• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 如何昊天,辟言不信。

    “如何昊天,辟言不信。”詩句出處:《雨無正》;是先秦詩人詩經的作品。

    浩浩昊天,不駿其德。
    降喪饑饉,斬伐四國。
    旻天疾威,弗慮弗圖。
    舍彼有罪,既伏其辜。
    若此無罪,淪胥以鋪。

    周宗既滅,靡所止戾。
    正大夫離居,莫知我勚。
    三事大夫,莫肯夙夜。
    邦君諸侯,莫肯朝夕。
    庶曰式臧,覆出為惡。

    如何昊天,辟言不信。
    如彼行邁,則靡所臻。
    凡百君子,各敬爾身。
    胡不相畏,不畏於天。

    戎成不退,饑成不遂。
    則我暬禦,憯憯日瘁。
    凡百君子,莫肯用訊。
    聽言則答,譖言則退。

    哀哉不能言,匪舌是出,維躬是瘁。
    哿矣能言,巧言如流,俾躬處休。

    維曰於仕,孔棘且殆。
    雲不可使,得罪於天子。
    亦雲可使,怨及朋友。

    謂爾遷於王都,曰予未有室傢。
    鼠思泣血,無言不疾。
    昔爾出居,誰從作爾室。

    【註釋】:

    如:

    ①順從;依照。《左傳·僖公十五年》:“唯所如之,無不如志。”李朝威《柳毅傳》:“毅如其言,遂至其宮。”②往;到……去。《漢書·燕王傳》:“田生如長安,不見(劉)澤。”③似;像;如同。《詩經·小雅·小旻》:“戰戰兢兢,如臨深淵,如履薄冰。”④及;趕得上。《論語·公冶長》:“弗如也! 吾與女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相當於“奈……何”,把……怎麼樣。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,獨如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·湯問》:“其如土石何?”⑥介詞。相當於“於”。引進比較對象。《呂氏春秋·愛士》:“人之困窮,甚如饑渴。”⑦連詞。1. 相當於“如果”,表示假設。《詩經·秦風·黃鳥》:“如可贖兮,人百其身。”2. 相當於“和”。表示並列。《儀禮·鄉飲酒禮》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相當於“而”。表示轉折。至於;卻。《論語·先進》:“如其禮樂,以俟君子。”4.相當於“或者”。表示選擇。《論語·先進》:“安見方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指縱橫六七十裡。邦:諸侯封國。)⑧助詞。形容詞後綴,相當於“然”,表示“……的樣子”。《論語·鄉黨》:“孔子於鄉黨,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑參《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    何:

    (一)①疑問代詞。1. 什麼。《詩經·召南·何彼穠矣》:“何彼穠(nóng)矣?”(那長得很茂盛的是什麼?)2. 為什麼。《漢書·伍被傳》:“公獨以為無福,何?”3. 何處。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“雲橫秦嶺傢何在?”②副詞。1.表示反問。相當於“怎麼”、“哪裡”。《史記·項羽本紀》:“大王來何操?”《後漢書·馬援傳》:“男兒要當死於邊野,以馬革裹屍還葬身,何能臥床上在兒女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感嘆。相當於“多麼”。曹操《觀滄海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;擔。《詩經·曹風·候人》:“何戈與祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背負。《詩經·小雅· 無羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申為承受。《詩經·商頌·長發》:“何天之休。”(休:福。)以上意義後來寫作“荷”。

    昊:

    上天;廣大的天。《詩經·小雅·巷伯》:“取彼譖(zèn)人,投畀(bì)豺虎。豺虎不食,投畀有北。有北不受,投畀有昊。”(譖人:中傷他人的人。畀:給予。有北:北方荒寒的地方;有:助詞,用作詞頭。)李白《荊州賊平臨洞庭言懷作》:“長叫天可聞,吾將問蒼昊。”[昊天]元氣廣大之天。《尚書·堯典》:“乃命羲和,欽若昊天。”(欽:敬。)[昊蒼]蒼天。班固《答賓戲》:“超忽荒而躆(jù)昊蒼也。”(忽荒:指天上。躆:同“踞”。)也作“蒼昊”。曹植《升天行》之二:“中心陵蒼昊,佈葉蓋天涯。”(陵:升。)

    昊天:

    昊穹,上天。《書·堯典》:“乃命羲和,欽若~~,歷象、日、月、星辰,敬授人時。”也作“皓天”。《荀子·賦》:“~~不復,憂無疆也。”又作“皞天”。《漢書·鄭崇傳》:“欲報之德,~~罔極。”

    天:

    ①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”

    辟:

    (一)①法;法度。《詩經·小雅·雨無正》:“辟言不信,如彼行邁,則靡所臻(zhēn)。”(邁:走。靡:沒有。臻:至。)②君主。《晉書·赫連勃勃載記》:“賢辟相承,百王繼軌。”③征召。《晉書·謝安傳》:“初辟司徒府,除佐著作郎。”(除:拜官。)④通“避”。避開;避免。《孟子·滕文公下》:“辟兄離母,處於於陵。”(於陵:地名。) (二)pì ①開辟。《商君書·弱民》:“農辟地。”②排除;消除。《荀子·成相》:“辟除民害。”③排斥;駁斥。王安石《答司馬諫議書》:“辟邪說,難壬人,不為拒諫。”(壬:巧言諂媚。)④通“僻”。1.偏僻。《史記·范雎傳》:“秦國辟遠。”2.邪僻。《商君書·弱民》:“境內之民無辟淫之心。”(辟淫:邪僻;淫亂。)3. 通“譬”。比喻。《荀子·儒效》:“辯其談說,明其辟稱。”[大辟]古代指死刑。《禮記·文王世子》:“其死罪,則曰某之罪在大辟。”

    辟言:

    ①乖僻不正的言論。《荀子·正名》:“凡邪說~~之離正道而擅作者,無不類於三惑者矣。”②(bì yán)合於法度的言論。《詩·小雅·雨無正》:“如何昊天,~~不信。”

    言:

    ①說話。《詩經 ·衛風·氓》:“載笑載言。”(載:助詞。)②議論;談論。《國語·周語上》:“國人莫敢言。”③言語;言論。《尚書·大禹謨》:“無稽之言勿聽。”(稽:根據。)④表達;宣說。《尚書·舜典》:“詩言志,歌永言。”(永:同“詠”。唱。)⑤誓言;約言。屈原《離騷》:“初既與餘成言兮,後悔遁而有他。”⑥一字稱一言。王勃《滕王閣序》:“一言均賦,四韻俱成。”⑦一句稱一言。《論語·為政》:“《詩經》三百,一言以蔽之,曰‘思無邪’。”⑧助詞。無義。《詩經·秦風·小戎》:“言念君子。”

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    信:

    ①誠實;真實。《老子》:“信言不美,美言不信。”②副詞。實在;的確。杜甫《兵車行》:“信知生男惡,反是生女好。”③信用。《左傳·桓公十二年》:“戰焉,宋無信也。君子曰:‘茍信無繼,盟無益也。’”(茍:如果。繼:繼續。盟:結盟。)④相信。王充《論衡·問孔》:“世儒學者,好信師而是古。”⑤信奉。《論語· 子張》:“信道不篤。”(篤:堅定。)⑥音訊;消息。杜甫《喜達行在所》詩:“西憶岐陽信。”⑦信函。元稹《書樂天紙》詩:“半封京信半題詩。”⑧古指傳遞信件的人。杜甫《寄彭州高三十五君》:“書成無信將。”(書:書信。將:送。)⑨信符;憑證。《後漢書·烏桓鮮卑傳》:“大人有所召呼,則刻木為信,雖無文字,而部眾不敢違犯。”(大人:酋長。)⑩隨意;隨便。白居易《琵琶行》:“低眉信手續續彈。”(11)同“芯(xìn)”。(12)古通“伸(shēn)”。伸展。揚雄《解嘲》:“是以士頗得信其舌而奮其筆。”


  • 如何昊天,辟言不信。

    “如何昊天,辟言不信。”诗句出处:《雨无正》;是先秦诗人诗经的作品。

    浩浩昊天,不骏其德。
    降丧饥馑,斩伐四国。
    旻天疾威,弗虑弗图。
    舍彼有罪,既伏其辜。
    若此无罪,沦胥以铺。

    周宗既灭,靡所止戾。
    正大夫离居,莫知我勚。
    三事大夫,莫肯夙夜。
    邦君诸侯,莫肯朝夕。
    庶曰式臧,覆出为恶。

    如何昊天,辟言不信。
    如彼行迈,则靡所臻。
    凡百君子,各敬尔身。
    胡不相畏,不畏于天。

    戎成不退,饥成不遂。
    则我暬御,憯憯日瘁。
    凡百君子,莫肯用讯。
    听言则答,谮言则退。

    哀哉不能言,匪舌是出,维躬是瘁。
    哿矣能言,巧言如流,俾躬处休。

    维曰于仕,孔棘且殆。
    云不可使,得罪于天子。
    亦云可使,怨及朋友。

    谓尔迁于王都,曰予未有室家。
    鼠思泣血,无言不疾。
    昔尔出居,谁从作尔室。

    【注释】:

    如:

    ①顺从;依照。《左传·僖公十五年》:“唯所如之,无不如志。”李朝威《柳毅传》:“毅如其言,遂至其宫。”②往;到……去。《汉书·燕王传》:“田生如长安,不见(刘)泽。”③似;像;如同。《诗经·小雅·小旻》:“战战兢兢,如临深渊,如履薄冰。”④及;赶得上。《论语·公冶长》:“弗如也! 吾与女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相当于“奈……何”,把……怎么样。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,独如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·汤问》:“其如土石何?”⑥介词。相当于“于”。引进比较对象。《吕氏春秋·爱士》:“人之困穷,甚如饥渴。”⑦连词。1. 相当于“如果”,表示假设。《诗经·秦风·黄鸟》:“如可赎兮,人百其身。”2. 相当于“和”。表示并列。《仪礼·乡饮酒礼》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相当于“而”。表示转折。至于;却。《论语·先进》:“如其礼乐,以俟君子。”4.相当于“或者”。表示选择。《论语·先进》:“安见方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指纵横六七十里。邦:诸侯封国。)⑧助词。形容词后缀,相当于“然”,表示“……的样子”。《论语·乡党》:“孔子于乡党,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑参《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    何:

    (一)①疑问代词。1. 什么。《诗经·召南·何彼秾矣》:“何彼秾(nóng)矣?”(那长得很茂盛的是什么?)2. 为什么。《汉书·伍被传》:“公独以为无福,何?”3. 何处。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“云横秦岭家何在?”②副词。1.表示反问。相当于“怎么”、“哪里”。《史记·项羽本纪》:“大王来何操?”《后汉书·马援传》:“男儿要当死于边野,以马革裹尸还葬身,何能卧床上在儿女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感叹。相当于“多么”。曹操《观沧海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;担。《诗经·曹风·候人》:“何戈与祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背负。《诗经·小雅· 无羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申为承受。《诗经·商颂·长发》:“何天之休。”(休:福。)以上意义后来写作“荷”。

    昊:

    上天;广大的天。《诗经·小雅·巷伯》:“取彼谮(zèn)人,投畀(bì)豺虎。豺虎不食,投畀有北。有北不受,投畀有昊。”(谮人:中伤他人的人。畀:给予。有北:北方荒寒的地方;有:助词,用作词头。)李白《荆州贼平临洞庭言怀作》:“长叫天可闻,吾将问苍昊。”[昊天]元气广大之天。《尚书·尧典》:“乃命羲和,钦若昊天。”(钦:敬。)[昊苍]苍天。班固《答宾戏》:“超忽荒而躆(jù)昊苍也。”(忽荒:指天上。躆:同“踞”。)也作“苍昊”。曹植《升天行》之二:“中心陵苍昊,布叶盖天涯。”(陵:升。)

    昊天:

    昊穹,上天。《书·尧典》:“乃命羲和,钦若~~,历象、日、月、星辰,敬授人时。”也作“皓天”。《荀子·赋》:“~~不复,忧无疆也。”又作“皞天”。《汉书·郑崇传》:“欲报之德,~~罔极。”

    天:

    ①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”

    辟:

    (一)①法;法度。《诗经·小雅·雨无正》:“辟言不信,如彼行迈,则靡所臻(zhēn)。”(迈:走。靡:没有。臻:至。)②君主。《晋书·赫连勃勃载记》:“贤辟相承,百王继轨。”③征召。《晋书·谢安传》:“初辟司徒府,除佐著作郎。”(除:拜官。)④通“避”。避开;避免。《孟子·滕文公下》:“辟兄离母,处于於陵。”(於陵:地名。) (二)pì ①开辟。《商君书·弱民》:“农辟地。”②排除;消除。《荀子·成相》:“辟除民害。”③排斥;驳斥。王安石《答司马谏议书》:“辟邪说,难壬人,不为拒谏。”(壬:巧言谄媚。)④通“僻”。1.偏僻。《史记·范雎传》:“秦国辟远。”2.邪僻。《商君书·弱民》:“境内之民无辟淫之心。”(辟淫:邪僻;淫乱。)3. 通“譬”。比喻。《荀子·儒效》:“辩其谈说,明其辟称。”[大辟]古代指死刑。《礼记·文王世子》:“其死罪,则曰某之罪在大辟。”

    辟言:

    ①乖僻不正的言论。《荀子·正名》:“凡邪说~~之离正道而擅作者,无不类于三惑者矣。”②(bì yán)合于法度的言论。《诗·小雅·雨无正》:“如何昊天,~~不信。”

    言:

    ①说话。《诗经 ·卫风·氓》:“载笑载言。”(载:助词。)②议论;谈论。《国语·周语上》:“国人莫敢言。”③言语;言论。《尚书·大禹谟》:“无稽之言勿听。”(稽:根据。)④表达;宣说。《尚书·舜典》:“诗言志,歌永言。”(永:同“咏”。唱。)⑤誓言;约言。屈原《离骚》:“初既与余成言兮,后悔遁而有他。”⑥一字称一言。王勃《滕王阁序》:“一言均赋,四韵俱成。”⑦一句称一言。《论语·为政》:“《诗经》三百,一言以蔽之,曰‘思无邪’。”⑧助词。无义。《诗经·秦风·小戎》:“言念君子。”

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    信:

    ①诚实;真实。《老子》:“信言不美,美言不信。”②副词。实在;的确。杜甫《兵车行》:“信知生男恶,反是生女好。”③信用。《左传·桓公十二年》:“战焉,宋无信也。君子曰:‘苟信无继,盟无益也。’”(苟:如果。继:继续。盟:结盟。)④相信。王充《论衡·问孔》:“世儒学者,好信师而是古。”⑤信奉。《论语· 子张》:“信道不笃。”(笃:坚定。)⑥音讯;消息。杜甫《喜达行在所》诗:“西忆岐阳信。”⑦信函。元稹《书乐天纸》诗:“半封京信半题诗。”⑧古指传递信件的人。杜甫《寄彭州高三十五君》:“书成无信将。”(书:书信。将:送。)⑨信符;凭证。《后汉书·乌桓鲜卑传》:“大人有所召呼,则刻木为信,虽无文字,而部众不敢违犯。”(大人:酋长。)⑩随意;随便。白居易《琵琶行》:“低眉信手续续弹。”(11)同“芯(xìn)”。(12)古通“伸(shēn)”。伸展。扬雄《解嘲》:“是以士颇得信其舌而奋其笔。”


  • ru he hao tian ,bi yan bu xin 。

    “ru he hao tian ,bi yan bu xin 。”shi gou chu chu :《yu mo zheng 》;shi xian qin shi ren shi jing de zuo pin 。

    hao hao hao tian ,bu jun ji de 。
    jiang sang ji jin ,zhan fa si guo 。
    min tian ji wei ,fu lv fu tu 。
    she bi you zui ,ji fu ji gu 。
    re ci mo zui ,lun xu yi pu 。

    zhou zong ji mie ,mi suo zhi li 。
    zheng da fu li ju ,mo zhi wo yi 。
    san shi da fu ,mo ken su ye 。
    bang jun zhu hou ,mo ken chao xi 。
    shu yue shi zang ,fu chu wei e 。

    ru he hao tian ,bi yan bu xin 。
    ru bi hang mai ,ze mi suo zhen 。
    fan bai jun zi ,ge jing er shen 。
    hu bu xiang wei ,bu wei yu tian 。

    rong cheng bu tui ,ji cheng bu sui 。
    ze wo xie yu ,can can ri cui 。
    fan bai jun zi ,mo ken yong xun 。
    ting yan ze da ,zen yan ze tui 。

    ai zai bu neng yan ,fei she shi chu ,wei gong shi cui 。
    ge yi neng yan ,qiao yan ru liu ,bi gong chu xiu 。

    wei yue yu shi ,kong ji ju dai 。
    yun bu ke shi ,de zui yu tian zi 。
    yi yun ke shi ,yuan ji peng you 。

    wei er qian yu wang dou ,yue yu wei you shi jia 。
    shu sai qi xie ,mo yan bu ji 。
    xi er chu ju ,shei cong zuo er shi 。

    【zhu shi 】:

    ru :

    ①shun cong ;yi zhao 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“wei suo ru zhi ,mo bu ru zhi 。”li chao wei 《liu yi chuan 》:“yi ru ji yan ,sui zhi ji gong 。”②wang ;dao ……qu 。《han shu ·yan wang chuan 》:“tian sheng ru chang an ,bu jian (liu )ze 。”③shi ;xiang ;ru tong 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“zhan zhan jing jing ,ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”④ji ;gan de shang 。《lun yu ·gong ye chang 》:“fu ru ye ! wu yu nv fu ru ye !”⑤nai 。“ru ……he ”,xiang dang yu “nai ……he ”,ba ……zen me yang 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“yi xue ju zhou ,du ru song wang he ?”(xue ju zhou :ren ming ,song chen 。)《lie zi ·shang wen 》:“ji ru tu dan he ?”⑥jie ci 。xiang dang yu “yu ”。yin jin bi jiao dui xiang 。《lv shi chun qiu ·ai shi 》:“ren zhi kun qiong ,shen ru ji ke 。”⑦lian ci 。1. xiang dang yu “ru guo ”,biao shi jia she 。《shi jing ·qin feng ·huang diao 》:“ru ke shu xi ,ren bai ji shen 。”2. xiang dang yu “he ”。biao shi bing lie 。《yi li ·xiang yin jiu li 》:“gong ru da fu ru 。”(da fu :guan ming 。)3. xiang dang yu “er ”。biao shi zhuai she 。zhi yu ;que 。《lun yu ·xian jin 》:“ru ji li le ,yi qi jun zi 。”4.xiang dang yu “huo zhe ”。biao shi shua ze 。《lun yu ·xian jin 》:“an jian fang liu qi shi ru wu liu shi er fei bang ye zhe ?”(an :zen 。fang liu qi shi :zhi zong heng liu qi shi li 。bang :zhu hou feng guo 。)⑧zhu ci 。xing rong ci hou chuo ,xiang dang yu “ran ”,biao shi “……de yang zi ”。《lun yu ·xiang dang 》:“kong zi yu xiang dang ,xun xun ru ye ,shi bu neng yan zhe 。”[bu ru ]ye zuo “fu ru ”。bi bu shang 。cen can 《dan xi 》:“shi zhi li tai shou ,bai yu yi bu ru 。”(bai yu :da yu 。)

    he :

    (yi )①yi wen dai ci 。1. shen me 。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“he bi nong (nóng)yi ?”(na chang de hen mao cheng de shi shen me ?)2. wei shen me 。《han shu ·wu bei chuan 》:“gong du yi wei mo fu ,he ?”3. he chu 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“yun heng qin ling jia he zai ?”②fu ci 。1.biao shi fan wen 。xiang dang yu “zen me ”、“na li ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“da wang lai he cao ?”《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“nan er yao dang si yu bian ye ,yi ma ge guo shi hai zang shen ,he neng wo chuang shang zai er nv zi shou zhong xie ?”(xie :tong “ye ”。)2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “duo me ”。cao cao 《guan cang hai 》:“shui he dan dan 。” (er )hè gang ;dan 。《shi jing ·cao feng ·hou ren 》:“he ge yu dui (duì)。”(dui :bing qi ming 。)fan zhi bei fu 。《shi jing ·xiao ya · mo yang 》:“he suo (suō)he li 。”yin shen wei cheng shou 。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“he tian zhi xiu 。”(xiu :fu 。)yi shang yi yi hou lai xie zuo “he ”。

    hao :

    shang tian ;an da de tian 。《shi jing ·xiao ya ·hang bai 》:“qu bi zen (zèn)ren ,tou bi (bì)chai hu 。chai hu bu shi ,tou bi you bei 。you bei bu shou ,tou bi you hao 。”(zen ren :zhong shang ta ren de ren 。bi :gei yu 。you bei :bei fang huang han de de fang ;you :zhu ci ,yong zuo ci tou 。)li bai 《jing zhou zei ping lin dong ting yan huai zuo 》:“chang jiao tian ke wen ,wu jiang wen cang hao 。”[hao tian ]yuan qi an da zhi tian 。《shang shu ·yao dian 》:“nai ming xi he ,qin re hao tian 。”(qin :jing 。)[hao cang ]cang tian 。ban gu 《da bin hu 》:“chao hu huang er ju (jù)hao cang ye 。”(hu huang :zhi tian shang 。ju :tong “ju ”。)ye zuo “cang hao ”。cao zhi 《sheng tian hang 》zhi er :“zhong xin ling cang hao ,bu xie gai tian ya 。”(ling :sheng 。)

    hao tian :

    hao qiong ,shang tian 。《shu ·yao dian 》:“nai ming xi he ,qin re ~~,li xiang 、ri 、yue 、xing chen ,jing shou ren shi 。”ye zuo “hao tian ”。《xun zi ·fu 》:“~~bu fu ,you mo jiang ye 。”you zuo “hao tian ”。《han shu ·zheng chong chuan 》:“yu bao zhi de ,~~wang ji 。”

    tian :

    ①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”

    bi :

    (yi )①fa ;fa du 。《shi jing ·xiao ya ·yu mo zheng 》:“bi yan bu xin ,ru bi hang mai ,ze mi suo zhen (zhēn)。”(mai :zou 。mi :mei you 。zhen :zhi 。)②jun zhu 。《jin shu ·he lian bo bo zai ji 》:“xian bi xiang cheng ,bai wang ji gui 。”③zheng shao 。《jin shu ·xie an chuan 》:“chu bi si tu fu ,chu zuo zhe zuo lang 。”(chu :bai guan 。)④tong “bi ”。bi kai ;bi mian 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“bi xiong li mu ,chu yu wu ling 。”(wu ling :de ming 。) (er )pì ①kai bi 。《shang jun shu ·ruo min 》:“nong bi de 。”②pai chu ;xiao chu 。《xun zi ·cheng xiang 》:“bi chu min hai 。”③pai chi ;bo chi 。wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“bi xie shui ,nan ren ren ,bu wei ju jian 。”(ren :qiao yan chan mei 。)④tong “pi ”。1.pian pi 。《shi ji ·fan ju chuan 》:“qin guo bi yuan 。”2.xie pi 。《shang jun shu ·ruo min 》:“jing nei zhi min mo bi yin zhi xin 。”(bi yin :xie pi ;yin luan 。)3. tong “pi ”。bi yu 。《xun zi ·ru xiao 》:“bian ji tan shui ,ming ji bi chen 。”[da bi ]gu dai zhi si xing 。《li ji ·wen wang shi zi 》:“ji si zui ,ze yue mou zhi zui zai da bi 。”

    bi yan :

    ①guai pi bu zheng de yan lun 。《xun zi ·zheng ming 》:“fan xie shui ~~zhi li zheng dao er shan zuo zhe ,mo bu lei yu san huo zhe yi 。”②(bì yán)ge yu fa du de yan lun 。《shi ·xiao ya ·yu mo zheng 》:“ru he hao tian ,~~bu xin 。”

    yan :

    ①shui hua 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“zai xiao zai yan 。”(zai :zhu ci 。)②yi lun ;tan lun 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“guo ren mo gan yan 。”③yan yu ;yan lun 。《shang shu ·da yu mo 》:“mo ji zhi yan wu ting 。”(ji :gen ju 。)④biao da ;xuan shui 。《shang shu ·shun dian 》:“shi yan zhi ,ge yong yan 。”(yong :tong “yong ”。chang 。)⑤shi yan ;yao yan 。qu yuan 《li sao 》:“chu ji yu yu cheng yan xi ,hou hui dun er you ta 。”⑥yi zi chen yi yan 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“yi yan jun fu ,si yun ju cheng 。”⑦yi gou chen yi yan 。《lun yu ·wei zheng 》:“《shi jing 》san bai ,yi yan yi bi zhi ,yue ‘sai mo xie ’。”⑧zhu ci 。mo yi 。《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi 。”

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    xin :

    ①cheng shi ;zhen shi 。《lao zi 》:“xin yan bu mei ,mei yan bu xin 。”②fu ci 。shi zai ;de que 。du fu 《bing che hang 》:“xin zhi sheng nan e ,fan shi sheng nv hao 。”③xin yong 。《zuo chuan ·huan gong shi er nian 》:“zhan yan ,song mo xin ye 。jun zi yue :‘gou xin mo ji ,meng mo yi ye 。’”(gou :ru guo 。ji :ji xu 。meng :jie meng 。)④xiang xin 。wang chong 《lun heng ·wen kong 》:“shi ru xue zhe ,hao xin shi er shi gu 。”⑤xin feng 。《lun yu · zi zhang 》:“xin dao bu du 。”(du :jian ding 。)⑥yin xun ;xiao xi 。du fu 《xi da hang zai suo 》shi :“xi yi qi yang xin 。”⑦xin han 。yuan zhen 《shu le tian zhi 》shi :“ban feng jing xin ban ti shi 。”⑧gu zhi chuan di xin jian de ren 。du fu 《ji peng zhou gao san shi wu jun 》:“shu cheng mo xin jiang 。”(shu :shu xin 。jiang :song 。)⑨xin fu ;ping zheng 。《hou han shu ·wu huan xian bei chuan 》:“da ren you suo shao hu ,ze ke mu wei xin ,sui mo wen zi ,er bu zhong bu gan wei fan 。”(da ren :qiu chang 。)⑩sui yi ;sui bian 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“di mei xin shou xu xu dan 。”(11)tong “xin (xìn)”。(12)gu tong “shen (shēn)”。shen zhan 。yang xiong 《jie chao 》:“shi yi shi po de xin ji she er fen ji bi 。”