順,一鼓氣無前。
    陰散陳倉北,晴熏太白巔。亂麻屍積衛,破竹勢臨燕。
    法駕還雙闕,王師下八川。此時沾奉引,佳氣拂周旋。
    貔虎開金甲,麒麟受玉鞭。侍臣諳入仗,廄馬解登仙。
    花動朱樓雪,城凝碧樹煙。衣冠心慘愴,故老淚潺湲。
    哭廟悲風急,朝正霽景鮮。月分梁漢米,春得水衡錢。
    內蕊繁於纈,宮莎軟勝綿。恩榮同拜手,出入最隨肩。
    晚著華堂醉,寒重繡被眠。轡齊兼秉燭,書枉滿懷箋。
    每覺升元輔,深期列大賢。秉鈞方咫尺,鎩翮再聯翩。
    禁掖朋從改,微班性命全。青蒲甘受戮,白發竟誰憐。
    弟子貧原憲,諸生老伏虔。師資謙未達,鄉黨敬何先。
    舊好腸堪斷,新愁眼欲穿。翠幹危棧竹,紅膩小湖蓮。
    賈筆論孤憤,嚴詩賦幾篇。定知深意苦,莫使眾人傳。
    貝錦無停織,朱絲有斷弦。浦鷗防碎首,霜鶻不空拳。
    地僻昏炎瘴,山稠隘石泉。且將棋度日,應用酒為年。
    典郡終微眇,治中實棄捐。安排求傲吏,比興展歸田。
    去去才難得,蒼蒼理又玄。古人稱逝矣,吾道卜終焉。
    隴外翻投跡,漁陽復控弦。笑為妻子累,甘與歲時遷。
    親故行稀少,兵戈動接聯。他鄉饒夢寐,失侶自屯邅。
    多病加淹泊,長吟阻靜便。如公盡雄俊,志在必騰鶱。

    【註釋】:

    浪:

    (一)①波浪。《世說新語·雅量》:“風起浪湧。”范仲淹《嶽陽樓記》:“濁浪排空。”②水波湧起。左思《魏都賦》:“溫泉毖湧而自浪”。(毖:通“泌”,泉水湧流的樣子。)③放蕩;放縱。《詩經·邶風·終風》:“謔浪笑敖,中心是悼。”《明史·唐寅傳》:“寅恥不就,歸傢益放浪。”④隨便;輕率。杜甫《泛舟送魏十八倉曹還京》:“見酒須相憶,將詩莫浪傳。”杜牧《罪言》:“最下策為浪戰,不計地勢,不審攻守是也。”⑤空;白白地。韓愈《秋懷》之一:“胡為浪自苦,得酒且歡喜。”蘇軾《贈月長老》:“功名半幅紙,兒女浪苦辛。” (二)láng ①液體滴落或流動的樣子。柳宗元《與顧十郎書》:“因言感激,浪然出涕。”②流逝。秦觀《寄孫莘老少監》:“天上圖書森似舊,人間歲月浪如馳。”[浪浪]流動的樣子。屈原《離騷》:“攬茹蕙以掩涕兮,沾餘襟之浪浪。”

    作:

    ①起;起立。《論語·先進》:“舍瑟而作。”②興起;產生。《史記·秦始皇本紀》:“古者天下散亂,莫之能一,是以諸侯並作。”(一:統一。)又起身。《管子·弟子職》:“夜寐蚤作。”(寐:睡。蚤:通“早”。)《孟子·公孫醜上》:“由湯至於武丁,賢聖之君六七作。”《韓非子·解老》:“大奸作則小盜隨。”③始。《尚書· 禹貢》:“萊夷作牧。”(萊夷:地名。牧:放牧。)④勞作;工作。《莊子·讓王》:“日出而作,日入而息。”楊惲《報孫會宗書》:“田傢作苦。”⑤創作;寫作。《孟子·梁惠王下》:“孔子懼,作《春秋》。”《呂氏春秋·勿躬》:“容成作歷。”(容成:傳說中黃帝臣,歷法的創造者。)王充《論衡·定賢》:“譬猶工匠之作器也。”⑥名詞,指作品。蕭統《文選序》:“則有‘憑虛’、‘亡是’之作。”⑦事務。鮑照《采桑》:“季春梅始落,女工事蠶作。”(事:從事。)⑧擔當;充任。《論語·子路》:“人而無恒,不可以作巫醫。”(而:假如。)劉義慶《世說新語·方正》:“敦槐作關中都督,甚得民情。”⑨當成;算做。羅公升《溪上》:“門前溪一發,我作五湖看。”(一發:一根頭發。)又成為。李賀《浩歌》:“南風吹山作平地。”⑩通“詛”。詛咒。《詩經·大雅·蕩》:“侯作侯祝。”(侯:語氣詞。)(11)通“詐”。欺騙。《史記·孟子荀卿列傳》:“作先合,然後引之大道。”[作色]臉上變色。指神情嚴肅起來或發怒。《禮記·哀公問》:“孔子愀(qiǎo)然作色。”(愀然:容色改變的樣子。)

    禽:

    ①擒捉;捕捉;獵獲。後作“擒”。《呂氏春秋·季秋》:“命主祠祭禽於四方。”②獸的總稱。《論衡·遭虎》:“虎也諸禽之雄也。”③鳥獸的總稱。《周易·師》:“田有禽。”《論衡·物勢》:“以十二辰之禽效之。”(十二辰:十二地支。效:證明。)④特指鳥類。《孟子·梁惠王上》:“君子之於禽獸也,見其生,不忍見其死。”

    填:

    (一)①填塞;充塞。《戰國策·趙策四》:“(舒祺)雖少,願及未填溝壑而托之。”(舒祺:觸龍的兒子。及:趁著。壑:深坑。)②充滿。《漢書·鄭當時傳》:“先是,下邽翟公為延尉,賓客亦填門。”③塗飾;給器物加色。韓愈《謁衡嶽廟遂宿嶽寺題門樓》:“粉墻丹柱動光彩,鬼物圖畫填青紅。”(動:發出。)④補充;抵償。王建《送振武張尚書》:“盡收壯勇填兵數,不向蕃渾奪馬群。”(蕃渾:指西部少數民族吐谷渾。)白居易《奏閿鄉縣禁囚狀》:“欠負官物,無可填賠。”⑤按格式填寫。《詩話總龜後集·藝苑》:“上曰:‘得非填詞柳三變乎?’”⑥擬聲詞。形容聲勢宏大。《孟子·梁惠王上》:“填然鼓之,兵刃既接,棄甲曳(yè)兵而走。”(鼓:擊鼓。曳:拖。走:跑。)[填填]1. 滿足。《荀子·非十二子》:“填填然,狄狄然,莫莫然。”(狄狄然:跳躍的樣子。莫莫然:沉靜不言的樣子。)2. 擬聲詞。形容聲音宏大。《隋書·音樂志中》:“鞀(táo)鼓填填。”(鞀:小鼓。) (二)chén 長久。《詩經·大雅·瞻印(yǎng)》:“瞻印昊天,則不我惠。孔填不寧,降此大厲。”(印:通“仰”。吳天:借指周幽王。孔:甚;很。厲:災禍。) (三)zhèn 通“鎮”。安定。《荀子·君道》:“其德音足以填撫百姓。”《史記·吳王濞列傳》:“上患吳、會稽輕悍,無壯王以填之,諸子少,乃立濞於沛為吳王。”(輕悍:輕捷勇悍。)

    海:

    ①海洋;大洋靠近陸地的部分。《尚書·禹貢》:“(揚州)沿於江海。”也指大的湖泊。杜甫《兵車行》:“君不見青海頭,古來白骨無人收。”曹操《步出夏門行·觀滄海》:“東臨碣石,以觀滄海。”②連成片的同類事物。李白《關山月》:“明月出天山,蒼茫雲海間。”③來自海外的。江總《山庭春日》:“岸綠開河柳,池紅照海榴。”④大的(容器或容量)。徐光啟《刻幾何原本序》:“百傢之學海。”[四海][海內]古人認為中國為海環繞,所以用來指全國。《孟子·梁惠王上》:“故推恩足以保四海,不推恩無以保妻子。”(推恩:施恩惠於人。)王勃《送杜少府之任蜀州》:“海內存知己,天涯若比鄰。”

    將:

    (一)①扶持;扶助。《詩經·周南·樛木》:“樂隻君子,福履將之。”(隻:助詞。履:祿。)《木蘭詩》:“爺娘聞女來,出郭相扶將。”(郭:外城。)②帶領。《漢書·張禹傳》:“禹將(戴)崇入後堂飲食。”《淮南子·人間》:“其馬將胡駿馬而歸。”③取;拿。李白《將進酒》:“五花馬,千金裘,呼兒將出換美酒。”④送行。《淮南子·覽冥》:“不將不迎。”王安石《上皇帝萬言書》:“若夫迎新將故之勞。”(若夫:至於。)⑤做;奉行。《左傳·成公十三年》:“將事不敬。”⑥養;保養。《呂氏春秋·音律》:“以將陽氣。”⑦副詞。1.將要。《論語·述而》:“不知老之將至雲爾。”(雲:如此。爾:同“耳”,罷瞭。)《孟子·告子下》:“先生將何之?”(之:往。)《左傳· 隱公元年》:“夫人將啟之。”(啟之:給他開門。)2. 且,又。《詩經·小雅· 谷風》:“將恐將懼。”⑧介詞。以;用。《戰國策·秦策一》:“蘇秦始將連橫說秦惠王曰。”韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“肯將衰朽惜殘年。”⑨連詞。和;與。李頎《臨別送張諲入蜀》:“經山復歷水,百恨將千慮。”李白《月下獨酌》:“暫伴月將影。”⑩助詞。用在動詞後面,無實義。白居易《賣炭翁》:“一車炭,千餘斤,宮使驅將惜不得。” (二)jiàng ①將帥。《史記·陳涉世傢》:“王侯將相寧有種乎!”(寧:難道。)《呂氏春秋·執一》:“軍必有將。”②統率;帶兵。《左傳·桓公五年》:“虢公林父將右軍。”《史記·秦始皇本紀》:“楚上將軍項羽將楚卒往救鉅鹿。”(卒:兵。)③使擔任將領。《史記·孫子吳起列傳》:“齊威王欲將孫臏。”[將領]1. 將帥。《隋書·楊玄感傳》:“玄感欲立威名,陰求將領。”(暗中謀求將帥的職位。)2.率領。元結《宿洄溪翁宅》:“老翁八十猶能行,將領兒孫行拾稼。”(稼:莊稼。) (三)qiāng 請;希望。《詩經·衛風·氓》:“將子無怒,秋以為期。”(子:你。)李白《將進酒》:“將進酒,杯莫停。”

    射:

    (一)①張弓放箭。《左傳·隱公十一年》:“子都自下射之。”②照射;放出(光、熱、電波等)。《新唐書·吳武陵傳》:“霆砰(pēng)電射,天怒也。”(霆:雷霆。)③猜測;猜度。《漢書·東方朔傳》:“上嘗使諸數傢射覆。”④賭輸贏。《史記·孫子吳起列傳》:“(田)忌數與齊諸公子馳逐重射。”(馳逐:賽馬。重:註重。)⑤追逐;謀取。左思《吳都賦》:“乘時射利,財豐巨萬。”(二)yè [仆射]官名。[射幹]草名,根可入藥。《荀子·勸學》:“西方有木焉,名曰射幹,莖長四寸。” (三)yì 厭倦。《詩經·小雅· 車舝》:“式燕且譽,好爾無射。”(式:語氣詞。燕、譽:安樂。)

    天:

    ①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”


  • 浪作禽填海,那将血射天。

    “浪作禽填海,那将血射天。”诗句出处:《寄岳州贾司马六丈、巴州严八使君两》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    衡岳啼猿里,巴州鸟道边。故人俱不利,谪宦两悠然。
    开辟乾坤正,荣枯雨露偏。长沙才子远,钓濑客星悬。
    忆昨趋行殿,殷忧捧御筵。讨胡愁李广,奉使待张骞。
    无复云台仗,虚修水战船。苍茫城七十,流落剑三千。
    画角吹秦晋,旄头俯涧瀍。小儒轻董卓,有识笑苻坚。
    浪作禽填海,那将血射天。万方思助顺,一鼓气无前。
    阴散陈仓北,晴熏太白巅。乱麻尸积卫,破竹势临燕。
    法驾还双阙,王师下八川。此时沾奉引,佳气拂周旋。
    貔虎开金甲,麒麟受玉鞭。侍臣谙入仗,厩马解登仙。
    花动朱楼雪,城凝碧树烟。衣冠心惨怆,故老泪潺湲。
    哭庙悲风急,朝正霁景鲜。月分梁汉米,春得水衡钱。
    内蕊繁于缬,宫莎软胜绵。恩荣同拜手,出入最随肩。
    晚著华堂醉,寒重绣被眠。辔齐兼秉烛,书枉满怀笺。
    每觉升元辅,深期列大贤。秉钧方咫尺,铩翮再联翩。
    禁掖朋从改,微班性命全。青蒲甘受戮,白发竟谁怜。
    弟子贫原宪,诸生老伏虔。师资谦未达,乡党敬何先。
    旧好肠堪断,新愁眼欲穿。翠干危栈竹,红腻小湖莲。
    贾笔论孤愤,严诗赋几篇。定知深意苦,莫使众人传。
    贝锦无停织,朱丝有断弦。浦鸥防碎首,霜鹘不空拳。
    地僻昏炎瘴,山稠隘石泉。且将棋度日,应用酒为年。
    典郡终微眇,治中实弃捐。安排求傲吏,比兴展归田。
    去去才难得,苍苍理又玄。古人称逝矣,吾道卜终焉。
    陇外翻投迹,渔阳复控弦。笑为妻子累,甘与岁时迁。
    亲故行稀少,兵戈动接联。他乡饶梦寐,失侣自屯邅。
    多病加淹泊,长吟阻静便。如公尽雄俊,志在必腾鶱。

    【注释】:

    浪:

    (一)①波浪。《世说新语·雅量》:“风起浪涌。”范仲淹《岳阳楼记》:“浊浪排空。”②水波涌起。左思《魏都赋》:“温泉毖涌而自浪”。(毖:通“泌”,泉水涌流的样子。)③放荡;放纵。《诗经·邶风·终风》:“谑浪笑敖,中心是悼。”《明史·唐寅传》:“寅耻不就,归家益放浪。”④随便;轻率。杜甫《泛舟送魏十八仓曹还京》:“见酒须相忆,将诗莫浪传。”杜牧《罪言》:“最下策为浪战,不计地势,不审攻守是也。”⑤空;白白地。韩愈《秋怀》之一:“胡为浪自苦,得酒且欢喜。”苏轼《赠月长老》:“功名半幅纸,儿女浪苦辛。” (二)láng ①液体滴落或流动的样子。柳宗元《与顾十郎书》:“因言感激,浪然出涕。”②流逝。秦观《寄孙莘老少监》:“天上图书森似旧,人间岁月浪如驰。”[浪浪]流动的样子。屈原《离骚》:“揽茹蕙以掩涕兮,沾余襟之浪浪。”

    作:

    ①起;起立。《论语·先进》:“舍瑟而作。”②兴起;产生。《史记·秦始皇本纪》:“古者天下散乱,莫之能一,是以诸侯并作。”(一:统一。)又起身。《管子·弟子职》:“夜寐蚤作。”(寐:睡。蚤:通“早”。)《孟子·公孙丑上》:“由汤至于武丁,贤圣之君六七作。”《韩非子·解老》:“大奸作则小盗随。”③始。《尚书· 禹贡》:“莱夷作牧。”(莱夷:地名。牧:放牧。)④劳作;工作。《庄子·让王》:“日出而作,日入而息。”杨恽《报孙会宗书》:“田家作苦。”⑤创作;写作。《孟子·梁惠王下》:“孔子惧,作《春秋》。”《吕氏春秋·勿躬》:“容成作历。”(容成:传说中黄帝臣,历法的创造者。)王充《论衡·定贤》:“譬犹工匠之作器也。”⑥名词,指作品。萧统《文选序》:“则有‘凭虚’、‘亡是’之作。”⑦事务。鲍照《采桑》:“季春梅始落,女工事蚕作。”(事:从事。)⑧担当;充任。《论语·子路》:“人而无恒,不可以作巫医。”(而:假如。)刘义庆《世说新语·方正》:“敦槐作关中都督,甚得民情。”⑨当成;算做。罗公升《溪上》:“门前溪一发,我作五湖看。”(一发:一根头发。)又成为。李贺《浩歌》:“南风吹山作平地。”⑩通“诅”。诅咒。《诗经·大雅·荡》:“侯作侯祝。”(侯:语气词。)(11)通“诈”。欺骗。《史记·孟子荀卿列传》:“作先合,然后引之大道。”[作色]脸上变色。指神情严肃起来或发怒。《礼记·哀公问》:“孔子愀(qiǎo)然作色。”(愀然:容色改变的样子。)

    禽:

    ①擒捉;捕捉;猎获。后作“擒”。《吕氏春秋·季秋》:“命主祠祭禽于四方。”②兽的总称。《论衡·遭虎》:“虎也诸禽之雄也。”③鸟兽的总称。《周易·师》:“田有禽。”《论衡·物势》:“以十二辰之禽效之。”(十二辰:十二地支。效:证明。)④特指鸟类。《孟子·梁惠王上》:“君子之于禽兽也,见其生,不忍见其死。”

    填:

    (一)①填塞;充塞。《战国策·赵策四》:“(舒祺)虽少,愿及未填沟壑而托之。”(舒祺:触龙的儿子。及:趁着。壑:深坑。)②充满。《汉书·郑当时传》:“先是,下邽翟公为延尉,宾客亦填门。”③涂饰;给器物加色。韩愈《谒衡岳庙遂宿岳寺题门楼》:“粉墙丹柱动光彩,鬼物图画填青红。”(动:发出。)④补充;抵偿。王建《送振武张尚书》:“尽收壮勇填兵数,不向蕃浑夺马群。”(蕃浑:指西部少数民族吐谷浑。)白居易《奏阌乡县禁囚状》:“欠负官物,无可填赔。”⑤按格式填写。《诗话总龟后集·艺苑》:“上曰:‘得非填词柳三变乎?’”⑥拟声词。形容声势宏大。《孟子·梁惠王上》:“填然鼓之,兵刃既接,弃甲曳(yè)兵而走。”(鼓:击鼓。曳:拖。走:跑。)[填填]1. 满足。《荀子·非十二子》:“填填然,狄狄然,莫莫然。”(狄狄然:跳跃的样子。莫莫然:沉静不言的样子。)2. 拟声词。形容声音宏大。《隋书·音乐志中》:“鼗(táo)鼓填填。”(鼗:小鼓。) (二)chén 长久。《诗经·大雅·瞻印(yǎng)》:“瞻印昊天,则不我惠。孔填不宁,降此大厉。”(印:通“仰”。吴天:借指周幽王。孔:甚;很。厉:灾祸。) (三)zhèn 通“镇”。安定。《荀子·君道》:“其德音足以填抚百姓。”《史记·吴王濞列传》:“上患吴、会稽轻悍,无壮王以填之,诸子少,乃立濞于沛为吴王。”(轻悍:轻捷勇悍。)

    海:

    ①海洋;大洋靠近陆地的部分。《尚书·禹贡》:“(扬州)沿于江海。”也指大的湖泊。杜甫《兵车行》:“君不见青海头,古来白骨无人收。”曹操《步出夏门行·观沧海》:“东临碣石,以观沧海。”②连成片的同类事物。李白《关山月》:“明月出天山,苍茫云海间。”③来自海外的。江总《山庭春日》:“岸绿开河柳,池红照海榴。”④大的(容器或容量)。徐光启《刻几何原本序》:“百家之学海。”[四海][海内]古人认为中国为海环绕,所以用来指全国。《孟子·梁惠王上》:“故推恩足以保四海,不推恩无以保妻子。”(推恩:施恩惠于人。)王勃《送杜少府之任蜀州》:“海内存知己,天涯若比邻。”

    将:

    (一)①扶持;扶助。《诗经·周南·樛木》:“乐只君子,福履将之。”(只:助词。履:禄。)《木兰诗》:“爷娘闻女来,出郭相扶将。”(郭:外城。)②带领。《汉书·张禹传》:“禹将(戴)崇入后堂饮食。”《淮南子·人间》:“其马将胡骏马而归。”③取;拿。李白《将进酒》:“五花马,千金裘,呼儿将出换美酒。”④送行。《淮南子·览冥》:“不将不迎。”王安石《上皇帝万言书》:“若夫迎新将故之劳。”(若夫:至于。)⑤做;奉行。《左传·成公十三年》:“将事不敬。”⑥养;保养。《吕氏春秋·音律》:“以将阳气。”⑦副词。1.将要。《论语·述而》:“不知老之将至云尔。”(云:如此。尔:同“耳”,罢了。)《孟子·告子下》:“先生将何之?”(之:往。)《左传· 隐公元年》:“夫人将启之。”(启之:给他开门。)2. 且,又。《诗经·小雅· 谷风》:“将恐将惧。”⑧介词。以;用。《战国策·秦策一》:“苏秦始将连横说秦惠王曰。”韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“肯将衰朽惜残年。”⑨连词。和;与。李颀《临别送张諲入蜀》:“经山复历水,百恨将千虑。”李白《月下独酌》:“暂伴月将影。”⑩助词。用在动词后面,无实义。白居易《卖炭翁》:“一车炭,千余斤,宫使驱将惜不得。” (二)jiàng ①将帅。《史记·陈涉世家》:“王侯将相宁有种乎!”(宁:难道。)《吕氏春秋·执一》:“军必有将。”②统率;带兵。《左传·桓公五年》:“虢公林父将右军。”《史记·秦始皇本纪》:“楚上将军项羽将楚卒往救钜鹿。”(卒:兵。)③使担任将领。《史记·孙子吴起列传》:“齐威王欲将孙膑。”[将领]1. 将帅。《隋书·杨玄感传》:“玄感欲立威名,阴求将领。”(暗中谋求将帅的职位。)2.率领。元结《宿洄溪翁宅》:“老翁八十犹能行,将领儿孙行拾稼。”(稼:庄稼。) (三)qiāng 请;希望。《诗经·卫风·氓》:“将子无怒,秋以为期。”(子:你。)李白《将进酒》:“将进酒,杯莫停。”

    射:

    (一)①张弓放箭。《左传·隐公十一年》:“子都自下射之。”②照射;放出(光、热、电波等)。《新唐书·吴武陵传》:“霆砰(pēng)电射,天怒也。”(霆:雷霆。)③猜测;猜度。《汉书·东方朔传》:“上尝使诸数家射覆。”④赌输赢。《史记·孙子吴起列传》:“(田)忌数与齐诸公子驰逐重射。”(驰逐:赛马。重:注重。)⑤追逐;谋取。左思《吴都赋》:“乘时射利,财丰巨万。”(二)yè [仆射]官名。[射干]草名,根可入药。《荀子·劝学》:“西方有木焉,名曰射干,茎长四寸。” (三)yì 厌倦。《诗经·小雅· 车舝》:“式燕且誉,好尔无射。”(式:语气词。燕、誉:安乐。)

    天:

    ①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”


  • lang zuo qin tian hai ,na jiang xie she tian 。

    “lang zuo qin tian hai ,na jiang xie she tian 。”shi gou chu chu :《ji yue zhou gu si ma liu zhang 、ba zhou yan ba shi jun liang 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    heng yue ti yuan li ,ba zhou diao dao bian 。gu ren ju bu li ,zhe huan liang you ran 。
    kai bi gan kun zheng ,rong ku yu lou pian 。chang sha cai zi yuan ,diao lai ke xing xuan 。
    yi zuo qu hang dian ,yan you peng yu yan 。tao hu chou li an ,feng shi dai zhang jian 。
    mo fu yun tai zhang ,xu xiu shui zhan chuan 。cang mang cheng qi shi ,liu la jian san qian 。
    hua jiao chui qin jin ,mao tou fu jian chan 。xiao ru qing dong zhuo ,you shi xiao fu jian 。
    lang zuo qin tian hai ,na jiang xie she tian 。mo fang sai zhu shun ,yi gu qi mo qian 。
    yin san chen cang bei ,qing xun tai bai dian 。luan ma shi ji wei ,po zhu shi lin yan 。
    fa jia hai shuang que ,wang shi xia ba chuan 。ci shi zhan feng yin ,jia qi bi zhou xuan 。
    pi hu kai jin jia ,qi lin shou yu bian 。shi chen an ru zhang ,jiu ma jie deng xian 。
    hua dong zhu lou xue ,cheng ning bi shu yan 。yi guan xin can chuang ,gu lao lei chan yuan 。
    ku miao bei feng ji ,chao zheng ji jing xian 。yue fen liang han mi ,chun de shui heng qian 。
    nei rui fan yu xie ,gong sha ruan sheng mian 。en rong tong bai shou ,chu ru zui sui jian 。
    wan zhe hua tang zui ,han chong xiu bei mian 。pei ji jian bing zhu ,shu wang man huai jian 。
    mei jiao sheng yuan fu ,shen ji lie da xian 。bing jun fang zhi che ,sha he zai lian pian 。
    jin ye peng cong gai ,wei ban xing ming quan 。qing pu gan shou lu ,bai fa jing shei lian 。
    di zi pin yuan xian ,zhu sheng lao fu qian 。shi zi qian wei da ,xiang dang jing he xian 。
    jiu hao chang kan duan ,xin chou yan yu chuan 。cui gan wei zhan zhu ,gong ni xiao hu lian 。
    gu bi lun gu fen ,yan shi fu ji pian 。ding zhi shen yi ku ,mo shi zhong ren chuan 。
    bei jin mo ting zhi ,zhu si you duan xian 。pu ou fang sui shou ,shuang gu bu kong quan 。
    de pi hun yan zhang ,shan chou ai dan quan 。ju jiang qi du ri ,ying yong jiu wei nian 。
    dian jun zhong wei miao ,zhi zhong shi qi juan 。an pai qiu ao li ,bi xing zhan gui tian 。
    qu qu cai nan de ,cang cang li you xuan 。gu ren chen shi yi ,wu dao bo zhong yan 。
    long wai fan tou ji ,yu yang fu kong xian 。xiao wei qi zi lei ,gan yu sui shi qian 。
    qin gu hang xi shao ,bing ge dong jie lian 。ta xiang rao meng mei ,shi lv zi tun zhan 。
    duo bing jia yan bo ,chang yin zu jing bian 。ru gong jin xiong jun ,zhi zai bi teng 鶱。

    【zhu shi 】:

    lang :

    (yi )①bo lang 。《shi shui xin yu ·ya liang 》:“feng qi lang chong 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“zhuo lang pai kong 。”②shui bo chong qi 。zuo sai 《wei dou fu 》:“wen quan bi chong er zi lang ”。(bi :tong “bi ”,quan shui chong liu de yang zi 。)③fang dang ;fang zong 。《shi jing ·bei feng ·zhong feng 》:“xue lang xiao ao ,zhong xin shi dao 。”《ming shi ·tang yin chuan 》:“yin chi bu jiu ,gui jia yi fang lang 。”④sui bian ;qing lv 。du fu 《fan zhou song wei shi ba cang cao hai jing 》:“jian jiu xu xiang yi ,jiang shi mo lang chuan 。”du mu 《zui yan 》:“zui xia ce wei lang zhan ,bu ji de shi ,bu shen gong shou shi ye 。”⑤kong ;bai bai de 。han yu 《qiu huai 》zhi yi :“hu wei lang zi ku ,de jiu ju huan xi 。”su shi 《zeng yue chang lao 》:“gong ming ban fu zhi ,er nv lang ku xin 。” (er )láng ①ye ti di la huo liu dong de yang zi 。liu zong yuan 《yu gu shi lang shu 》:“yin yan gan ji ,lang ran chu ti 。”②liu shi 。qin guan 《ji sun shen lao shao jian 》:“tian shang tu shu sen shi jiu ,ren jian sui yue lang ru chi 。”[lang lang ]liu dong de yang zi 。qu yuan 《li sao 》:“lan ru hui yi yan ti xi ,zhan yu jin zhi lang lang 。”

    zuo :

    ①qi ;qi li 。《lun yu ·xian jin 》:“she se er zuo 。”②xing qi ;chan sheng 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“gu zhe tian xia san luan ,mo zhi neng yi ,shi yi zhu hou bing zuo 。”(yi :tong yi 。)you qi shen 。《guan zi ·di zi zhi 》:“ye mei zao zuo 。”(mei :shui 。zao :tong “zao ”。)《meng zi ·gong sun chou shang 》:“you shang zhi yu wu ding ,xian sheng zhi jun liu qi zuo 。”《han fei zi ·jie lao 》:“da jian zuo ze xiao dao sui 。”③shi 。《shang shu · yu gong 》:“lai yi zuo mu 。”(lai yi :de ming 。mu :fang mu 。)④lao zuo ;gong zuo 。《zhuang zi ·rang wang 》:“ri chu er zuo ,ri ru er xi 。”yang yun 《bao sun hui zong shu 》:“tian jia zuo ku 。”⑤chuang zuo ;xie zuo 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“kong zi ju ,zuo 《chun qiu 》。”《lv shi chun qiu ·wu gong 》:“rong cheng zuo li 。”(rong cheng :chuan shui zhong huang di chen ,li fa de chuang zao zhe 。)wang chong 《lun heng ·ding xian 》:“pi you gong jiang zhi zuo qi ye 。”⑥ming ci ,zhi zuo pin 。xiao tong 《wen shua xu 》:“ze you ‘ping xu ’、‘wang shi ’zhi zuo 。”⑦shi wu 。bao zhao 《cai sang 》:“ji chun mei shi la ,nv gong shi can zuo 。”(shi :cong shi 。)⑧dan dang ;chong ren 。《lun yu ·zi lu 》:“ren er mo heng ,bu ke yi zuo wu yi 。”(er :jia ru 。)liu yi qing 《shi shui xin yu ·fang zheng 》:“dui huai zuo guan zhong dou du ,shen de min qing 。”⑨dang cheng ;suan zuo 。luo gong sheng 《xi shang 》:“men qian xi yi fa ,wo zuo wu hu kan 。”(yi fa :yi gen tou fa 。)you cheng wei 。li he 《hao ge 》:“na feng chui shan zuo ping de 。”⑩tong “zu ”。zu zhou 。《shi jing ·da ya ·dang 》:“hou zuo hou zhu 。”(hou :yu qi ci 。)(11)tong “zha ”。qi pian 。《shi ji ·meng zi xun qing lie chuan 》:“zuo xian ge ,ran hou yin zhi da dao 。”[zuo se ]lian shang bian se 。zhi shen qing yan su qi lai huo fa nu 。《li ji ·ai gong wen 》:“kong zi qiao (qiǎo)ran zuo se 。”(qiao ran :rong se gai bian de yang zi 。)

    qin :

    ①qin zhuo ;bu zhuo ;lie huo 。hou zuo “qin ”。《lv shi chun qiu ·ji qiu 》:“ming zhu ci ji qin yu si fang 。”②shou de zong chen 。《lun heng ·zao hu 》:“hu ye zhu qin zhi xiong ye 。”③diao shou de zong chen 。《zhou yi ·shi 》:“tian you qin 。”《lun heng ·wu shi 》:“yi shi er chen zhi qin xiao zhi 。”(shi er chen :shi er de zhi 。xiao :zheng ming 。)④te zhi diao lei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jun zi zhi yu qin shou ye ,jian ji sheng ,bu ren jian ji si 。”

    tian :

    (yi )①tian sai ;chong sai 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“(shu qi )sui shao ,yuan ji wei tian gou he er tuo zhi 。”(shu qi :chu long de er zi 。ji :chen zhao 。he :shen keng 。)②chong man 。《han shu ·zheng dang shi chuan 》:“xian shi ,xia gui di gong wei yan wei ,bin ke yi tian men 。”③tu shi ;gei qi wu jia se 。han yu 《ye heng yue miao sui su yue si ti men lou 》:“fen qiang dan zhu dong guang cai ,gui wu tu hua tian qing gong 。”(dong :fa chu 。)④bu chong ;di chang 。wang jian 《song zhen wu zhang shang shu 》:“jin shou zhuang yong tian bing shu ,bu xiang fan hun duo ma qun 。”(fan hun :zhi xi bu shao shu min zu tu gu hun 。)bai ju yi 《zou wen xiang xian jin qiu zhuang 》:“qian fu guan wu ,mo ke tian pei 。”⑤an ge shi tian xie 。《shi hua zong gui hou ji ·yi yuan 》:“shang yue :‘de fei tian ci liu san bian hu ?’”⑥ni sheng ci 。xing rong sheng shi hong da 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“tian ran gu zhi ,bing ren ji jie ,qi jia ye (yè)bing er zou 。”(gu :ji gu 。ye :tuo 。zou :pao 。)[tian tian ]1. man zu 。《xun zi ·fei shi er zi 》:“tian tian ran ,di di ran ,mo mo ran 。”(di di ran :tiao yue de yang zi 。mo mo ran :chen jing bu yan de yang zi 。)2. ni sheng ci 。xing rong sheng yin hong da 。《sui shu ·yin le zhi zhong 》:“tao (táo)gu tian tian 。”(tao :xiao gu 。) (er )chén chang jiu 。《shi jing ·da ya ·zhan yin (yǎng)》:“zhan yin hao tian ,ze bu wo hui 。kong tian bu ning ,jiang ci da li 。”(yin :tong “yang ”。wu tian :jie zhi zhou you wang 。kong :shen ;hen 。li :zai huo 。) (san )zhèn tong “zhen ”。an ding 。《xun zi ·jun dao 》:“ji de yin zu yi tian fu bai xing 。”《shi ji ·wu wang bi lie chuan 》:“shang huan wu 、hui ji qing han ,mo zhuang wang yi tian zhi ,zhu zi shao ,nai li bi yu pei wei wu wang 。”(qing han :qing jie yong han 。)

    hai :

    ①hai xiang ;da xiang kao jin liu de de bu fen 。《shang shu ·yu gong 》:“(yang zhou )yan yu jiang hai 。”ye zhi da de hu bo 。du fu 《bing che hang 》:“jun bu jian qing hai tou ,gu lai bai gu mo ren shou 。”cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“dong lin jie dan ,yi guan cang hai 。”②lian cheng pian de tong lei shi wu 。li bai 《guan shan yue 》:“ming yue chu tian shan ,cang mang yun hai jian 。”③lai zi hai wai de 。jiang zong 《shan ting chun ri 》:“an lu kai he liu ,chi gong zhao hai liu 。”④da de (rong qi huo rong liang )。xu guang qi 《ke ji he yuan ben xu 》:“bai jia zhi xue hai 。”[si hai ][hai nei ]gu ren ren wei zhong guo wei hai huan rao ,suo yi yong lai zhi quan guo 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gu tui en zu yi bao si hai ,bu tui en mo yi bao qi zi 。”(tui en :shi en hui yu ren 。)wang bo 《song du shao fu zhi ren shu zhou 》:“hai nei cun zhi ji ,tian ya re bi lin 。”

    jiang :

    (yi )①fu chi ;fu zhu 。《shi jing ·zhou na ·jiu mu 》:“le zhi jun zi ,fu lv jiang zhi 。”(zhi :zhu ci 。lv :lu 。)《mu lan shi 》:“ye niang wen nv lai ,chu guo xiang fu jiang 。”(guo :wai cheng 。)②dai ling 。《han shu ·zhang yu chuan 》:“yu jiang (dai )chong ru hou tang yin shi 。”《huai na zi ·ren jian 》:“ji ma jiang hu jun ma er gui 。”③qu ;na 。li bai 《jiang jin jiu 》:“wu hua ma ,qian jin qiu ,hu er jiang chu huan mei jiu 。”④song hang 。《huai na zi ·lan ming 》:“bu jiang bu ying 。”wang an dan 《shang huang di mo yan shu 》:“re fu ying xin jiang gu zhi lao 。”(re fu :zhi yu 。)⑤zuo ;feng hang 。《zuo chuan ·cheng gong shi san nian 》:“jiang shi bu jing 。”⑥yang ;bao yang 。《lv shi chun qiu ·yin lv 》:“yi jiang yang qi 。”⑦fu ci 。1.jiang yao 。《lun yu ·shu er 》:“bu zhi lao zhi jiang zhi yun er 。”(yun :ru ci 。er :tong “er ”,ba le 。)《meng zi ·gao zi xia 》:“xian sheng jiang he zhi ?”(zhi :wang 。)《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“fu ren jiang qi zhi 。”(qi zhi :gei ta kai men 。)2. ju ,you 。《shi jing ·xiao ya · gu feng 》:“jiang kong jiang ju 。”⑧jie ci 。yi ;yong 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“su qin shi jiang lian heng shui qin hui wang yue 。”han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“ken jiang cui xiu xi can nian 。”⑨lian ci 。he ;yu 。li qi 《lin bie song zhang yin ru shu 》:“jing shan fu li shui ,bai hen jiang qian lv 。”li bai 《yue xia du zhuo 》:“zan ban yue jiang ying 。”⑩zhu ci 。yong zai dong ci hou mian ,mo shi yi 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“yi che tan ,qian yu jin ,gong shi qu jiang xi bu de 。” (er )jiàng ①jiang shuai 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“wang hou jiang xiang ning you chong hu !”(ning :nan dao 。)《lv shi chun qiu ·zhi yi 》:“jun bi you jiang 。”②tong lv ;dai bing 。《zuo chuan ·huan gong wu nian 》:“guo gong lin fu jiang you jun 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“chu shang jiang jun xiang yu jiang chu cu wang jiu ju lu 。”(cu :bing 。)③shi dan ren jiang ling 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ji wei wang yu jiang sun bin 。”[jiang ling ]1. jiang shuai 。《sui shu ·yang xuan gan chuan 》:“xuan gan yu li wei ming ,yin qiu jiang ling 。”(an zhong mou qiu jiang shuai de zhi wei 。)2.lv ling 。yuan jie 《su hui xi weng zhai 》:“lao weng ba shi you neng hang ,jiang ling er sun hang she jia 。”(jia :zhuang jia 。) (san )qiāng qing ;xi wang 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“jiang zi mo nu ,qiu yi wei ji 。”(zi :ni 。)li bai 《jiang jin jiu 》:“jiang jin jiu ,bei mo ting 。”

    she :

    (yi )①zhang gong fang jian 。《zuo chuan ·yin gong shi yi nian 》:“zi dou zi xia she zhi 。”②zhao she ;fang chu (guang 、re 、dian bo deng )。《xin tang shu ·wu wu ling chuan 》:“ting peng (pēng)dian she ,tian nu ye 。”(ting :lei ting 。)③cai ce ;cai du 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“shang chang shi zhu shu jia she fu 。”④du shu ying 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“(tian )ji shu yu ji zhu gong zi chi zhu chong she 。”(chi zhu :sai ma 。chong :zhu chong 。)⑤zhui zhu ;mou qu 。zuo sai 《wu dou fu 》:“cheng shi she li ,cai feng ju mo 。”(er )yè [pu she ]guan ming 。[she gan ]cao ming ,gen ke ru yao 。《xun zi ·quan xue 》:“xi fang you mu yan ,ming yue she gan ,jing chang si cun 。” (san )yì ya juan 。《shi jing ·xiao ya · che xia 》:“shi yan ju yu ,hao er mo she 。”(shi :yu qi ci 。yan 、yu :an le 。)

    tian :

    ①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”