• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 滄浪水深青溟闊,欹岸側島秋毫末。

    “滄浪水深青溟闊,欹岸側島秋毫末。”詩句出處:《奉先劉少府新畫山水障歌》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    堂上不合生楓樹,怪底江山起煙霧。聞君掃卻赤縣圖,
    乘興遣畫滄洲趣。畫師亦無數,好手不可遇。
    對此融心神。知君重毫素。豈但祁嶽與鄭虔,
    筆跡遠過楊契丹。得非懸圃裂,無乃瀟湘翻。
    悄然坐我天姥下,耳邊已似聞清猿。反思前夜風雨急,
    乃是蒲城鬼神入。元氣淋漓障猶濕,真宰上訴天應泣。
    野亭春還雜花遠,漁翁暝蹋孤舟立。滄浪水深青溟闊,
    欹岸側島秋毫末。不見湘妃鼓瑟時,至今斑竹臨江活。
    劉侯天機精,愛畫入骨髓。自有兩兒郎,揮灑亦莫比。
    大兒聰明到,能添老樹巔崖裡。小兒心孔開。
    貌得山僧及童子。若耶溪,雲門寺。
    吾獨胡為在泥滓,青鞋佈襪從此始。

    【註釋】:

    滄:

    ①寒冷。《逸周書·周祝》:“天地之間有滄熱,善用道者終不竭。”②水深綠色。蘇軾《赤壁賦》:“寄蜉蝣於天地,渺滄海之一粟。”(滄海:指大海。)[滄浪]1.青綠的水色。陸機《塘上行》:“發藻玉臺下,垂影滄浪泉。”2. 古水名。一說即漢水,一說指漢水的下遊,又說漢水的別流。《楚辭·漁父》:“滄浪之水清兮。”[滄海]大海。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“東臨碣石,以觀滄海。”(臨:登臨。)[滄滄]寒冷的樣子。《列子·湯問》:“日初出,滄滄涼涼。”

    滄浪:

    水青色。陸機《塘上行》:“發藻玉臺下,垂影~~泉。”

    浪:

    (一)①波浪。《世說新語·雅量》:“風起浪湧。”范仲淹《嶽陽樓記》:“濁浪排空。”②水波湧起。左思《魏都賦》:“溫泉毖湧而自浪”。(毖:通“泌”,泉水湧流的樣子。)③放蕩;放縱。《詩經·邶風·終風》:“謔浪笑敖,中心是悼。”《明史·唐寅傳》:“寅恥不就,歸傢益放浪。”④隨便;輕率。杜甫《泛舟送魏十八倉曹還京》:“見酒須相憶,將詩莫浪傳。”杜牧《罪言》:“最下策為浪戰,不計地勢,不審攻守是也。”⑤空;白白地。韓愈《秋懷》之一:“胡為浪自苦,得酒且歡喜。”蘇軾《贈月長老》:“功名半幅紙,兒女浪苦辛。” (二)láng ①液體滴落或流動的樣子。柳宗元《與顧十郎書》:“因言感激,浪然出涕。”②流逝。秦觀《寄孫莘老少監》:“天上圖書森似舊,人間歲月浪如馳。”[浪浪]流動的樣子。屈原《離騷》:“攬茹蕙以掩涕兮,沾餘襟之浪浪。”

    深:

    ①水深。與“淺”相對。《詩經·小雅·小旻(mín)》:“如臨深淵,如履薄冰。”②從上到下或從外到裡距離遠。《左傳·襄公二十一年》:“深山大澤,實生龍蛇。”③深厚;密切。杜甫《羌村三首》之三:“請為父老歌,艱難愧深情。”④深入;深刻。《戰國策·趙策四》:“父母之愛子,則為之計深遠。”又精到。⑤精深;深奧。《論衡· 自紀》:“何以為辯? 喻深以淺。”⑥厲害;深重。《韓非子·喻老》:“君之病在肌膚,不治將益深。”⑦刻毒;殘酷。《戰國策·燕策三》:“秦之遇將軍,可謂深矣:父母宗族皆為戮沒。”(將軍:指樊於[wū]期。遇:對待。)⑧色彩濃重。白居易《買花》:“一叢深色花,十戶中人賦。”⑨時間久。陸遊《入蜀記》:“是日風靜,舟行頗遲,又深秋潦(lǎo)縮。”(潦縮:積水下降。)⑩副詞。表示程度較高,相當於“很”、“非常”。《史記·汲黯鄭當時列傳》:“然至其輔少主,守城深堅,招之不來。”

    青:

    ①深綠色。劉禹錫《陋室銘》:“草色入簾青。”②藍色。《荀子·勸學》:“青,取之於藍而青於藍。”③黑色。《尚書·禹貢》:“厥土青黎。”④青色的東西。《漢書·成帝紀》:“青綠,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦為九州之一。在今山東境內。

    溟:

    ①細雨迷蒙。常疊用。張泌《春江雨》:“雨溟溟,風零零,老松瘦竹臨煙汀。”(汀:水邊平灘。)②海。元稹《俠客行》:“此客此心師海鯨,海鯨露背橫滄溟。”《世說新語·言語》:“山崩溟海竭。”③幽深。《柏子潭》:“絕壑溟沉古隧長。”[溟濛]1.小雨的樣子。張昱《船過臨平湖》:“隻因一霎溟閈雨,不得分明看好山。”2.迷茫不清;昏暗。蘇曼殊《斷鴻零雁記》第十六章:“餘在月色溟閈之下,凝神靜觀其臉,橫雲斜月,殊勝端麗。”

    闊:

    ①疏遠。《詩經·邶風·擊鼓》:“於嗟闊兮。”(於嗟:嘆詞。)②廣闊。王灣《次北固山下》:“潮平兩岸闊,風正一帆懸。”③放寬;寬緩。《漢書·王莽傳下》:“闊其租賦。”④久遠。⑤疏略;不切實際。李華《吊古戰場文》:“王道迂闊而莫為。”⑥富有;奢華。《晉書·成公綏傳》:“向陰陽之難測,偉二儀之侈闊。”

    岸:

    ①江河湖海等水邊的陸地。王灣《次北固山下》:“潮平兩岸闊,風正一帆懸。”蘇軾《念奴嬌·赤壁懷古》:“驚濤拍岸,卷起千堆雪。”②指山崖或高地。《荀子·宥坐》:“三尺之岸,而虛車不能登也。”(虛車:空車。)王粲《七哀詩》:“南登霸陵岸,回首望長安。”(霸陵:漢文帝陵墓。)③高大雄偉。班固《漢書·江充傳》:“充為人魁岸。”④高傲。《文心雕龍·序志》:“傲岸泉石,咀嚼文義。”⑤端莊嚴肅的樣子。《聊齋志異·成仙》:“黃巾氅(chǎng)服,岸然道貌。”(氅:外套。)⑥把頭飾掀起,露出前額。黃庭堅《玉樓春》:“坐中還有賞音人,能岸烏紗傾大白。”[岸幘(zé)]幘:頭巾。把頭巾往上推露出前額,表示不拘形跡。也稱“岸巾”。《晉書·謝奕傳》:“岸幘笑詠,無異常日。”(笑詠:談笑詠詩。)

    側:

    ①旁邊。《商君書·修權》:“君好言,則毀譽之臣在側。”②斜向一邊。《戰國策·秦策一》:“妻側目而視,傾耳而聽。”③用同“仄(zè)”。

    秋:

    ①谷物成熟。《禮記·月令》:“(孟夏之月)麥秋至。”②秋天的莊稼。趙汝鐩《耕織嘆》:“香穗垂頭秋登場。”③秋季,農歷七至九月。李紳《憫農二首》之一:“春種一粒粟,秋收萬顆子。”④一年的時間段。《史記·梁惠王世傢》:“千秋萬歲後將傳於王。”⑤時刻;時候。《宋史·宗澤傳》:“今日乃汝立功之秋,不可失也。”⑥喻白色。陸遊《訴衷情》:“胡未滅,鬢先秋。”⑦形容飛的樣子。《漢書·禮樂志》:“飛龍秋,遊上天。”也作“秋秋”。《荀子·解蔽》:“鳳凰秋秋。”

    秋毫:

    本指鳥獸在秋天新長出的細毛,喻極小的東西。《史記·項羽本紀》:“吾入關,~~不敢有所近,籍吏民,封府庫。”

    毫:

    ①細長而尖的毛。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”②毛筆。杜甫《飲中八仙歌》:“揮毫落紙如雲煙。”陸機《文賦》:“或含毫而邈然。”③極細微;一點點。《論衡· 案書》:“孔子作《春秋》,采毫毛之善,貶纖芥之惡。”(纖芥:細小。)④量詞。1. 長度單位。寸的千分之一。《孫子算經》卷上:“十毫為一厘,十厘為一分,十分為一寸。”2. 重量單位。一錢的千分之一。⑤絲毫;一丁點兒。宋應星《天工開物序》:“此書於功名進取毫不相關也。”

    毫末:

    極其細微的事物。《老子》:“合抱之木,生於~~。九層之臺,起於累土。”也作“豪末”。《莊子·秋水》:“然則吾大天地而小~~,可乎?”

    末:

    ①樹梢。《左傳·昭公十一年》:“末大必折。”②指物的端、尾。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”③末尾;最後。白居易《上陽白發人》:“外人不見見應笑,天寶末年時世妝。”(天寶:唐玄宗年號。)④非根本的;不重要的。《論語· 子張》:“抑末也,本之則無。”⑤舊指工商業,與農業相對。《呂氏春秋·上農》:“民舍本而事末則不令,不令則不可以守,不可以戰。”(令:善。)⑥粉末。陸羽《茶經·四之器·則》:“凡煮水一升,用末方寸。”⑦微小;淺薄。《呂氏春秋·精諭》:“淺智者之所以爭則末矣。”⑧無。《漢書·外戚傳序》:“人能弘道,末如命何?”⑨傳統戲曲中扮演中年男子的角色。洪昇《長生殿·埋玉》:“末扮陳元禮引軍士上。”


  • 沧浪水深青溟阔,欹岸侧岛秋毫末。

    “沧浪水深青溟阔,欹岸侧岛秋毫末。”诗句出处:《奉先刘少府新画山水障歌》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    堂上不合生枫树,怪底江山起烟雾。闻君扫却赤县图,
    乘兴遣画沧洲趣。画师亦无数,好手不可遇。
    对此融心神。知君重毫素。岂但祁岳与郑虔,
    笔迹远过杨契丹。得非悬圃裂,无乃潇湘翻。
    悄然坐我天姥下,耳边已似闻清猿。反思前夜风雨急,
    乃是蒲城鬼神入。元气淋漓障犹湿,真宰上诉天应泣。
    野亭春还杂花远,渔翁暝蹋孤舟立。沧浪水深青溟阔,
    欹岸侧岛秋毫末。不见湘妃鼓瑟时,至今斑竹临江活。
    刘侯天机精,爱画入骨髓。自有两儿郎,挥洒亦莫比。
    大儿聪明到,能添老树巅崖里。小儿心孔开。
    貌得山僧及童子。若耶溪,云门寺。
    吾独胡为在泥滓,青鞋布袜从此始。

    【注释】:

    沧:

    ①寒冷。《逸周书·周祝》:“天地之间有沧热,善用道者终不竭。”②水深绿色。苏轼《赤壁赋》:“寄蜉蝣于天地,渺沧海之一粟。”(沧海:指大海。)[沧浪]1.青绿的水色。陆机《塘上行》:“发藻玉台下,垂影沧浪泉。”2. 古水名。一说即汉水,一说指汉水的下游,又说汉水的别流。《楚辞·渔父》:“沧浪之水清兮。”[沧海]大海。曹操《步出夏门行·观沧海》:“东临碣石,以观沧海。”(临:登临。)[沧沧]寒冷的样子。《列子·汤问》:“日初出,沧沧凉凉。”

    沧浪:

    水青色。陆机《塘上行》:“发藻玉台下,垂影~~泉。”

    浪:

    (一)①波浪。《世说新语·雅量》:“风起浪涌。”范仲淹《岳阳楼记》:“浊浪排空。”②水波涌起。左思《魏都赋》:“温泉毖涌而自浪”。(毖:通“泌”,泉水涌流的样子。)③放荡;放纵。《诗经·邶风·终风》:“谑浪笑敖,中心是悼。”《明史·唐寅传》:“寅耻不就,归家益放浪。”④随便;轻率。杜甫《泛舟送魏十八仓曹还京》:“见酒须相忆,将诗莫浪传。”杜牧《罪言》:“最下策为浪战,不计地势,不审攻守是也。”⑤空;白白地。韩愈《秋怀》之一:“胡为浪自苦,得酒且欢喜。”苏轼《赠月长老》:“功名半幅纸,儿女浪苦辛。” (二)láng ①液体滴落或流动的样子。柳宗元《与顾十郎书》:“因言感激,浪然出涕。”②流逝。秦观《寄孙莘老少监》:“天上图书森似旧,人间岁月浪如驰。”[浪浪]流动的样子。屈原《离骚》:“揽茹蕙以掩涕兮,沾余襟之浪浪。”

    深:

    ①水深。与“浅”相对。《诗经·小雅·小旻(mín)》:“如临深渊,如履薄冰。”②从上到下或从外到里距离远。《左传·襄公二十一年》:“深山大泽,实生龙蛇。”③深厚;密切。杜甫《羌村三首》之三:“请为父老歌,艰难愧深情。”④深入;深刻。《战国策·赵策四》:“父母之爱子,则为之计深远。”又精到。⑤精深;深奥。《论衡· 自纪》:“何以为辩? 喻深以浅。”⑥厉害;深重。《韩非子·喻老》:“君之病在肌肤,不治将益深。”⑦刻毒;残酷。《战国策·燕策三》:“秦之遇将军,可谓深矣:父母宗族皆为戮没。”(将军:指樊於[wū]期。遇:对待。)⑧色彩浓重。白居易《买花》:“一丛深色花,十户中人赋。”⑨时间久。陆游《入蜀记》:“是日风静,舟行颇迟,又深秋潦(lǎo)缩。”(潦缩:积水下降。)⑩副词。表示程度较高,相当于“很”、“非常”。《史记·汲黯郑当时列传》:“然至其辅少主,守城深坚,招之不来。”

    青:

    ①深绿色。刘禹锡《陋室铭》:“草色入簾青。”②蓝色。《荀子·劝学》:“青,取之于蓝而青于蓝。”③黑色。《尚书·禹贡》:“厥土青黎。”④青色的东西。《汉书·成帝纪》:“青绿,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦为九州之一。在今山东境内。

    溟:

    ①细雨迷蒙。常叠用。张泌《春江雨》:“雨溟溟,风零零,老松瘦竹临烟汀。”(汀:水边平滩。)②海。元稹《侠客行》:“此客此心师海鲸,海鲸露背横沧溟。”《世说新语·言语》:“山崩溟海竭。”③幽深。《柏子潭》:“绝壑溟沉古隧长。”[溟濛]1.小雨的样子。张昱《船过临平湖》:“只因一霎溟闬雨,不得分明看好山。”2.迷茫不清;昏暗。苏曼殊《断鸿零雁记》第十六章:“余在月色溟闬之下,凝神静观其脸,横云斜月,殊胜端丽。”

    阔:

    ①疏远。《诗经·邶风·击鼓》:“于嗟阔兮。”(于嗟:叹词。)②广阔。王湾《次北固山下》:“潮平两岸阔,风正一帆悬。”③放宽;宽缓。《汉书·王莽传下》:“阔其租赋。”④久远。⑤疏略;不切实际。李华《吊古战场文》:“王道迂阔而莫为。”⑥富有;奢华。《晋书·成公绥传》:“向阴阳之难测,伟二仪之侈阔。”

    岸:

    ①江河湖海等水边的陆地。王湾《次北固山下》:“潮平两岸阔,风正一帆悬。”苏轼《念奴娇·赤壁怀古》:“惊涛拍岸,卷起千堆雪。”②指山崖或高地。《荀子·宥坐》:“三尺之岸,而虚车不能登也。”(虚车:空车。)王粲《七哀诗》:“南登霸陵岸,回首望长安。”(霸陵:汉文帝陵墓。)③高大雄伟。班固《汉书·江充传》:“充为人魁岸。”④高傲。《文心雕龙·序志》:“傲岸泉石,咀嚼文义。”⑤端庄严肃的样子。《聊斋志异·成仙》:“黄巾氅(chǎng)服,岸然道貌。”(氅:外套。)⑥把头饰掀起,露出前额。黄庭坚《玉楼春》:“坐中还有赏音人,能岸乌纱倾大白。”[岸帻(zé)]帻:头巾。把头巾往上推露出前额,表示不拘形迹。也称“岸巾”。《晋书·谢奕传》:“岸帻笑咏,无异常日。”(笑咏:谈笑咏诗。)

    侧:

    ①旁边。《商君书·修权》:“君好言,则毁誉之臣在侧。”②斜向一边。《战国策·秦策一》:“妻侧目而视,倾耳而听。”③用同“仄(zè)”。

    秋:

    ①谷物成熟。《礼记·月令》:“(孟夏之月)麦秋至。”②秋天的庄稼。赵汝鐩《耕织叹》:“香穗垂头秋登场。”③秋季,农历七至九月。李绅《悯农二首》之一:“春种一粒粟,秋收万颗子。”④一年的时间段。《史记·梁惠王世家》:“千秋万岁后将传于王。”⑤时刻;时候。《宋史·宗泽传》:“今日乃汝立功之秋,不可失也。”⑥喻白色。陆游《诉衷情》:“胡未灭,鬓先秋。”⑦形容飞的样子。《汉书·礼乐志》:“飞龙秋,游上天。”也作“秋秋”。《荀子·解蔽》:“凤凰秋秋。”

    秋毫:

    本指鸟兽在秋天新长出的细毛,喻极小的东西。《史记·项羽本纪》:“吾入关,~~不敢有所近,籍吏民,封府库。”

    毫:

    ①细长而尖的毛。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”②毛笔。杜甫《饮中八仙歌》:“挥毫落纸如云烟。”陆机《文赋》:“或含毫而邈然。”③极细微;一点点。《论衡· 案书》:“孔子作《春秋》,采毫毛之善,贬纤芥之恶。”(纤芥:细小。)④量词。1. 长度单位。寸的千分之一。《孙子算经》卷上:“十毫为一厘,十厘为一分,十分为一寸。”2. 重量单位。一钱的千分之一。⑤丝毫;一丁点儿。宋应星《天工开物序》:“此书于功名进取毫不相关也。”

    毫末:

    极其细微的事物。《老子》:“合抱之木,生于~~。九层之台,起于累土。”也作“豪末”。《庄子·秋水》:“然则吾大天地而小~~,可乎?”

    末:

    ①树梢。《左传·昭公十一年》:“末大必折。”②指物的端、尾。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”③末尾;最后。白居易《上阳白发人》:“外人不见见应笑,天宝末年时世妆。”(天宝:唐玄宗年号。)④非根本的;不重要的。《论语· 子张》:“抑末也,本之则无。”⑤旧指工商业,与农业相对。《吕氏春秋·上农》:“民舍本而事末则不令,不令则不可以守,不可以战。”(令:善。)⑥粉末。陆羽《茶经·四之器·则》:“凡煮水一升,用末方寸。”⑦微小;浅薄。《吕氏春秋·精谕》:“浅智者之所以争则末矣。”⑧无。《汉书·外戚传序》:“人能弘道,末如命何?”⑨传统戏曲中扮演中年男子的角色。洪昇《长生殿·埋玉》:“末扮陈元礼引军士上。”


  • cang lang shui shen qing ming kuo ,ji an ce dao qiu hao mo 。

    “cang lang shui shen qing ming kuo ,ji an ce dao qiu hao mo 。”shi gou chu chu :《feng xian liu shao fu xin hua shan shui zhang ge 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    tang shang bu ge sheng feng shu ,guai de jiang shan qi yan wu 。wen jun sao que chi xian tu ,
    cheng xing qian hua cang zhou qu 。hua shi yi mo shu ,hao shou bu ke yu 。
    dui ci rong xin shen 。zhi jun chong hao su 。qi dan qi yue yu zheng qian ,
    bi ji yuan guo yang qi dan 。de fei xuan pu lie ,mo nai xiao xiang fan 。
    qiao ran zuo wo tian lao xia ,er bian yi shi wen qing yuan 。fan sai qian ye feng yu ji ,
    nai shi pu cheng gui shen ru 。yuan qi lin li zhang you shi ,zhen zai shang su tian ying qi 。
    ye ting chun hai za hua yuan ,yu weng ming ta gu zhou li 。cang lang shui shen qing ming kuo ,
    ji an ce dao qiu hao mo 。bu jian xiang fei gu se shi ,zhi jin ban zhu lin jiang huo 。
    liu hou tian ji jing ,ai hua ru gu sui 。zi you liang er lang ,hui sa yi mo bi 。
    da er cong ming dao ,neng tian lao shu dian ya li 。xiao er xin kong kai 。
    mao de shan seng ji tong zi 。re ye xi ,yun men si 。
    wu du hu wei zai ni zi ,qing xie bu wa cong ci shi 。

    【zhu shi 】:

    cang :

    ①han leng 。《yi zhou shu ·zhou zhu 》:“tian de zhi jian you cang re ,shan yong dao zhe zhong bu jie 。”②shui shen lu se 。su shi 《chi bi fu 》:“ji fu you yu tian de ,miao cang hai zhi yi su 。”(cang hai :zhi da hai 。)[cang lang ]1.qing lu de shui se 。liu ji 《tang shang hang 》:“fa zao yu tai xia ,chui ying cang lang quan 。”2. gu shui ming 。yi shui ji han shui ,yi shui zhi han shui de xia you ,you shui han shui de bie liu 。《chu ci ·yu fu 》:“cang lang zhi shui qing xi 。”[cang hai ]da hai 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“dong lin jie dan ,yi guan cang hai 。”(lin :deng lin 。)[cang cang ]han leng de yang zi 。《lie zi ·shang wen 》:“ri chu chu ,cang cang liang liang 。”

    cang lang :

    shui qing se 。liu ji 《tang shang hang 》:“fa zao yu tai xia ,chui ying ~~quan 。”

    lang :

    (yi )①bo lang 。《shi shui xin yu ·ya liang 》:“feng qi lang chong 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“zhuo lang pai kong 。”②shui bo chong qi 。zuo sai 《wei dou fu 》:“wen quan bi chong er zi lang ”。(bi :tong “bi ”,quan shui chong liu de yang zi 。)③fang dang ;fang zong 。《shi jing ·bei feng ·zhong feng 》:“xue lang xiao ao ,zhong xin shi dao 。”《ming shi ·tang yin chuan 》:“yin chi bu jiu ,gui jia yi fang lang 。”④sui bian ;qing lv 。du fu 《fan zhou song wei shi ba cang cao hai jing 》:“jian jiu xu xiang yi ,jiang shi mo lang chuan 。”du mu 《zui yan 》:“zui xia ce wei lang zhan ,bu ji de shi ,bu shen gong shou shi ye 。”⑤kong ;bai bai de 。han yu 《qiu huai 》zhi yi :“hu wei lang zi ku ,de jiu ju huan xi 。”su shi 《zeng yue chang lao 》:“gong ming ban fu zhi ,er nv lang ku xin 。” (er )láng ①ye ti di la huo liu dong de yang zi 。liu zong yuan 《yu gu shi lang shu 》:“yin yan gan ji ,lang ran chu ti 。”②liu shi 。qin guan 《ji sun shen lao shao jian 》:“tian shang tu shu sen shi jiu ,ren jian sui yue lang ru chi 。”[lang lang ]liu dong de yang zi 。qu yuan 《li sao 》:“lan ru hui yi yan ti xi ,zhan yu jin zhi lang lang 。”

    shen :

    ①shui shen 。yu “jian ”xiang dui 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min (mín)》:“ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”②cong shang dao xia huo cong wai dao li ju li yuan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi yi nian 》:“shen shan da ze ,shi sheng long she 。”③shen hou ;mi qie 。du fu 《qiang cun san shou 》zhi san :“qing wei fu lao ge ,jian nan kui shen qing 。”④shen ru ;shen ke 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“fu mu zhi ai zi ,ze wei zhi ji shen yuan 。”you jing dao 。⑤jing shen ;shen ao 。《lun heng · zi ji 》:“he yi wei bian ? yu shen yi jian 。”⑥li hai ;shen chong 。《han fei zi ·yu lao 》:“jun zhi bing zai ji fu ,bu zhi jiang yi shen 。”⑦ke du ;can ku 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“qin zhi yu jiang jun ,ke wei shen yi :fu mu zong zu jie wei lu mei 。”(jiang jun :zhi fan wu [wū]ji 。yu :dui dai 。)⑧se cai nong chong 。bai ju yi 《mai hua 》:“yi cong shen se hua ,shi hu zhong ren fu 。”⑨shi jian jiu 。liu you 《ru shu ji 》:“shi ri feng jing ,zhou hang po chi ,you shen qiu lao (lǎo)su 。”(lao su :ji shui xia jiang 。)⑩fu ci 。biao shi cheng du jiao gao ,xiang dang yu “hen ”、“fei chang ”。《shi ji ·ji an zheng dang shi lie chuan 》:“ran zhi ji fu shao zhu ,shou cheng shen jian ,qiao zhi bu lai 。”

    qing :

    ①shen lu se 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“cao se ru 簾qing 。”②lan se 。《xun zi ·quan xue 》:“qing ,qu zhi yu lan er qing yu lan 。”③hei se 。《shang shu ·yu gong 》:“jue tu qing li 。”④qing se de dong xi 。《han shu ·cheng di ji 》:“qing lu ,min suo chang fu 。”⑤qing zhou ,gu zhou ming 。xian qin wei jiu zhou zhi yi 。zai jin shan dong jing nei 。

    ming :

    ①xi yu mi meng 。chang die yong 。zhang bi 《chun jiang yu 》:“yu ming ming ,feng ling ling ,lao song shou zhu lin yan ting 。”(ting :shui bian ping tan 。)②hai 。yuan zhen 《xia ke hang 》:“ci ke ci xin shi hai jing ,hai jing lou bei heng cang ming 。”《shi shui xin yu ·yan yu 》:“shan beng ming hai jie 。”③you shen 。《bai zi tan 》:“jue he ming chen gu sui chang 。”[ming 濛]1.xiao yu de yang zi 。zhang yu 《chuan guo lin ping hu 》:“zhi yin yi sha ming bi yu ,bu de fen ming kan hao shan 。”2.mi mang bu qing ;hun an 。su man shu 《duan hong ling yan ji 》di shi liu zhang :“yu zai yue se ming bi zhi xia ,ning shen jing guan ji lian ,heng yun xie yue ,shu sheng duan li 。”

    kuo :

    ①shu yuan 。《shi jing ·bei feng ·ji gu 》:“yu jie kuo xi 。”(yu jie :tan ci 。)②an kuo 。wang wan 《ci bei gu shan xia 》:“chao ping liang an kuo ,feng zheng yi fan xuan 。”③fang kuan ;kuan huan 。《han shu ·wang mang chuan xia 》:“kuo ji zu fu 。”④jiu yuan 。⑤shu lve ;bu qie shi ji 。li hua 《diao gu zhan chang wen 》:“wang dao yu kuo er mo wei 。”⑥fu you ;she hua 。《jin shu ·cheng gong sui chuan 》:“xiang yin yang zhi nan ce ,wei er yi zhi chi kuo 。”

    an :

    ①jiang he hu hai deng shui bian de liu de 。wang wan 《ci bei gu shan xia 》:“chao ping liang an kuo ,feng zheng yi fan xuan 。”su shi 《nian nu jiao ·chi bi huai gu 》:“jing tao pai an ,juan qi qian dui xue 。”②zhi shan ya huo gao de 。《xun zi ·you zuo 》:“san che zhi an ,er xu che bu neng deng ye 。”(xu che :kong che 。)wang can 《qi ai shi 》:“na deng ba ling an ,hui shou wang chang an 。”(ba ling :han wen di ling mu 。)③gao da xiong wei 。ban gu 《han shu ·jiang chong chuan 》:“chong wei ren kui an 。”④gao ao 。《wen xin diao long ·xu zhi 》:“ao an quan dan ,ju jiao wen yi 。”⑤duan zhuang yan su de yang zi 。《liao zhai zhi yi ·cheng xian 》:“huang jin chang (chǎng)fu ,an ran dao mao 。”(chang :wai tao 。)⑥ba tou shi xian qi ,lou chu qian e 。huang ting jian 《yu lou chun 》:“zuo zhong hai you shang yin ren ,neng an wu sha qing da bai 。”[an ze (zé)]ze :tou jin 。ba tou jin wang shang tui lou chu qian e ,biao shi bu ju xing ji 。ye chen “an jin ”。《jin shu ·xie yi chuan 》:“an ze xiao yong ,mo yi chang ri 。”(xiao yong :tan xiao yong shi 。)

    ce :

    ①pang bian 。《shang jun shu ·xiu quan 》:“jun hao yan ,ze hui yu zhi chen zai ce 。”②xie xiang yi bian 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“qi ce mu er shi ,qing er er ting 。”③yong tong “ze (zè)”。

    qiu :

    ①gu wu cheng shou 。《li ji ·yue ling 》:“(meng xia zhi yue )mai qiu zhi 。”②qiu tian de zhuang jia 。zhao ru sui 《geng zhi tan 》:“xiang sui chui tou qiu deng chang 。”③qiu ji ,nong li qi zhi jiu yue 。li shen 《min nong er shou 》zhi yi :“chun chong yi li su ,qiu shou mo ke zi 。”④yi nian de shi jian duan 。《shi ji ·liang hui wang shi jia 》:“qian qiu mo sui hou jiang chuan yu wang 。”⑤shi ke ;shi hou 。《song shi ·zong ze chuan 》:“jin ri nai ru li gong zhi qiu ,bu ke shi ye 。”⑥yu bai se 。liu you 《su zhong qing 》:“hu wei mie ,bin xian qiu 。”⑦xing rong fei de yang zi 。《han shu ·li le zhi 》:“fei long qiu ,you shang tian 。”ye zuo “qiu qiu ”。《xun zi ·jie bi 》:“feng huang qiu qiu 。”

    qiu hao :

    ben zhi diao shou zai qiu tian xin chang chu de xi mao ,yu ji xiao de dong xi 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“wu ru guan ,~~bu gan you suo jin ,ji li min ,feng fu ku 。”

    hao :

    ①xi chang er jian de mao 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ming zu yi cha qiu hao zhi mo 。”②mao bi 。du fu 《yin zhong ba xian ge 》:“hui hao la zhi ru yun yan 。”liu ji 《wen fu 》:“huo han hao er miao ran 。”③ji xi wei ;yi dian dian 。《lun heng · an shu 》:“kong zi zuo 《chun qiu 》,cai hao mao zhi shan ,bian qian gai zhi e 。”(qian gai :xi xiao 。)④liang ci 。1. chang du chan wei 。cun de qian fen zhi yi 。《sun zi suan jing 》juan shang :“shi hao wei yi li ,shi li wei yi fen ,shi fen wei yi cun 。”2. chong liang chan wei 。yi qian de qian fen zhi yi 。⑤si hao ;yi ding dian er 。song ying xing 《tian gong kai wu xu 》:“ci shu yu gong ming jin qu hao bu xiang guan ye 。”

    hao mo :

    ji ji xi wei de shi wu 。《lao zi 》:“ge bao zhi mu ,sheng yu ~~。jiu ceng zhi tai ,qi yu lei tu 。”ye zuo “hao mo ”。《zhuang zi ·qiu shui 》:“ran ze wu da tian de er xiao ~~,ke hu ?”

    mo :

    ①shu sao 。《zuo chuan ·zhao gong shi yi nian 》:“mo da bi she 。”②zhi wu de duan 、wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ming zu yi cha qiu hao zhi mo 。”③mo wei ;zui hou 。bai ju yi 《shang yang bai fa ren 》:“wai ren bu jian jian ying xiao ,tian bao mo nian shi shi zhuang 。”(tian bao :tang xuan zong nian hao 。)④fei gen ben de ;bu chong yao de 。《lun yu · zi zhang 》:“yi mo ye ,ben zhi ze mo 。”⑤jiu zhi gong shang ye ,yu nong ye xiang dui 。《lv shi chun qiu ·shang nong 》:“min she ben er shi mo ze bu ling ,bu ling ze bu ke yi shou ,bu ke yi zhan 。”(ling :shan 。)⑥fen mo 。liu yu 《cha jing ·si zhi qi ·ze 》:“fan zhu shui yi sheng ,yong mo fang cun 。”⑦wei xiao ;jian bao 。《lv shi chun qiu ·jing yu 》:“jian zhi zhe zhi suo yi zheng ze mo yi 。”⑧mo 。《han shu ·wai qi chuan xu 》:“ren neng hong dao ,mo ru ming he ?”⑨chuan tong hu qu zhong ban yan zhong nian nan zi de jiao se 。hong 昇《chang sheng dian ·mai yu 》:“mo ban chen yuan li yin jun shi shang 。”