• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 人言得漢吏,天遣活楚囚。

    “人言得漢吏,天遣活楚囚。”詩句出處:《聞正輔表兄將至以詩迎之》;是宋朝詩人蘇軾的作品。

    生逢堯舜仁,得作嶺海遊。
    雖懷跫然喜,豈免跕墮憂。
    暮雨侵重膇,曉煙騰鬱攸。
    朝盤見蜜唧,夜枕聞鵂<留鳥>。
    幾欲烹鬱屈,固嘗饌鉤輈。
    舌音漸獠變,面汗嘗騂羞。
    賴我存《黃庭》,有時仍丹丘。
    目聽不任耳,踵息殆廢喉。
    稍欣素月夜,遂度黃茅秋。
    我兄清廟器,持節瘴海頭。
    蕭然三傢步,橫此萬斛舟。
    人言得漢吏,天遣活楚囚。
    惠然再過我,樂哉十日留。
    但恨參語賢,忽潛九原幽。
    萬裡倘同歸,兩鰥當對櫌。
    (軾喪婦已三年矣,正輔近有亡嫂之戚,故雲。
    )強歌非真達,何必師莊周。

    【註釋】:

    言:

    ①說話。《詩經 ·衛風·氓》:“載笑載言。”(載:助詞。)②議論;談論。《國語·周語上》:“國人莫敢言。”③言語;言論。《尚書·大禹謨》:“無稽之言勿聽。”(稽:根據。)④表達;宣說。《尚書·舜典》:“詩言志,歌永言。”(永:同“詠”。唱。)⑤誓言;約言。屈原《離騷》:“初既與餘成言兮,後悔遁而有他。”⑥一字稱一言。王勃《滕王閣序》:“一言均賦,四韻俱成。”⑦一句稱一言。《論語·為政》:“《詩經》三百,一言以蔽之,曰‘思無邪’。”⑧助詞。無義。《詩經·秦風·小戎》:“言念君子。”

    得:

    ①獲取;得到。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“賢明之士思得明君。”②捉得;找到。《聊齋志異·促織》:“逐而得之。”③得意。《史記·管晏列傳》:“意氣洋洋,甚自得也。”④得到的莊稼;收獲;思想上獲得;心得。漢·晁錯《論貴粟疏》:“亡(wú)農夫之苦,有仟伯之得。”宋·王安石《遊褒禪山記》:“古人之觀於天地、山川、草木、蟲魚、鳥獸,往往有得。”⑤能;能夠《史記·項羽本紀》:“沛公軍霸上,未得與項羽相見。”⑥表示某種動作能做或可以做。前蜀·杜光庭《神仙感遇傳·羅公遠》:“試令羅公取,取不得則羅公輸,取得則僧輸。”⑦需要;應該;必須。《史記·項羽本紀》:“君為我呼入,吾得兄事之。”⑧合適;正確。明· 馬中錫《中山狼傳》:“於彼計則得。”《漢書·敘傳上》:“歷古今之得失。”⑨完成;完瞭。唐·白居易《琵琶行》:“十三學得琵琶成。”⑩通“德”。感激恩德。《孟子·告子上》:“為宮室之美,妻妾之奉,所識窮乏者得我歟?”

    漢:

    ①河流名。漢水,也稱漢江。為長江最長的支流,發源於陜西省寧強縣,流經陜西、湖北,在武漢市入長江。《孟子·滕文公上》:“決汝、漢,推淮、泗,而註之江。”②天河;銀河。《漢書·天文志》:“(王梁)旁有八星,絕漢,曰天橫。”《迢迢牽牛星》:“迢迢牽牛星,皎皎河漢女。”③男子。陸遊《雨夜不寐,觀壁間所張魏鄭公砥柱銘》:“世間豈無一好漢,叱吒喑(yīn)嗚氣吞虜。”(喑嗚:怒喝聲。)④朝代名。1. 劉邦建,公元前206~公元8年,史稱“西漢”;劉秀建,公元25~220年,史稱“東漢”。2.五代之一。劉知遠建,公元947~950年,史稱“後漢”。⑤民族名。漢族。《漢書·匈奴傳下》:“近西羌保塞,與漢人交通。”

    吏:

    ①古代官員的通稱。《尚書·胤征》:“天吏逸德,烈於猛火。”(君王的官吏喪失德行,對於百姓比烈火還厲害。)賈誼《新書·大政上》:“君能為善,則吏必能為善矣;吏能為善,則民必能為善矣。”②低級官吏或官府的差役。杜甫《石壕吏》:“暮投石壕村,有吏夜捉人。”《史記·李斯列傳》:“為郡小吏。”

    天:

    ①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”

    遣:

    ①釋放。《國語·越語下》:“令大夫種(zhǒng)守於國,與范蠡(lǐ)入宦於吳。三年,而吳人遣之。”(種:文種,人名。宦:作臣仆。)②派遣。《墨子·非儒下》:“乃遣子貢之齊。”③貶謫;發送。韓愈《柳子厚墓志銘》:“中山劉夢得禹錫亦在遣中。”④丈夫休棄妻子。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“便可速遣之,遣去慎莫留。”⑤排遣;排除。杜甫《白水崖少府十九翁高齋三十韻》:“贈此遣愁寂。”⑥使;讓。袁敬所《題淵明五柳圖》:“呼兒點檢門前柳,莫遣飛花過石頭。”

    活:

    ①生存;存在。(與“死”相對)《莊子·外物》:“吾得鬥升之水然活耳。”《韓非子·解老》:“以腸胃為根本,不食則不能活。”②使……存活。《後漢書·華佗傳》:“佗臨死,出一卷書與獄吏,曰:‘此可以活人。’”③生計;謀生手段。杜甫《聞斛斯六官未歸》:“本賣文為活,翻令室倒懸。”《魏書·北海王洋傳》:“自今而後,不願富貴,但令母子相保,共汝掃市作活也。”④活動;不固定。蘇軾《汲江煎茶》:“活水還須活火烹,自臨釣石取深清。”⑤生動;活潑。鄭谷《錦二首》之一:“春水濯來雲雁活,夜機挑處雨燈寒。”

    楚:

    ①木名。牡荊。落葉灌木或小喬木。枝幹堅勁,可以作杖。《韓非子·十過》:“公宮之垣,皆以荻蒿楛楚墻之。”②打人的荊條。《禮記·學記》:“夏楚二物,收其威也。”(夏:通“檟”。木名。)③用荊條打。《後漢書·史弼傳》:“命左右引出,楚捶數百。”④痛苦。《史記·文帝本紀》:“何其楚痛而不得也。”⑤整齊。《詩經·小雅·賓之初筵》:“籩豆有楚。”(籩豆:食器。)⑥周朝諸侯國,戰國時為七雄之一。原來在今湖北和湖南一帶,後來擴展到今河南、安徽、江蘇、浙江和四川。後為秦所滅。[楚楚]1. 繁茂的樣子。《詩經·小雅·楚茨》:“楚楚者茨。”(茨:茨藜。)2. 鮮明的樣子。《詩經·曹風·蜉蝣》:“蜉蝣之羽,衣裳楚楚。”

    楚囚:

    本指被俘的楚國人,代指處境窘迫如囚的人。《世說新語·言語》:“當共戮力王室,克復神州,何至作~~相對!”

    囚:

    ①拘禁;囚禁。《左傳·定公九年》:“陽虎願東,乃囚西鄙。”(陽虎:人名。鄙:邊邑,邊城。)②囚犯;囚徒。《左傳·莊公十一年》:“今子,魯囚也。”③戰俘。《詩經·魯頌·泮水》:“在泮獻囚。”④俘虜;俘獲敵人。《三國志·吳書·周瑜傳》:“梟其渠帥,囚俘萬餘口。”


  • 人言得汉吏,天遣活楚囚。

    “人言得汉吏,天遣活楚囚。”诗句出处:《闻正辅表兄将至以诗迎之》;是宋朝诗人苏轼的作品。

    生逢尧舜仁,得作岭海游。
    虽怀跫然喜,岂免跕堕忧。
    暮雨侵重膇,晓烟腾郁攸。
    朝盘见蜜唧,夜枕闻鸺<留鸟>。
    几欲烹郁屈,固尝馔钩辀。
    舌音渐獠变,面汗尝骍羞。
    赖我存《黄庭》,有时仍丹丘。
    目听不任耳,踵息殆废喉。
    稍欣素月夜,遂度黄茅秋。
    我兄清庙器,持节瘴海头。
    萧然三家步,横此万斛舟。
    人言得汉吏,天遣活楚囚。
    惠然再过我,乐哉十日留。
    但恨参语贤,忽潜九原幽。
    万里倘同归,两鳏当对櫌。
    (轼丧妇已三年矣,正辅近有亡嫂之戚,故云。
    )强歌非真达,何必师庄周。

    【注释】:

    言:

    ①说话。《诗经 ·卫风·氓》:“载笑载言。”(载:助词。)②议论;谈论。《国语·周语上》:“国人莫敢言。”③言语;言论。《尚书·大禹谟》:“无稽之言勿听。”(稽:根据。)④表达;宣说。《尚书·舜典》:“诗言志,歌永言。”(永:同“咏”。唱。)⑤誓言;约言。屈原《离骚》:“初既与余成言兮,后悔遁而有他。”⑥一字称一言。王勃《滕王阁序》:“一言均赋,四韵俱成。”⑦一句称一言。《论语·为政》:“《诗经》三百,一言以蔽之,曰‘思无邪’。”⑧助词。无义。《诗经·秦风·小戎》:“言念君子。”

    得:

    ①获取;得到。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“贤明之士思得明君。”②捉得;找到。《聊斋志异·促织》:“逐而得之。”③得意。《史记·管晏列传》:“意气洋洋,甚自得也。”④得到的庄稼;收获;思想上获得;心得。汉·晁错《论贵粟疏》:“亡(wú)农夫之苦,有仟伯之得。”宋·王安石《游褒禅山记》:“古人之观于天地、山川、草木、虫鱼、鸟兽,往往有得。”⑤能;能够《史记·项羽本纪》:“沛公军霸上,未得与项羽相见。”⑥表示某种动作能做或可以做。前蜀·杜光庭《神仙感遇传·罗公远》:“试令罗公取,取不得则罗公输,取得则僧输。”⑦需要;应该;必须。《史记·项羽本纪》:“君为我呼入,吾得兄事之。”⑧合适;正确。明· 马中锡《中山狼传》:“于彼计则得。”《汉书·叙传上》:“历古今之得失。”⑨完成;完了。唐·白居易《琵琶行》:“十三学得琵琶成。”⑩通“德”。感激恩德。《孟子·告子上》:“为宫室之美,妻妾之奉,所识穷乏者得我欤?”

    汉:

    ①河流名。汉水,也称汉江。为长江最长的支流,发源于陕西省宁强县,流经陕西、湖北,在武汉市入长江。《孟子·滕文公上》:“决汝、汉,推淮、泗,而注之江。”②天河;银河。《汉书·天文志》:“(王梁)旁有八星,绝汉,曰天横。”《迢迢牵牛星》:“迢迢牵牛星,皎皎河汉女。”③男子。陆游《雨夜不寐,观壁间所张魏郑公砥柱铭》:“世间岂无一好汉,叱咤喑(yīn)呜气吞虏。”(喑呜:怒喝声。)④朝代名。1. 刘邦建,公元前206~公元8年,史称“西汉”;刘秀建,公元25~220年,史称“东汉”。2.五代之一。刘知远建,公元947~950年,史称“后汉”。⑤民族名。汉族。《汉书·匈奴传下》:“近西羌保塞,与汉人交通。”

    吏:

    ①古代官员的通称。《尚书·胤征》:“天吏逸德,烈于猛火。”(君王的官吏丧失德行,对于百姓比烈火还厉害。)贾谊《新书·大政上》:“君能为善,则吏必能为善矣;吏能为善,则民必能为善矣。”②低级官吏或官府的差役。杜甫《石壕吏》:“暮投石壕村,有吏夜捉人。”《史记·李斯列传》:“为郡小吏。”

    天:

    ①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”

    遣:

    ①释放。《国语·越语下》:“令大夫种(zhǒng)守于国,与范蠡(lǐ)入宦于吴。三年,而吴人遣之。”(种:文种,人名。宦:作臣仆。)②派遣。《墨子·非儒下》:“乃遣子贡之齐。”③贬谪;发送。韩愈《柳子厚墓志铭》:“中山刘梦得禹锡亦在遣中。”④丈夫休弃妻子。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“便可速遣之,遣去慎莫留。”⑤排遣;排除。杜甫《白水崖少府十九翁高斋三十韵》:“赠此遣愁寂。”⑥使;让。袁敬所《题渊明五柳图》:“呼儿点检门前柳,莫遣飞花过石头。”

    活:

    ①生存;存在。(与“死”相对)《庄子·外物》:“吾得斗升之水然活耳。”《韩非子·解老》:“以肠胃为根本,不食则不能活。”②使……存活。《后汉书·华佗传》:“佗临死,出一卷书与狱吏,曰:‘此可以活人。’”③生计;谋生手段。杜甫《闻斛斯六官未归》:“本卖文为活,翻令室倒悬。”《魏书·北海王洋传》:“自今而后,不愿富贵,但令母子相保,共汝扫市作活也。”④活动;不固定。苏轼《汲江煎茶》:“活水还须活火烹,自临钓石取深清。”⑤生动;活泼。郑谷《锦二首》之一:“春水濯来云雁活,夜机挑处雨灯寒。”

    楚:

    ①木名。牡荆。落叶灌木或小乔木。枝干坚劲,可以作杖。《韩非子·十过》:“公宫之垣,皆以荻蒿楛楚墙之。”②打人的荆条。《礼记·学记》:“夏楚二物,收其威也。”(夏:通“槚”。木名。)③用荆条打。《后汉书·史弼传》:“命左右引出,楚捶数百。”④痛苦。《史记·文帝本纪》:“何其楚痛而不得也。”⑤整齐。《诗经·小雅·宾之初筵》:“笾豆有楚。”(笾豆:食器。)⑥周朝诸侯国,战国时为七雄之一。原来在今湖北和湖南一带,后来扩展到今河南、安徽、江苏、浙江和四川。后为秦所灭。[楚楚]1. 繁茂的样子。《诗经·小雅·楚茨》:“楚楚者茨。”(茨:茨藜。)2. 鲜明的样子。《诗经·曹风·蜉蝣》:“蜉蝣之羽,衣裳楚楚。”

    楚囚:

    本指被俘的楚国人,代指处境窘迫如囚的人。《世说新语·言语》:“当共戮力王室,克复神州,何至作~~相对!”

    囚:

    ①拘禁;囚禁。《左传·定公九年》:“阳虎愿东,乃囚西鄙。”(阳虎:人名。鄙:边邑,边城。)②囚犯;囚徒。《左传·庄公十一年》:“今子,鲁囚也。”③战俘。《诗经·鲁颂·泮水》:“在泮献囚。”④俘虏;俘获敌人。《三国志·吴书·周瑜传》:“枭其渠帅,囚俘万余口。”


  • ren yan de han li ,tian qian huo chu qiu 。

    “ren yan de han li ,tian qian huo chu qiu 。”shi gou chu chu :《wen zheng fu biao xiong jiang zhi yi shi ying zhi 》;shi song chao shi ren su shi de zuo pin 。

    sheng feng yao shun ren ,de zuo ling hai you 。
    sui huai qiong ran xi ,qi mian die duo you 。
    mu yu qin chong zhui ,xiao yan teng yu you 。
    chao pan jian mi ji ,ye zhen wen xiu
    ji yu peng yu qu ,gu chang zhuan gou zhou 。
    she yin jian liao bian ,mian han chang xing xiu 。
    lai wo cun 《huang ting 》,you shi reng dan qiu 。
    mu ting bu ren er ,zhong xi dai fei hou 。
    shao xin su yue ye ,sui du huang mao qiu 。
    wo xiong qing miao qi ,chi jie zhang hai tou 。
    xiao ran san jia bu ,heng ci mo hu zhou 。
    ren yan de han li ,tian qian huo chu qiu 。
    hui ran zai guo wo ,le zai shi ri liu 。
    dan hen can yu xian ,hu qian jiu yuan you 。
    mo li chang tong gui ,liang guan dang dui you 。
    (shi sang fu yi san nian yi ,zheng fu jin you wang sao zhi qi ,gu yun 。
    )jiang ge fei zhen da ,he bi shi zhuang zhou 。

    【zhu shi 】:

    yan :

    ①shui hua 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“zai xiao zai yan 。”(zai :zhu ci 。)②yi lun ;tan lun 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“guo ren mo gan yan 。”③yan yu ;yan lun 。《shang shu ·da yu mo 》:“mo ji zhi yan wu ting 。”(ji :gen ju 。)④biao da ;xuan shui 。《shang shu ·shun dian 》:“shi yan zhi ,ge yong yan 。”(yong :tong “yong ”。chang 。)⑤shi yan ;yao yan 。qu yuan 《li sao 》:“chu ji yu yu cheng yan xi ,hou hui dun er you ta 。”⑥yi zi chen yi yan 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“yi yan jun fu ,si yun ju cheng 。”⑦yi gou chen yi yan 。《lun yu ·wei zheng 》:“《shi jing 》san bai ,yi yan yi bi zhi ,yue ‘sai mo xie ’。”⑧zhu ci 。mo yi 。《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi 。”

    de :

    ①huo qu ;de dao 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xian ming zhi shi sai de ming jun 。”②zhuo de ;zhao dao 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“zhu er de zhi 。”③de yi 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“yi qi xiang xiang ,shen zi de ye 。”④de dao de zhuang jia ;shou huo ;sai xiang shang huo de ;xin de 。han ·chao cuo 《lun gui su shu 》:“wang (wú)nong fu zhi ku ,you qian bai zhi de 。”song ·wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gu ren zhi guan yu tian de 、shan chuan 、cao mu 、chong yu 、diao shou ,wang wang you de 。”⑤neng ;neng gou 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong jun ba shang ,wei de yu xiang yu xiang jian 。”⑥biao shi mou chong dong zuo neng zuo huo ke yi zuo 。qian shu ·du guang ting 《shen xian gan yu chuan ·luo gong yuan 》:“shi ling luo gong qu ,qu bu de ze luo gong shu ,qu de ze seng shu 。”⑦xu yao ;ying gai ;bi xu 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jun wei wo hu ru ,wu de xiong shi zhi 。”⑧ge kuo ;zheng que 。ming · ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“yu bi ji ze de 。”《han shu ·xu chuan shang 》:“li gu jin zhi de shi 。”⑨wan cheng ;wan le 。tang ·bai ju yi 《pi pa hang 》:“shi san xue de pi pa cheng 。”⑩tong “de ”。gan ji en de 。《meng zi ·gao zi shang 》:“wei gong shi zhi mei ,qi qie zhi feng ,suo shi qiong fa zhe de wo yu ?”

    han :

    ①he liu ming 。han shui ,ye chen han jiang 。wei chang jiang zui chang de zhi liu ,fa yuan yu shan xi sheng ning jiang xian ,liu jing shan xi 、hu bei ,zai wu han shi ru chang jiang 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“jue ru 、han ,tui huai 、si ,er zhu zhi jiang 。”②tian he ;yin he 。《han shu ·tian wen zhi 》:“(wang liang )pang you ba xing ,jue han ,yue tian heng 。”《tiao tiao qian niu xing 》:“tiao tiao qian niu xing ,jiao jiao he han nv 。”③nan zi 。liu you 《yu ye bu mei ,guan bi jian suo zhang wei zheng gong di zhu ming 》:“shi jian qi mo yi hao han ,chi zha yin (yīn)wu qi tun lu 。”(yin wu :nu he sheng 。)④chao dai ming 。1. liu bang jian ,gong yuan qian 206~gong yuan 8nian ,shi chen “xi han ”;liu xiu jian ,gong yuan 25~220nian ,shi chen “dong han ”。2.wu dai zhi yi 。liu zhi yuan jian ,gong yuan 947~950nian ,shi chen “hou han ”。⑤min zu ming 。han zu 。《han shu ·xiong nu chuan xia 》:“jin xi qiang bao sai ,yu han ren jiao tong 。”

    li :

    ①gu dai guan yuan de tong chen 。《shang shu ·yin zheng 》:“tian li yi de ,lie yu meng huo 。”(jun wang de guan li sang shi de hang ,dui yu bai xing bi lie huo hai li hai 。)gu yi 《xin shu ·da zheng shang 》:“jun neng wei shan ,ze li bi neng wei shan yi ;li neng wei shan ,ze min bi neng wei shan yi 。”②di ji guan li huo guan fu de cha yi 。du fu 《dan hao li 》:“mu tou dan hao cun ,you li ye zhuo ren 。”《shi ji ·li si lie chuan 》:“wei jun xiao li 。”

    tian :

    ①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”

    qian :

    ①shi fang 。《guo yu ·yue yu xia 》:“ling da fu chong (zhǒng)shou yu guo ,yu fan li (lǐ)ru huan yu wu 。san nian ,er wu ren qian zhi 。”(chong :wen chong ,ren ming 。huan :zuo chen pu 。)②pa qian 。《mo zi ·fei ru xia 》:“nai qian zi gong zhi ji 。”③bian zhe ;fa song 。han yu 《liu zi hou mu zhi ming 》:“zhong shan liu meng de yu xi yi zai qian zhong 。”④zhang fu xiu qi qi zi 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“bian ke su qian zhi ,qian qu shen mo liu 。”⑤pai qian ;pai chu 。du fu 《bai shui ya shao fu shi jiu weng gao zhai san shi yun 》:“zeng ci qian chou ji 。”⑥shi ;rang 。yuan jing suo 《ti yuan ming wu liu tu 》:“hu er dian jian men qian liu ,mo qian fei hua guo dan tou 。”

    huo :

    ①sheng cun ;cun zai 。(yu “si ”xiang dui )《zhuang zi ·wai wu 》:“wu de dou sheng zhi shui ran huo er 。”《han fei zi ·jie lao 》:“yi chang wei wei gen ben ,bu shi ze bu neng huo 。”②shi ……cun huo 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“tuo lin si ,chu yi juan shu yu yu li ,yue :‘ci ke yi huo ren 。’”③sheng ji ;mou sheng shou duan 。du fu 《wen hu si liu guan wei gui 》:“ben mai wen wei huo ,fan ling shi dao xuan 。”《wei shu ·bei hai wang xiang chuan 》:“zi jin er hou ,bu yuan fu gui ,dan ling mu zi xiang bao ,gong ru sao shi zuo huo ye 。”④huo dong ;bu gu ding 。su shi 《ji jiang jian cha 》:“huo shui hai xu huo huo peng ,zi lin diao dan qu shen qing 。”⑤sheng dong ;huo po 。zheng gu 《jin er shou 》zhi yi :“chun shui zhuo lai yun yan huo ,ye ji tiao chu yu deng han 。”

    chu :

    ①mu ming 。mu jing 。la xie guan mu huo xiao qiao mu 。zhi gan jian jin ,ke yi zuo zhang 。《han fei zi ·shi guo 》:“gong gong zhi yuan ,jie yi di hao hu chu qiang zhi 。”②da ren de jing tiao 。《li ji ·xue ji 》:“xia chu er wu ,shou ji wei ye 。”(xia :tong “jia ”。mu ming 。)③yong jing tiao da 。《hou han shu ·shi bi chuan 》:“ming zuo you yin chu ,chu chui shu bai 。”④tong ku 。《shi ji ·wen di ben ji 》:“he ji chu tong er bu de ye 。”⑤zheng ji 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“bian dou you chu 。”(bian dou :shi qi 。)⑥zhou chao zhu hou guo ,zhan guo shi wei qi xiong zhi yi 。yuan lai zai jin hu bei he hu na yi dai ,hou lai kuo zhan dao jin he na 、an hui 、jiang su 、zhe jiang he si chuan 。hou wei qin suo mie 。[chu chu ]1. fan mao de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·chu ci 》:“chu chu zhe ci 。”(ci :ci li 。)2. xian ming de yang zi 。《shi jing ·cao feng ·fu you 》:“fu you zhi yu ,yi chang chu chu 。”

    chu qiu :

    ben zhi bei fu de chu guo ren ,dai zhi chu jing jiong pai ru qiu de ren 。《shi shui xin yu ·yan yu 》:“dang gong lu li wang shi ,ke fu shen zhou ,he zhi zuo ~~xiang dui !”

    qiu :

    ①ju jin ;qiu jin 。《zuo chuan ·ding gong jiu nian 》:“yang hu yuan dong ,nai qiu xi bi 。”(yang hu :ren ming 。bi :bian yi ,bian cheng 。)②qiu fan ;qiu tu 。《zuo chuan ·zhuang gong shi yi nian 》:“jin zi ,lu qiu ye 。”③zhan fu 。《shi jing ·lu song ·pan shui 》:“zai pan suo qiu 。”④fu lu ;fu huo di ren 。《san guo zhi ·wu shu ·zhou yu chuan 》:“xiao ji qu shuai ,qiu fu mo yu kou 。”